Овқатни тез ейиш ортиқча вазнга сабаб бўлиши мумкинми?

Тўғри овқатланиш ва соғлом ҳаёт тарзининг асл сир-асрори фақатгина калорияларни ҳисоблаш эмас, балки овқатни яхшилаб ва шошилмасдан чайнашдан бошланади. Агар сиз мунтазам равишда овқатни тез-тез ва яхшилаб чайнамасдан истеъмол қилсангиз, бу вазн ортиши ва организмдаги турли муаммоларнинг аста-секин пайдо бўлишига сабаб бўлади. Келинг, тез овқатланганда организмимизда қандай ўзгаришлар содир бўлишини кўриб чиқамиз ва бу ҳолат бизнинг метаболизмимиз, ташқи кўриниш ва умумий соғлиғимизга қандай таъсир қилиши ҳақида гаплашамиз.

Нима учун овқатни шошиб ейиш керак эмас?

Организм муҳим микроэлементларни ўзлаштира олмай қолади

Овқатни етарлича чайнамасдан истеъмол қилиш унинг тўлиқ ҳазм бўлмаслигига олиб келади. Ярим ҳазм бўлган таом эса ичакда зарур бўлган селен, ёд, рух ва мис каби қимматли минералларнинг яхши сўрилишини қийинлаштиради. Бундай минералларнинг етишмовчилиги қалқонсимон безнинг фаолиятига путур етказиб, моддалар алмашинувини пасайишига, шишлар пайдо бўлиши ва ортиқча вазн йиғилишига сабаб бўлади.

Оқсил ва ёғларнинг тўлиқ ҳазм бўлмаслиги

Агар сиз гўшт каби оқсилга бой маҳсулотларни етарлича чайнамасдан истеъмол қилсангиз, улар организм томонидан тўлиқ ўзлаштирилмай қолади. Бу эса организмнинг доимий равишда тез ҳазм бўлувчи углеводларга (масалан, ширинлик ёки нон маҳсулотлари) муҳтож бўлиб қолишига олиб келади ва бу, ўз навбатида, ортиқча вазн йиғишга замин яратади.

Ошқозонда оғирлик ва қоринда шиш пайдо бўлади

Етарлича чайналмаган овқат ошқозонда оғирлик ҳиссини уйғотади. Шу сабабли, инсон организм учун фойдали бўлган, бироқ "оғир" таомларни тановул қилишдан воз кечиб, ўрнига енгил, лекин зарарли бўлган ширинлик ва нон маҳсулотларига мойил бўлиб қолади.

Мия тўйганингизни кеч ҳис қилади

Таомдан тўйганлик ҳақидаги сигнал мияга 7-10 дақиқа ичида етиб боради. Агар овқатни шошилинч равишда тановул қилсангиз, сиз эҳтиёжингиздан анча кўпроқ ейиб қўйишингиз мумкин.
Тавсия: Овқатланиш жараёнида кичик паузалар қилинг, бу сизга ортиқча ейишнинг олдини олишда ёрдам беради.

Кечқурунлари зарарли маҳсулотларга бўлган иштаҳа ортади

Кун давомида овқатни шошиб ва етарлича миқдорда истеъмол қилмасангиз, организм кечқурун "етишмаган" энергияни қайта тиклашга ҳаракат қилади. Кўпинча буни зарарли, ёғли ёки ширин маҳсулотлар билан амалга оширади.
Тавсия: Онгли овқатланиш амалиётини йўлга қўйинг – атиги 15 дақиқа давомида сокин ва шошилмасдан овқатланиш орқали иштаҳангизни тўлиқ назорат қилиш имконига эга бўласиз.

Ҳар бир луқмани 30–50 марта чайнаш керак

Диетологлар ва онгли овқатланиш тарафдорлари қуйидаги тавсияларни беришади:

• Қаттиқ овқатларни (гўшт, сабзавотлар, ёнғоқлар) – 30–50 марта чайнаш;
  
• Юмшоқ овқатларни (бўтқа, шўрва, мева) – 15–20 марта чайнаш.
  

Япониялик олимларнинг 2014 йилда ўтказган тадқиқотларига кўра, ҳар бир луқмани 40 мартадан кўп чайнаган инсонлар озиқ-овқатни камроқ истеъмол қилган ва уларнинг организмида очлик гормони – грелин даражаси сезиларли пасайгани қайд этилган.

Нотўғри чайнашнинг сабаби стоматологик муаммоларда ҳам бўлиши мумкин

Баъзида одамлар шунчаки овқатни тез чайнашга ўрганиб қолган бўлади. Аммо, баъзи ҳолларда бу муаммо кундалик одатларга эмас, балки тишларнинг нотекис ёпилиши (прикус)га боғлиқ бўлади. Агар тишлар нотўғри ёпилса, чайнаш самарасиз бўлади ва бу организмнинг ҳазм қилиш тизими ҳамда метаболизмга жиддий таъсир кўрсатиши мумкин.

Қуйидаги ҳолатлар сизда кузатилса, стоматологга мурожаат қилишингиз лозим:

• Қаттиқ маҳсулотларни чайнаш қийин бўлса;
  
• Фақат бир томонда чайнаш одати шаклланган бўлса;
  
• Жағ сўзлайдиган бўлиб қолган ёки оғриқ ҳис қилинса;
  
• Тишлар нотекис бўлса.
  

Ҳар бир овқатланишни онгли равишда, шошмасдан ва яхши кайфиятда амалга оширинг. Бу нафақат организмингизнинг соғлом бўлишига, балки ташқи кўринишингиз ва эмоционал ҳолатингизга ҳам ижобий таъсир кўрсатади. Тўғри овқатланинг ва соғлом бўлинг! «Замин»ни Telegram’да ўқинг!