Bolqon yarimorolidagi bir qator mamlakatlar hozirda keng ko‘lamli va shiddatli yong‘inlar oqibatida jiddiy ekologik va infratuzilmaviy muammolarga duch kelmoqda. Qurg‘oqchilik, keskin issiqlik, shamol va insonlarning ehtiyotsizligi tufayli yuzaga kelgan yong‘inlar hozircha to‘liq nazoratga olinmagan.
Kuni kecha dam olish kunlari davomida eng og‘ir vaziyat Albaniyada kuzatildi. Mamlakatning bir nechta hududlarida o‘rmon va sahro yerlari bir vaqtning o‘zida yondi. Minglab gektar yer maydoni otash bag‘rida qoldi. Yigirmaga yaqin aholi punktida uy-joylar, elektr tarmoqlari va yo‘llar jiddiy zarar ko‘rdi. Ba’zi tumanlarda aholi ehtiyot chorasi sifatida evakuatsiya qilindi.
Albaniya hukumati Tirana orqali Yevropa fuqaro mudofaasi mexanizmiga rasman murojaat qildi. Qisqa fursatda Italiya, Xorvatiya va Vengriyadan yuqori malakali yong‘in o‘chiruvchi otryadlar mamlakatga yetib keldi. Ular havodan ham, yerda ham maxsus uskunalar bilan yong‘inlarga qarshi kurashishni boshladi. Ayni paytda yuzlab o‘t o‘chiruvchilar frontda faol harakat qilmoqda.
Bolgariyada ham shunga o‘xshash jiddiy holat yuzaga keldi. Mamlakatning turli nuqtalaridan 230 ta alohida yong‘in o‘chog‘i qayd etildi. Hukumat favqulodda holatni bartaraf etish uchun Yevropa Ittifoqidan yordam so‘radi. Bolgariyaning ayrim mintaqa va viloyatlarida yong‘inlar aholi uylari va qishloq xo‘jaligi yerlariga yaqinlashib, mahalliy hokimiyatni qo‘shimcha evakuatsiya rejasini ishlab chiqishga majbur qildi.
Shimoliy Makedoniya va Xorvatiyada o‘tgan haftada kelib chiqqan bir nechta katta yong‘inlar qisman nazoratga olingan. Biroq ob-havo sharoiti — xususan, 42 darajadan yuqori harorat, qattiq shamol va nisbiy namlikning pasayishi — yong‘inlar yana avj olishi mumkinligidan darak bermoqda.
Ekologlar ta’kidlashicha, Bolqondagi bu kabi keng ko‘lamli yong‘inlar nafaqat tabiat, balki odamlar salomatligi va ijtimoiy barqarorlik uchun ham jiddiy xavf tug‘diradi. Har yil takrorlanayotgan tabiiy ofatlar ortidan milliy siyosatchilar va xalqaro hamkorlar o‘rtasida iqlim o‘zgarishi va uning oqibatlarini yumshatish choralari haqida yanada jiddiy mulohazalar olib borilayotgani ma’lum qilindi.
Mutaxassislar tezkor chora sifatida aholiga tabiiy hududlarda o‘t yoqmaslik, har qanday chiqindilarni o‘zi bilan olib ketish va yong‘inlar yuzasidan darhol mahalliy xizmatlarga xabar berishni tavsiya qilmoqda. Shuningdek, havo qatnovi, sayyohlik marshrutlari va qishloq xo‘jaligi faoliyatlariga vaqtincha cheklovlar qo‘yilishi ham muhokama qilinmoqda.
Yirik yong‘inlarning ko‘lami va tarqalish sur’ati hozircha pasaymagan. Mamlakatlar o‘rtasidagi hamkorlikni yanada kuchaytirish, xalqaro texnikalar va aviatsiyadan keng foydalanish masalasi kun tartibida turibdi. Mutaxassislar yaqin kunlarda yomg‘ir yog‘ishiga umid bildirmoqda, ammo sinoptiklar bunday ehtimol juda past ekanini ma’lum qilmoqda.
Tabiat og‘rig‘ini bartaraf etish uchun nafaqat davlatlar, balki har bir inson ham mas’uliyat bilan yondashishi zarur. Bolqondagi yonishlar bizni yana bir bor to‘xtab, atrof-muhitga bo‘lgan munosabatimizni qayta ko‘rib chiqishga undaydi.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
