Sariyog‘ni ovqat ratsioningizga kiritishning 10 ta sababi

Bir necha o‘n yillar davomida sariyog‘dan foydalanish koronar tomirlarning holatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishiga ishonib kelishardi. Natijada, mahsulotning obro‘siga jiddiy putur yetdi va ko‘p odamlar "xavfsiz" o‘simlik yog‘larini afzal ko‘rib, uni o‘z taomnomasiga kiritishni deyarli to‘xtatdi. Ammo yaqinda o‘tkazilgan tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, sariyog‘ning sog‘liq uchun xavfli jihatlari haddan ortiq bo‘rttirilgan: aslida u odam organizmi uchun zarur bo‘lgan bir qator noyob xususiyatlarga ega.

To‘g‘risi, A vitamini (retinol) har kuni iste’mol qilinishi kerak. Ushbu modda ichki sekretsiya bezlarining (xususan, qalqonsimon bez va buyrak usti bezlari) to‘g‘ri ishlashini qo‘llab-quvvatlaydi, ko‘z, teri, soch va tirnoqlarning sog‘lomlig‘ini ta’minlaydi. Vitamin yetishmovchiligi immunitetning pasayishi, metabolik kasalliklar, ko‘rish qobiliyatining yo‘qolishi va qarish jarayonining tezlashishi bilan namoyon bo‘ladi. Sariyog‘ organizm tomonidan tez so‘rilishiga sabab ham A vitaminidir. Bundan tashqari sariyog‘ yog‘ kislotalari manbai sifatida nom qozongan.

Uning tarkibida qariyb 40% olein kislotasi mavjud. So‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, u organizmga saraton to‘qimalari bilan kurashishga yordam beradi, yog‘ almashinuvini yaxshilaydi va qondagi xolesterin miqdorini normallashtiradi. Mahsulot tarkibidagi yog‘ kislotalari hujayralarni yangilash jarayonlarida (shu jumladan miya hujayralarini tiklashda) faol ishtirok etadi. Bundan tashqari, sariyog‘siz normal hayot uchun zarur bo‘lgan (masalan, A, Ye va D vitaminlari) inson oziq-ovqatdan oladigan ba’zi moddalarni hazm qilish mumkin emas.

U ochlik tuyg‘usini kamaytiradi va ortiqcha ovqatlanishning oldini oladi. Sariyog‘ning kaloriyasi juda yuqori. Bir tishlamning o‘zi to‘qlik tuyg‘usini tug‘diradi va ko‘p ovqatlanishdan qochishga yordam beradi. Mahsulot tarkibidagi yog‘ kislotalari yana bir qiziqarli xususiyatga ega: ular ichaklarda tez so‘riladi va organizm tomonidan energiya manbai sifatida darhol ishlatiladi. Sovuqda odam ko‘chaga chiqishdan oldin ozgina sariyog‘ iste’mol qilsa, kamroq sovqotadi. Og‘ir jismoniy mehnat bilan shug‘ullanadiganlar uchun ham ajralmas hisoblanadi. Ortiqcha vazndan qutulmoqchi bo‘lganlar uchun mahsulotni o‘rtacha iste’mol qilish juda muhimdir.

Sariyog‘ antioksidantlar manbai

U antioksidantlariga (ayniqsa, selenga) boy bo‘lib, ular qarish, qon tomir ateroskleroz va xavfli to‘qimalarga qarshi kurashning tan olingan vositasidir. Bundan tashqari uni har kun iste’mol qilish – artrit va artroz chalingan bemorlarda bo‘g‘imlarning holatini normallashtirishga yordam beradi. Bundan tashqari, bu omil qon tomirlarining elastikligini oshiradi, shuningdek, varikoz tomirlari bilan og‘rigan bemorlar uchun juda muhimdir.

Sariyog‘ yod moddasining konidir

Dengizdan uzoqda yashaydigan, uning mahsulotlarini kam iste’mol qiladigan odamlarning ratsionida sariyog‘ muntazam ravishda paydo bo‘lishi kerak. Bu holat organizmda yod tanqisligining paydo bo‘lishi va shunga o‘xshash kasalliklarning rivojlanishi (xususan, gipertiroidizm va qalqonsimon bezning boshqa patologik xastaliklar)ning oldini oladi.

Oshqozon-ichak faoliyatini normallantiradi

Yog‘ kislotalari (glikosfingolipidlar) sariyog‘da ko‘p bo‘lib, antibakterial va yallig‘lanishga qarshi ta’sirga ega. Ular oshqozon va ichakka kiradigan patogenlarning faol ko‘payishiga va shilliq qavatlarga zarar yetkazishiga yo‘l qo‘ymaydi. Sariyog‘ yo‘g‘on ichakning ishini barqarorlashtirishi, ich qotishi va diareya kelib chiqishining oldini olishi aniqlandi.

Sariyog‘ tarkibida K vitamini bor

Bu vitamin gematopoyez jarayoni uchun zarurdir. Uning yetishmovchiligi bilan qon ivish jarayoni buziladi. Bundan tashqari, K vitamini suyak to‘qimasini qurishda ishtirok etadi va osteoporoz va kariyes xavfini kamaytiradi.

Tez yordam berish xususiyatiga ega

Odatda tajribali shifokorlar oshqozon yarasi bilan og‘rigan bemorlarga ertalab och qoringa shirin qora choyga bir osh qoshiq sariyog‘dan qo‘shib ichishni maslahat berishadi. U uch karra ijobiy ta’sir ko‘rsatadi: choy oshqozon bo‘shlig‘ini dezinfeksiyalovchi taninlarni o‘z ichiga oladi, shakar esa organizm uchun zarur bo‘lgan glyukozani yetkazib beradi va yog‘ shilliq qavatning yuz qismi uchun himoya va yaralarni davolovchi xususiyatlarga ega nozik bir qatlam hosil qiladi. Kasallik rivojlanishining dastlabki bosqichlarida yuqorida nomi keltirilgan aralashmaning kunlik iste’moli oshqozon devorlarida joylashgan kichik yaralarni davolashga yordam beradi.

Sariyog‘ tarkibida natriy butirat bor

Natriy butirat butirik kislotaning tuzi bo‘lib, uning oz miqdori ichilganda uning insulinga sezgirligini oshiradi va xolesterin almashinuvini normallashtirishga yordam beradi. Sariyog‘ iste’molchilari yurak xuruji, insult va 2-toifa diabet qurboni bo‘lish ehtimoli kamroq ekanligi isbotlangan. Sariyog‘ga bo‘lgan ehtiyoj insonning yoshi va jinsiga bog‘liq. Bu bolalar, o‘smirlar, homilador va emizikli ayollar uchun juda muhimdir. Og‘ir jismoniy zo‘riqishlarni boshdan kechirayotgan sportchilar uchun moy ajralmas energiya manbai hisoblanadi.

Mahsulotni sotib olayotganda, uni ishlab chiqarish shartlariga e’tibor berish juda muhimdir. Yaylov sigirlari sutidan olinadigan sariyog‘ning eng yuqori davolovchi xususiyatlari hisoblanadi. Mahsulot tarkibida yog‘ miqdori – kamida 82,5%, suv miqdori esa - 0,016% dan oshmasligi kerak. Yuqori sifatli sariyog‘ faqat tabiiy mahsulotdan tayyorlanadi va hech qanday moddalarni o‘z ichiga olmaydi.

Manba: Azon.uz “Zamin” yangiliklarini “Youtube”da kuzatib boring