Jigarda muammo borligini anglatuvchi simptomlar

^{Foto: Marie Claire}
Jigar tashqi sekretsiyaning eng murakkab organi bo‘lib, ulkan kimyoviy laboratoriya sifatida ishlaydi va bir qator muhim funksiyalarni bajaradi. Jigar odamda qorin bo‘shlig‘ining yuqori qismida joylashgan, ma’lum anatomik zonalarga ega va oshqozon-ichak traktining eng yirik organlaridan biridir. Ajablanarlisi shundaki, ma’lum tomirlar orqali nafaqat iste’mol qiladigan va ichiladigan narsalar, balki teriga surtilgan yoki nafas olish organlari orqali kiradigan narsalar ham jigarga kirib, muhim tarkibiy qismlarga aylanadi va detoksikatsiya qilinadi.

Jigar oqsil, yog‘, uglevod, vitamin va mikroelementlar almashinuvida ham ishtirok etadi. Yana bir muhim funksiya detoksikatsiya bo‘lib, u bir necha bosqichlardan o‘tadi va uning vazifasi yot modda, zahar, toksin, allergen va biologik faol moddalarni (masalan, gormonlar) zararsizlantirishdir.

O‘ng qovurg‘ada og‘riq
Afsuski, bu sohadagi og‘riq har doim ham jigardagi muammoni aks ettirmaydi. Jigarning o‘zi og‘rimaydi. Ko‘pincha bu soha o‘t pufagida yallig‘lanish, o‘tning dimlanishi, toshlarning mavjudligi, oshqozon va o‘n ikki barmoqli ichakda og‘riqli bo‘lishi mumkin.

Qorin bo‘shlig‘ining kattalashishi
Albatta, bu alomat semizlik va oshqozon-ichak traktining boshqa kasalliklarida ham namoyon bo‘lishi mumkin. Ammo agar bemor spirtli ichimliklarni ko‘p iste’mol qilsa, muvozanatli ratsionga ega bo‘lmasa va oshqozon pufak kabi taranglashadi va bu jigar faoliyatining o‘zgarishini ko‘rsatadi.

Qorin bo‘shlig‘i terisida qon tomirlarning ko‘rinib qolishi
Albatta, bu terining yupqaligining belgisi bo‘lishi mumkin, lekin ko‘pincha, bu ham jigarda kasallik mavjudligining belgisidir.

Ko‘z va terining sarg‘ayishi
Bu ko‘rinishlar jigar va o‘t pufagi kasalliklarining aniq belgisi, Jilber sindromi deb ataladigan genetik holatning mavjudligidir. Safro chiqishining keskin to‘xtashi tufayli bu holat yuz beradi. Bunda darhol shifokorga murojaat qilish kerak.

Terining qichishishi
Albatta, terining qichishi bilan bog‘liq ko‘plab kasalliklar mavjud, ammo buning sababini tushunish uchun malakali shifokorga murojaat qilish kerak. Jigar va o‘t yo‘llari tizimi kasalliklarida qichishish nafaqat tananing safro va toksinlar bilan zaharlanishi bilan, balki yog‘larning shakllanishi va so‘rilishining yetishmovchiligi bilan ham bog‘liq bo‘lishi mumkin, bu esa terining qattiq qurishiga olib keladi.

Og‘izda achchiq ta’mni his qilish
Ha, bu ham oshqozon-ichak trakti va safro chiqarish tizimidagi kamchilik belgisidir, bu ingichka ichakdan oshqozonga va undan keyin qizilo‘ngachga qayta oqim bilan tavsiflanadi.

Tahlillardagi o‘zgarishlar
Jigar barcha metabolik jarayonlarda ishtirok etadigan organ bo‘lganligi sababli, qon tahlillari o‘rganilayotganda, oqsil, yog‘, uglevod almashinuvi, immunitet, qon ivishi, gormonlar va boshqalarni aks ettiruvchi biokimyoviy ko‘rsatkichlarning o‘zgarishi kuzatilishi mumkin.

Badandagi ko‘karishlar, qon tomirlarining mo‘rtligi
Ushbu ko‘rinishlar bilan gepatobiliar tizimning ishiga ham e’tibor qaratish lozim. Ayniqsa gematomalarning paydo bo‘lishi bolalikdan beri gematopoetik tizimning genetik kasalliklari bo‘lmagan odamda asta-sekin boshlangan bo‘lsa.

Doimiy asteniya, zaiflik, surunkali charchoq
Ushbu belgilar, afsuski, doimiy stressga duch keladigan odamlar uchun xos. Virusli zo‘riqish, buyrak usti bezining disfunksiyasi va yallig‘lanish jarayonlarining mavjudligi jigar kasalliklarining belgisi bo‘lishi mumkin.

Terida pigmentatsiya buzilishining mavjudligi
Bu ko‘rinishlar nafaqat jigar patologiyasida, balki anemiya holatlari va endokrin tizimining kasalliklari mavjudligining alomati bo‘lishi, ular aslida bir-biriga bog‘langan va o‘xshashi mumkin. Terida pigmentatsiya kul rang-sariqdan yorqin jigarranggacha yorqin katta dog‘lar bilan ifodalanadi; ayollarda erkaklarnikiga qaraganda tez-tez uchraydi va tashqi ko‘rinishda estetik noqulaylik tug‘diradi.

Ksantelazma
Ko‘z qovoqlarida joylashgan, hajmi no‘xatdan loviyagacha bo‘lgan, yumshoq terining to‘planib qolishi. Ushbu shakllanishlarning rivojlanishi va paydo bo‘lishi lipid almashinuvining buzilishi bilan bog‘liq va bu jarayon uchun jigar javobgar. Ular zararsizdir va faqat o‘zgarishlarning estetik xususiyatiga ega, ular osongina va izlarsiz olib tashlanadi.

Jigar qayta tiklanishga qodir bo‘lgan kuchli organdir, ammo alomatlar paydo bo‘lguncha tibbiy ko‘rikdan o‘tishni kechiktirmaslik kerak. Eng to‘g‘ri yondashuv – bu insonning o‘ziga nisbatan mas’uliyatli munosabati va salomatlik uchun vaqt ajratish, yiliga kamida bir marta ko‘rikdan o‘tish. “Zamin” yangiliklarini “Facebook”da kuzatib boring