Жигарда муаммо борлигини англатувчи симптомлар

^{Фото: Marie Claire}
Жигар ташқи секрециянинг энг мураккаб органи бўлиб, улкан кимёвий лаборатория сифатида ишлайди ва бир қатор муҳим функцияларни бажаради. Жигар одамда қорин бўшлиғининг юқори қисмида жойлашган, маълум анатомик зоналарга эга ва ошқозон-ичак трактининг энг йирик органларидан биридир. Ажабланарлиси шундаки, маълум томирлар орқали нафақат истеъмол қиладиган ва ичиладиган нарсалар, балки терига суртилган ёки нафас олиш органлари орқали кирадиган нарсалар ҳам жигарга кириб, муҳим таркибий қисмларга айланади ва детоксикация қилинади.

Жигар оқсил, ёғ, углевод, витамин ва микроэлементлар алмашинувида ҳам иштирок этади. Яна бир муҳим функция детоксикация бўлиб, у бир неча босқичлардан ўтади ва унинг вазифаси ёт модда, заҳар, токсин, аллерген ва биологик фаол моддаларни (масалан, гормонлар) зарарсизлантиришдир.

Ўнг қовурғада оғриқ
Афсуски, бу соҳадаги оғриқ ҳар доим ҳам жигардаги муаммони акс эттирмайди. Жигарнинг ўзи оғримайди. Кўпинча бу соҳа ўт пуфагида яллиғланиш, ўтнинг димланиши, тошларнинг мавжудлиги, ошқозон ва ўн икки бармоқли ичакда оғриқли бўлиши мумкин.

Қорин бўшлиғининг катталашиши
Албатта, бу аломат семизлик ва ошқозон-ичак трактининг бошқа касалликларида ҳам намоён бўлиши мумкин. Аммо агар бемор спиртли ичимликларни кўп истеъмол қилса, мувозанатли рационга эга бўлмаса ва ошқозон пуфак каби таранглашади ва бу жигар фаолиятининг ўзгаришини кўрсатади.

Қорин бўшлиғи терисида қон томирларнинг кўриниб қолиши
Албатта, бу терининг юпқалигининг белгиси бўлиши мумкин, лекин кўпинча, бу ҳам жигарда касаллик мавжудлигининг белгисидир.

Кўз ва терининг сарғайиши
Бу кўринишлар жигар ва ўт пуфаги касалликларининг аниқ белгиси, Жилбер синдроми деб аталадиган генетик ҳолатнинг мавжудлигидир. Сафро чиқишининг кескин тўхташи туфайли бу ҳолат юз беради. Бунда дарҳол шифокорга мурожаат қилиш керак.

Терининг қичишиши
Албатта, терининг қичиши билан боғлиқ кўплаб касалликлар мавжуд, аммо бунинг сабабини тушуниш учун малакали шифокорга мурожаат қилиш керак. Жигар ва ўт йўллари тизими касалликларида қичишиш нафақат тананинг сафро ва токсинлар билан заҳарланиши билан, балки ёғларнинг шаклланиши ва сўрилишининг етишмовчилиги билан ҳам боғлиқ бўлиши мумкин, бу эса терининг қаттиқ қуришига олиб келади.

Оғизда аччиқ таъмни ҳис қилиш
Ҳа, бу ҳам ошқозон-ичак тракти ва сафро чиқариш тизимидаги камчилик белгисидир, бу ингичка ичакдан ошқозонга ва ундан кейин қизилўнгачга қайта оқим билан тавсифланади.

Таҳлиллардаги ўзгаришлар
Жигар барча метаболик жараёнларда иштирок этадиган орган бўлганлиги сабабли, қон таҳлиллари ўрганилаётганда, оқсил, ёғ, углевод алмашинуви, иммунитет, қон ивиши, гормонлар ва бошқаларни акс эттирувчи биокимёвий кўрсаткичларнинг ўзгариши кузатилиши мумкин.

Бадандаги кўкаришлар, қон томирларининг мўртлиги
Ушбу кўринишлар билан гепатобилиар тизимнинг ишига ҳам эътибор қаратиш лозим. Айниқса гематомаларнинг пайдо бўлиши болаликдан бери гематопоэтик тизимнинг генетик касалликлари бўлмаган одамда аста-секин бошланган бўлса.

Доимий астения, заифлик, сурункали чарчоқ
Ушбу белгилар, афсуски, доимий стрессга дуч келадиган одамлар учун хос. Вирусли зўриқиш, буйрак усти безининг дисфункцияси ва яллиғланиш жараёнларининг мавжудлиги жигар касалликларининг белгиси бўлиши мумкин.

Терида пигментация бузилишининг мавжудлиги
Бу кўринишлар нафақат жигар патологиясида, балки анемия ҳолатлари ва эндокрин тизимининг касалликлари мавжудлигининг аломати бўлиши, улар аслида бир-бирига боғланган ва ўхшаши мумкин. Терида пигментация кул ранг-сариқдан ёрқин жигарранггача ёрқин катта доғлар билан ифодаланади; аёлларда эркакларникига қараганда тез-тез учрайди ва ташқи кўринишда эстетик ноқулайлик туғдиради.

Ксантелазма
Кўз қовоқларида жойлашган, ҳажми нўхатдан ловиягача бўлган, юмшоқ терининг тўпланиб қолиши. Ушбу шаклланишларнинг ривожланиши ва пайдо бўлиши липид алмашинувининг бузилиши билан боғлиқ ва бу жараён учун жигар жавобгар. Улар зарарсиздир ва фақат ўзгаришларнинг эстетик хусусиятига эга, улар осонгина ва изларсиз олиб ташланади.

Жигар қайта тикланишга қодир бўлган кучли органдир, аммо аломатлар пайдо бўлгунча тиббий кўрикдан ўтишни кечиктирмаслик керак. Энг тўғри ёндашув – бу инсоннинг ўзига нисбатан масъулиятли муносабати ва саломатлик учун вақт ажратиш, йилига камида бир марта кўрикдан ўтиш. «Замин» янгиликларини «Вконтакти»да кузатиб боринг