Қытайдың ғылыми жетістіктерінің бірі - "жасанды күн" деп аталатын термоядролық құрылғының жасалуы. Бұл орасан зор жоба елдің ядролық энергетика саласындағы стратегиялық болашағын айқындайды. Қытай Сыртқы істер министрлігінің баспасөз хатшысы Мао Ниннің айтуынша, BEST (Burning Plasma Experimental Superconducting Tokamak) деп аталатын нысанды 2027 жылы толық пайдалануға беру жоспарланған.
Оның айтуынша, бұл құрылғы әлемдегі электр энергиясын тікелей термоядролық реакция негізінде өндіретін алғашқы жүйе болуы мүмкін. Жобаны Қытай Ғылым академиясының Плазма физикасы институты әзірлеген, ол елдің ғылыми орталықтарының бірі саналатын Хэфэй қаласында орналасқан.
Құрылғының негізін Дьюар базасы құрайды - ол салмағы 400 тонна, диаметрі 18 метр және биіктігі 5 метр болатын үлкен жоғары вакуумды термос болып табылады. BEST құрылғысы дейтерий мен тритий қоспасынан түзілген жанып жатқан плазманы минус 269 градус температурада тұрақты ұстап тұратын аса өткізгіш магниттермен жабдықталған.
Қытайда мұндай жобалар бұрын да жүзеге асырылған. Атап айтқанда, EAST (Experimental Advanced Superconducting Tokamak) құрылғысы бірнеше жыл бұрын плазманы 1000 секундтан астам уақыт бойы жоғары температурада ұстай алды. Бұл нәтиже ядролық энергетика саласындағы ең маңызды жетістіктердің бірі ретінде бағаланды.
Ал жаңа BEST құрылғысы бұл тұрғыда жаңа кезеңді бастап беруі мүмкін. Оның негізгі мақсаты - күн ядросындағыдай энергия шығару процесін Жер жағдайында қайта жасау және шексіз таза энергия көзіне ие болу.
Сарапшылардың пікірінше, егер жоба сәтті жүзеге асырылса, болашақта бүкіл әлемде энергия қауіпсіздігі саласында жаңа дәуір басталады. Өйткені мұндай реакторлар мұнай мен газға тәуелділікті күрт азайтады, атмосфераға қалдықтарды жояды және тұрақты энергия өндіруге мүмкіндік береді.
Қытай ғалымдары бұл жобаны ұлттық ғана емес, жаһандық ғылыми ынтымақтастықтың үлгісі ретінде қарастырады. Олар үшін "жасанды күн" - тек технологиялық жетістік емес, сонымен қатар адамзат өркениетін жаңа энергетикалық ғасырға апаратын символ.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
