Флорида штатындағы Мар-а-Лаго резиденциясында АҚШ президенті Дональд Трамп пен Украина басшысы Владимир Зеленский арасындағы кезекті келіссөздер үлкен үмітпен басталғанымен, елеулі және айтарлықтай жетістіктерсіз аяқталды. 28 декабрь, жексенбі күні Палм-Бич қаласында өткен бұл кездесу екі жарым сағаттан астам уақытқа созылды және биылғы жылдың басынан бері екі көшбасшының төртінші кездесуі болды.
Кездесу соңында бейбіт келісімге қашан қол қойылуы мүмкін деген сұраққа жауап ретінде Дональд Трамп сақтық позициясын таңдады. Бірлескен баспасөз мәслихатында ол процестің дамуы бірнеше сценарийге байланысты екенін атап өтіп, ең жақсы жағдайда келісім бірнеше апта ішінде жасалуы мүмкін екенін, әйтпесе бұл процесс ұзаққа созылуы немесе мүлдем нәтижесіз қалуы ықтимал екенін жоққа шығармады.
Америка президенті Украинадағы соғысты Екінші дүниежүзілік соғыс аяқталғаннан кейінгі ең қанды және ең ірі әскери қақтығыс ретінде бағалады. Оның айтуынша, дәл осы фактор халықаралық қауымдастықтан жедел және теңгерімді шешімдерді талап етеді.
Зеленский келіссөздерге қатысты әлдеқайда оптимистік көңіл-күйде пікір білдірді. Ол 20 тармақтан тұратын бейбітшілік жоспарының шамамен 90 пайызы бойынша келісімге қол жеткізілгеніне, ал АҚШ-Украина қауіпсіздік кепілдіктері толық, яғни 100 пайыз дәрежеде үйлестірілгеніне сенім білдірді. Сондай-ақ Украина басшысы АҚШ-Еуропа-Украина қауіпсіздік жүйесі де іс жүзінде қалыптасқанын атап өтті.
Трамп Украинаның қауіпсіздігін қамтамасыз етуде негізгі жүк Еуропа елдеріне түсетінін айтты. Сонымен қатар, АҚШ бұл мәселеде Киевке көмектесуден қалыс қалмайтынын мәлімдеді.
Зеленскийдің айтуынша, даулы мәселелерді түпкілікті шешу үшін екі елдің сарапшылар мен жұмысшы топтары алдағы апталарда тағы да кездеседі. Ол сондай-ақ Еуропа басшылары мен Украина делегациясының қаңтар айында Вашингтонға келуі мүмкін екенін айтты.
Сонымен қатар, тараптар Донбасс аумақтарының мәртебесі мәселесінде әлі толық келісімге келе алмай отыр. Трамп Украина мен Ресей бұл мәселеде белгілі бір дәрежеде жақындасатынын айтса да, мәселе өте күрделі болып қалуда. Оның пікірінше, шешім әлі табылған жоқ, бірақ оған жақындады.
Зеленский Трамп ұсынған бейбітшілік жоспарының кейбір тармақтары бойынша референдум өткізу мүмкіндігін де жоққа шығармады. Бұл шешім қабылдау процесі неғұрлым кең қоғамдық пікірге сүйенетінін көрсетеді.
Келіссөздер орталығында Запорожье атом электр станциясы мәселесі де болды. Трамп бұл тақырыпта Ресей президенті Владимир Путинмен телефон арқылы сөйлескенін айтты. Путин, Трамптың айтуынша, станцияны Украинамен келісілген түрде іске қосу бойынша жұмыстар жүргізіліп жатқанын айтты. Сондай-ақ АҚШ президенті Ресей тарапы АЭС-ті зымырандармен атқылап жатқан жоқ деп мәлімдеді. Зеленский бұл туралы түсініктеме беруден бас тартты.
Трамп Мәскеу Украинаның қалпына келуіне де үлес қосуға ниетті екенін айтты. Оның айтуынша, Ресей Украинаны тұрақты және табысты мемлекет ретінде көргісі келеді және электр энергиясын өте төмен бағамен жеткізуге дайын.
Белгілі болғандай, келіссөздер алдында АҚШ пен Украина президенттері Еуропа басшыларымен бірлескен телефон арқылы сөйлескен. Сондай-ақ, Трамп Зеленскиймен кездесу алдында Путинмен де телефон арқылы сөйлесті. Ресей президентінің көмекшісі Юрий Ушаковтың айтуынша, бұл қоңырау Трамптың бастамасымен болған және 1 сағат 15 минутқа созылған.
Ушаковтың айтуынша, Путин бұрын қол жеткізілген келісімдер негізінде жұмысты жалғастырудың маңыздылығын айтқан және арнайы жұмыс топтары арқылы бейбітшілік келіссөздерін жалғастыру ұсынысын қолдаған. Бұл топтар қызметінің нақты параметрлері қаңтар айының басында жарияланады деп күтілуде.
Қорыта айтқанда, Мар-а-Лагодағы кездесу бейбітшілікке апаратын жолды айқындай түсті, бірақ шешуші нүктеге әлі жеткен жоқ. Процесс күрделі, тараптардың ұстанымы әлі де сақ - демек, алда тағы да ұзақ және ымыралы келіссөздер күтіп тұр.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
«Меҳмон» тобындағы келушілер бұл жарияланымға пікір қалдыра алмайды.
