Rossiya qoʻshini Pavlovkani egallash uchun katta yoʻqotishlar berdi. Bu qishloq ularga nega kerak?

^{Foto: UNIAN}
Rossiya mudofaa vazirligi Donetsk oblastining Pavlovka qishlogʻi egallanganini xabar qildi. Vugledar atrofidagi bu qishloq Rossiya armiyasi uni egallash uchun ikki haftalik shturm davomida koʻplab yoʻqotishlarga uchragani haqidagi xabarlardan keyin tanilgandi. Yoʻqotishlar chindan ham bemisl boʻlganmi va ularni nima bilan oqlash mumkin? Rossiya harbiy rahbariyati askarlarni navbatdagi tikka hujumga yuborish orqali qanday maqsadlarni koʻzlagan boʻlishi mumkin?

Pavlovka Donetskdan janubi-gʻarbda joylashgan. Bu maydoni jihatidan anchagina katta, ammo, Ukraina oʻlchovlari boʻyicha aholi soni koʻp boʻlmagan (urushga qadar taxminan 2,5 ming kishi yashagan) qishloq boʻlib, Vugledarga deyarli qoʻshni boʻlib, nazariy jihatdan Rossiya qoʻshinlarining Donbassdagi yurishlari uchun platsdarmga aylanishi mumkin.

«Pavlovka va Vugledar ustidan nazorat oʻrnatilishi bizning qoʻshinlarga raqibning Avdeevkadagi guruhi ortiga chiqish imkonini beradi, bu pozitsiyani roʻparadan hujum qilish juda qiyin», deya hisoblaydi rossiyaliklarning militar portali topwar.ru.

Rossiya harbiy muxbirlari bir hafta oldin oldinoq Pavlovka egallangani haqida xabar berishgandi va RF armiyasi posyolkani egallash uchun qilingan hujumlar davomida katta yoʻqotishlar berganini tasdiqlashgandi.

«Yurishlarda bevosita ishtirok etganlarning soʻzlariga koʻra, yoʻqotishlar mudofaa vazirligi tomondan yangragan 1 yoki 7 foizdan koʻproq. Tanklar haqida ham aytishim mumkin, ammo agar yana bir kun sukut saqlasam, gapiradigan boshqa narsa qolmaydi», deya yozgan harbiy muxbir Aleksey Sukonkin.

Qishloq egallangani haqidagi rasmiy bayonotdan keyin «DXR» dala qoʻmondoni Aleksandr Xodakovskiy ogohlantirdi: «Raqib Pavlovkada aviatsiyadan foydalanmoqda - qurbonlar bor. Agar biz oldinroqqa yurmasak, Pavlovka qopqonga aylanadi».

«Biz brigada komandirlari bilan bu rejani amalga oshirishning iloji yoʻq degan xulosaga kelgandik: yangi kelganlar oʻqitilmagandi, boekomplekt (snaryad va patronlar) qanchalik tejalmasin, faqat birinchi hujum toʻlqini uchun etardi... Ammo topshiriqni bajarishi kerak boʻlgan brigada komandirlari yuqoridagilarga murojaat qila olmadi - yuqoridagilarga qanday qilib boʻlmasin natija kerak edi», deya xotirlaydi u.

Katta boʻlmagan posyolkani qanday qilib boʻlmasin egallash uchun bunday qat'iy urinishlar Rossiya qoʻmondonligi ushbu yoʻnalishga katta ahamiyat qaratayotganidan dalolat beradi. Buning bir necha sabablari boʻlishi mumkin. Moskva Dneprning oʻng sohili tashlab chiqilganidan keyin «hapdorini shirinlashtirmoqchi» boʻlayotgani haqida fikrlar ham bor - ammo bunday versiyaga jiddiy qarab boʻlmaydi, buni Ukraina bilan urushning ashaddiy tarafdorlari ham yutuq sifatida qabul qilmaydi. Xerson va Pavlovkani taqqoslash nooʻrin.

Aftidan, Pavlovkaga bunday qaysarlik bilan yopishib olishning bir qancha sabablari bor, jumladan: Ukraina qurolli kuchlarini Donetskdan uzoqlashtirish; Ukraina qurolli kuchlarini Zaporijjyadagi guruhni ta'minlashda foydalaniladigan temiryoʻldan uzoqlashtirish; hech boʻlmaganda ayrim yoʻnalishlarda tashabbusni saqlab qolish.

Ukraina kuchlarini Donetskdan uzoqlashtirish maqsadi

RF prezidenti Vladimir Putin «maxsus harbiy amaliyot» boshlanganini e'lon qilganidan buyon (Moskva uning maqsadlaridan biri Donbassni «ozod etish» ekanini aytgandi) allaqachon 8,5 oy oʻtdi, front chizigʻi esa hamon Donetsk atrofidan oʻtadi. Ukraina artilleriyasi istasa, oblast markazidagi istalgan nishonni yoʻq qilishi mumkin.

Mudofaa vaziriga Xersonni tashlab chiqish zarurati haqida bergan hisobotida general Surovikin Donbassni keyingi oylardagi asosiy harbiy harakatlar maydoni sifatida tilga olib oʻtgandi.

^{Foto: REUTERS}
Rossiyaning Ukrainaga bosqinining ilk davrida ukrainlar uchun asosiy tahdidlar shimol va janubdan boʻlgandi. Ukraina armiyasi asosiy kuchlarini aynan shu yoʻnalishlarda jamladi - Kiev va Xarkivga hujumlar qaytarildi, Zaporijjya va Mikolayivda ilgarilashga yoʻl qoʻyilmadi.

Donbassda esa Ukraina qurolli kuchlari faol mudofaa bilan shugʻullandi - toʻlaqonli qarshi qarshi hujum uchun kuchlar ham etarli emasdi, umumiy vaziyat ham qulay emasdi. Xarkivdan janubda dushman qoʻr toʻkib turganida Donetskni shturm qilish haqida oʻylab boʻlmasdi, dushman esa ukrainlarning bu hududdagi guruhini qurshovga olishni niyat qilgan va buning uchun imkoniyatlarga ega edi.

Hozir esa vaziyat oʻzgargan. Eng jiddiy xavflar bartaraf etilgan, Ukraina armiyasi zaxiralari boʻshagan.

Rossiya armiyasi Ukraina janubida chekinishga va Donbass shimolida ular sharq tomonda hamon tashabbusni oʻzida saqlab turgan boʻlsa ham, bu tashabbusni boy bermaslik uchun himoyaviy harakatlarga oʻtishga majbur boʻldi. Qolaversa, bu hududda ta'minot bilan bogʻliq vaziyat yomon emas - ta'minot Luhansk va Donetsk oblastlarining Moskva nazoratida boʻlgan va tozalangan hududlari orqali amalga oshiriladi.

Ammo muammo bor: Zaporijjyadagi guruh ta'minoti

Xerson va oblastning Dnepr oʻng sohilidagi hududlarini ozod etgach, Ukraina qurolli kuchlarining navbatdagi istagi Zaporijjya oblasti janubini ham deokkupatsiya qilish boʻlishi tayin. Azov dengizi sohillariga etib borish va Rossiya guruhini ikkiga ajratib qoʻyish uchun janubga va janubi-sharqqa zarba berish nafaqat Zaporijjyadan, balki ukrain qoʻshinlari Dneprni kechib oʻtishga muvaffaq boʻlgan istalgan nuqtadan amalga oshirilishi mumkin.

Rossiya qoʻshinlari pozitsiyasini ularning chap sohil boʻylab qayta guruhlanishidagi noaniqliklar murakkablashtiradi - Dneprning chap sohili boʻylab yalangʻoch dashtliklarda himoyalanish (oʻng sohil balandroq joylashgan va bu tomondan oʻqqa tutish oson) ayniqsa qishda qiyin boʻladi. Vaziyat qanday rivojlanishi hali noma'lum. Qrimdagi tor boʻyinga chekinish esa Zaporijjya janubidagi Rossiya armiyasi ta'minot liniyasini jiddiy tahdidlar ostida qoldiradi - ta'minotning asosiy oqimi yarimoroldan keladi. Bu liniya hozirning oʻzida ham xavf ostida qolgan - ukrainlar HIMARS bilan ularga eta oladi.

Rossiyada zaxira varianti bor - Zaporijjya janubi orqali Donetskdan Debaltsevo va Volnovaha orqali Kaxovkaga oʻtgan temiryoʻl liniyasi.

«Hozir ular juda faollik bilan tiklashmoqda (koʻpriklar va oʻtish joylari ham), ta'mirlashmoqda, koʻtarmalar, relslar tutashgan joylar mustahkamlanmoqda, ayrim ma'lumotlarga koʻra, ular hattoki muayyan uchastkalarni elektr tortish moslamalari bilan jihozlashga urinmoqda», deya yozadi ukrainlarning «Zvizdets Mangustu» telegram-kanali. Ammo muammolar bor.

«Ha, siz toʻgʻri tushundingiz… Aynan Vugledar va Pavlovkadagi, shuningdek Novomixaylovkadan janubroqdagi ukrain qoʻshinlari bu kommunikatsiya yoʻllaridan shunday masofada joylashganki, ularga zarba bera olishi mumkin. Masalan, Dolya uzel stantsiyasidan Ukraina qurolli kuchlarining Novomixaylovkadagi pozitsiyasiga qadar masofa 18 km chiqmaydi, Ukraina qurolli kuchlarining Ugledar hududidagi oldingi chiziqlaridan Volnovaha stantsiyasiga qadar masofa esa taxminan 25-26 kilometrni tashkil etadi. Bu esa, oʻz navbatida, stantsiyalarning kelgusida ritmik va toʻlaqonli ishlashini deyarli istisno etadi…» - deya taxmin qiladi ukrainlar telegram-kanali.

Pavlovkada qandaydir oʻzgacha holat boʻldimi?

Shu vaqtgacha ukrainlarning Donbassdagi mustahkamlangan istehkomlarini shturm qilish taktikasi klassik sxemada amalga oshirildi: avvaliga oldingi chiziqqa yoppasiga artilleriya zarbalari beriladi, keyin qoidaga koʻra shturmchi boʻlinmalar oldinga harakatlanadi, zarbalar esa raqib hududi ichkarisiga beriladi.

«Frontning har bir kilometriga 200 ta artilleriya quroli bor boʻlganida raqib haqida soʻralmaydi, faqat bizning oldindagi boʻlinmalarimiz qancha masofaga siljigani haqida hisob beriladi», deya yozgan sovetlar marshali, Donetsk oblastida tugʻilgan Kirill Moskalenko.

Ikkinchi jahon urushi taktikasi bugungi kunda ham dolzarb boʻlishi mumkin, ammo ayrim shartlar bilan. Birinchidan, hech kim asosiy zarba yoʻnalishida kamida uch karra ustunlik yaratish qoidasini bekor qilmagan. Ikkinchidan, artilleriyani tayyorlash va yurish qilayotgan qismlarni qoʻllab-quvvatlashning ma'nosi raqibning oʻt ochish nuqtalarini bostirishdan iborat boʻladi. Ukrainadagi Rossiya armiyasi esa unisida ham, bunisida ham qiyinchiliklarga uchramoqda.

Shuning uchun koʻp hollarda voqealar rivoji quyidagicha boʻladi: yoki raqib boshpanalaridan chiqib kelib, bostirib kelayotgan rossiyaliklarni oʻqlar yomgʻiri bilan qarshi oladi va chekintiradi, yoki Ukraina qurolli kuchlari askarlari pozitsiyalarini oldinroq tashlab ketgan boʻladi - bu holda yurish muvaffaqiyatli kechayotgandek koʻrinadi, ammo ukrain artilleriyasi toʻsatdan jonlanib, oldindagi boʻlinmalarni oʻqqa tutadi.

Bu tsikllarning ikkisi ham ukrain boʻlinmalari yangi mudofaa liniyalariga oʻtgunicha uzoq davom etishi mumkin - keyin esa bari qaytadan boshlanadi.

Donbassdagi oʻnlab aholi yashash manzillari shunday stsenariy boʻyicha shturm qilingan va Pavlovkada ham oʻzgacha holat boʻlganini koʻrsatuvchi hech narsa yoʻq. Ukraina qurolli kuchlarining hisobotlarida ushbu qishloq hududidagi janglar odatiy ohangda qayd etilgan; Agar Tinch okeani flotining 155-alohida dengiz piyodalari brigadasining ochiq shikoyati va Kremlparast manbalarda bu hudud uchun janglarda katta yoʻqotishlar berilgani haqida xabarlar tarqalmaganida, bu erda boʻlayotgan voqealarga deyarli hech kim e'tibor bermasdi.

Agar Ukrainadagi urushning ilk bosqichida Rossiya jamoatchiligi va nashrlari ayrim muvaffaqiyatsiz amaliyotlarga u qadar e'tibor qaratmagan boʻlsa, ketma-ket ogʻir magʻlubiyatlardan keyin keyingi har bir omadsizlik - yoki hatto yutuq, ammo katta qurbonlar bilan erishilgan muvaffaqiyat ham keskin reaktsiyaga sabab boʻlmoqda. Bu Rossiya harbiy qoʻmondonligi hisoblashishi kerak boʻlgan yangi reallikdir. “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring