Qarish jarayonini tushunish va uni sekinlashtirish mumkinmi? Texas shtatidagi Arlington universiteti olimlari ushbu savolga javob topish maqsadida katta tadqiqot boshladi. Unda 50 yoshdan 80 yoshgacha bo‘lgan 600 kishi ishtirok etadi. Mutaxassislar ularning hayot tarzi, ovqatlanishi va ijtimoiy aloqalarini o‘rganib, sog‘lom uzoq umr ko‘rishga yordam beruvchi omillarni aniqlashni maqsad qilgan.
Qarilik sirlari: Ilmiy yondashuv
Tadqiqot doirasida ishtirokchilar to‘liq tibbiy tekshiruvdan o‘tkaziladi. Olimlar zamonaviy texnologiyalar — magnito-rezonans tomografiya (MRT), genetik tahlillar va jismoniy holatni kuzatish usullaridan foydalanib, miya, yurak va qon tomirlari faoliyatini baholashadi. Shuningdek, xotira va jismoniy faollikni o‘rganish bilan bir qatorda, tahlil uchun qon namunalari ham olinadi.
Bu loyiha qarish jarayoniga ta’sir qiluvchi biologik, psixologik va ijtimoiy omillarni yaxshiroq tushunishga imkon beradi. Mutaxassislar to‘plangan ma’lumotlar orqali yoshga bog‘liq kasalliklarning oldini olishda samarali strategiyalarni ishlab chiqishni rejalashtirmoqda.
Uzoq umr sirlari nimada?
Dunyodagi eng mashhur uzoq umr ko‘ruvchilarga nazar tashlasak, ularning hayot tarziga xos umumiy jihatlarni ko‘rish mumkin. Masalan, 122 yil yashagan fransiyalik Janna Kalman, 116 yil umr ko‘rgan yaponiyalik Miso Suzuki va 117 yil yashagan italiyalik Emma Morano uzoq umr sirini faol turmush tarzi va sog‘lom ovqatlanishda deb hisoblagan. Ular bir-biriga o‘xshash hayot tarzini olib borgan — ko‘p harakat qilgan, tabiiy mahsulotlar iste’mol qilgan va ijtimoiy aloqalarni uzmagan.
Texas universiteti tadqiqotchilari ana shunday omillarni aniqlash va ularning uzoq umrga ta’sirini ilmiy jihatdan asoslashga harakat qilmoqda.
Tadqiqot kimlarga foyda keltiradi?
Tadqiqot tibbiyot, biomuhandislik, psixologiya, ijtimoiy fanlar va kompyuter texnologiyalari mutaxassislarini birlashtirib, mukammal ma’lumot bazasini shakllantirishga xizmat qiladi. Olimlar shifokorlar uchun yangi tavsiyalar ishlab chiqishi, oddiy odamlar esa hayot tarzini yaxshilash bo‘yicha amaliy maslahatlarga ega bo‘lishi mumkin.
Shu bilan birga, tadqiqot universitetga sog‘lom turmush tarzi haqidagi bilimlarni mahalliy hamjamiyatga yetkazish imkonini ham beradi. Ishtirokchilar o‘z salomatliklari haqida ko‘proq ma’lumot olish bilan birga, ilmiy taraqqiyotga hissa qo‘shishadi.
Yangi davr uchun muhim qadam
Loyiha to‘rt yil davom etadi va uning natijalari kelajakda qarish jarayonini yaxshiroq tushunish va uni sekinlashtirish yo‘llarini topishda muhim ahamiyat kasb etadi. Olimlar uzoq umr sirlarini ochib, insonlar hayotini yaxshilashga yordam beradigan yangi texnologiyalar va uslublarni ishlab chiqishi mumkin.
Shunday ekan, bu tadqiqot nafaqat ilm-fan, balki butun insoniyat uchun katta ahamiyatga ega. Uning natijalari qarish jarayonini sekinlashtirish va faol umrni uzaytirishga xizmat qiladi.
Ctrl
Enter
Xato topdIngizmi
Iborani ajratib Ctrl+Enter tugmasini bosingMavzuga oid yangiliklar
