Азов командирлари Туркиядан Украинага қайтарилди, Кремл расмийси Дмитрий Песков эса келишув бузилганини айтиб, бундан Россия томони огоҳлантирилмаганини билдирди. Хўш, Туркия воситачилигидаги келишувнинг бузилиши Анқара ва Москва муносабатига қандай таъсир қилади?
Kun.uz`нинг “Геосиёсат” рукнида бу мавзу юзасидан сиёсатшунослар Камолиддин Раббимов ва Сайфиддин Жўраев сўз юритди.
— Уруш охиригача Туркияда қолиши кўзда тутилган Азов ҳарбийларининг Украинага қайтарилиши Россия–Туркия муносабатларига қандай таъсир қилади?
Камолиддин Раббимов: Туркия Россия ва Украина ўртасида қандайдир мувозанат сақлашга, воситачи бўлишга ҳаракат қилди. Икки томон билан ҳам ўз манфаатлари доирасида мувозанат сақлади: уруш бошидан Украинага учувчисиз «Байрактар» қирувчи самолётларини бериб келди, лекин Россияга нисбатан бўлган иқтисодий санкцияларнинг бирортасига қўшилмади. Икки томон билан ҳам интенсив ҳамкорлик қилди.
Эрдўған шу ҳафтада Россия манфаатларига қарши бўлган 3 та қадам ташлади: Азов ҳарбий зобитларининг берилиши, Украинанинг НАТОга аъзо бўлишини тўлиқ қўллаши ва Швециянинг НАТОга қўшилишига бўлган ветонинг олиб ташланиши. Бу шуни кўрсатадики, Туркия тўлиқ Коллектив Ғарб томонга, яъни Украина тарафига ўтди. Бу жараённи рус пропагандаси жуда оғриқли қабул қилди.
Сайфиддин Жўраев: Фикримча, ҳеч қандай таъсир қилмайди Россияга. Туркия билан келишувлар вазиятдан келиб чиқиб қилинган эди. Асирларни алмашиниш каби ҳолатлар доим бўлган.
— Муносабатлар тарозиси бузилганига қарамай, Псков НАТО саммити арафасида Туркияга босим қилинганини, Россиядагилар Анқара алянс аъзоси сифатида бирдамлик кўрсатганини тўғри тушунишини таъкидлади. Лекин парда ортида қандайдир муҳокамалар бўлиши турган гап. 17 июлда якунланган «Дон битими» келажаги ҳам бугун мавҳум. Ҳарҳолда Россия битимни янгиламоқчи эмас. Украинадаги урушда барчанинг кўнглини бирдек олишга ҳаракат қилаётган Туркия Россияга нисбатан сиёсий векторини ўзгартирди, дейишимиз мумкинми?
Камолиддин Раббимов: Дейлик, 100 фоизлик кўрсаткичда олсак, Туркия 55 фоиз Украина тарафда, 45 фоиз Россия. Мувозанатни ушлаш учун Туркия Россияга нималардир таклиф қилиши керак. Август ойида бўладиган Эрдўған ва Путин учрашувида Эрдўған воситачиликни ё урушни тезроқ тугатишни таклиф қиладими, кўрамиз. Балки урушдан Путиннинг ёруғ юз билан чиқишини таъминлайдиган нимадир таклиф қилар.
Сайфиддин Жўраев: Ҳали Туркияни Украина тарафга ўтиб бўлди дейиш қийин. Чунки бундай вазиятда Россия билан муносабатда кескин ўзгариш бўлади. Туркия иқтисодий томондан Россияга муҳтож. Шу нуқтайи назардан, Эрдўған муносабатларни кучайтириш тарафдори. Лекин ҳозир Туркиядаги иқтисодий аҳвол яхши бўлмагани учун Европадан инвестицияларни кучайтириш учун ҳам Ғарбга яқинлашиш бўляпти. Вазиятдан келиб чиққан ҳолда қилинаётган ишлар булар.
“Замин” янгиликларини “Инстаграм”да кузатиб боринг
