Қримда қамалган ўзбекистонлик сиёсатчи энди элчи: Нариман Жалил Туркияга тайинланди

Украина президенти Владимир Зеленский фармони билан Нариман Жалил Украина Республикасининг Туркия Республикасидаги фавқулодда ва мухтор элчиси этиб тайинланди. Бу ҳақда расмий фармон матнида маълум қилинди.

“Нариман Энверович Жалилов Украина Республикасининг Туркия Республикасидаги фавқулодда ва мухтор элчиси лавозимига тайинлансин”, — дейилади ҳужжатда.

Бу тайинлов орқали Украина нафақат дипломатик йўналишдаги позициясини мустаҳкамламоқда, балки Қрим масаласидаги ўз қарашларига яна бир бор эътибор қаратаётгани кўринади. Нариман Жалилнинг элчи сифатида юборилиши — унинг шахсий тажрибаси, фаолияти ва дуч келган синовлари билан янада аҳамиятли кўриниш олмоқда.

У ким ва қандай йўлни босиб ўтган?

Нариман Жалил — қрим-татар миллатидан бўлган сиёсий фаол, журналист ва инсон ҳуқуқлари ҳимоячиси. У 1980 йил 27 апрель куни Ўзбекистонда, аниқроғи, Навоий шаҳрида туғилган. 1989 йили оиласи билан ватани Қримга қайтган.

У Одесса Миллий университетида сиёсатшунослик йўналишини тамомлаган. Карьерасини “Авдет” газетасида журналист сифатида бошлаган, кейинчалик AТР телеканалида ишлаган. Шунингдек, Симферополдаги халқаро мактабда тарих ва ҳуқуқ фанларидан дарс берган.

Сиёсатдаги фаол йўлни Жалил 2013 йили бошлади. Ўшанда у Қрим-татар халқининг вакиллик органи — Межлис раҳбари биринчи ўринбосари лавозимига тайинланган.

Қримда қолиш — бошқа йўлни танламаслик

2014 йили Қрим Россия томонидан босиб олинганидан сўнг, кўпчилик фаоллар яриморолни тарк этган бўлса-да, Жалил қолишни танлади. У фаол равишда қрим-татарлар ва маҳаллий украиналикларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш билан шуғулланди. Ҳуқуқбузарлик ҳолатларини ҳужжатлаштириш, сиёсий асосдаги суд ишларида иштирок этиш — унинг ишининг бир қисмига айланди.

Бироқ бу фаоллик унга осонга тушмади. 2021 йили Қрим платформаси саммитида қатнашганидан сўнг, Россия хавфсизлик органлари томонидан “диверсия”да айбланиб ҳибсга олинди. Сиёсий мотивлар асосида ўтказилган судда унга 17 йиллик қатъий режимдаги қамоқ жазоси тайинланган эди.

Элчиликкача бўлган синовли йўл

2024 йил июнида Украина ва Россия ўртасида бўлиб ўтган маҳбуслар алмашинуви натижасида Нариман Жалил озодликка чиқди ва Киевга қайтди. Унинг энди Анқарага элчи сифатида юборилиши — Туркия билан муносабатлар қанчалик муҳим эканини яна бир бор тасдиқлайди.

Туркия — Украина учун стратегик аҳамиятга эга давлатлардан бири бўлиб, Қрим масаласида ҳам Қрим-татарлар ҳақ-ҳуқуқларини қўллаб-қувватлаб келмоқда. Шу сабаб, Жалилнинг айнан шу мамлакатга элчи қилиб тайинланиши тасодиф эмас.

Нуқта ёки янги саҳифа?

Қамоқдан элчиликкача — бу тайинлов нафақат шахсий ютуқ, балки Украина сиёсий қатламининг принципиал позициясини акс эттиради. Нариман Жалил энди фақат сиёсий фаол эмас, балки Украинанинг халқаро майдондаги расмий вакили сифатида фаолият юритади.

Zamin.uz таҳририяти мазкур сиёсий синовлар ва дипломатик таянчлар ҳақидаги янгиликларни кузатишда давом этади. Сиз бу тайинловни қандай баҳолайсиз: Туркияда элчи бўлиш — Жалил учун дипломатиядаги янги бобми, ёхуд сиёсий курашнинг давоми? «Замин»ни Telegram’да ўқинг!