АҚШда ХХ аср авиациясининг энг сирли воқеаларидан бири яна кун тартибига чиқди. Президент Дональд Трамп 1937 йилда парвоз вақтида бедарак йўқолган машҳур аёл учувчи Амелия Эрҳарт иши билан боғлиқ ҳукумат ҳужжатларини махфийликдан чиқариш ва эълон қилиш тўғрисида фармон берди. Бу ҳақда у шахсан Truth Social ижтимоий тармоғида маълум қилди.
“Жуда кўп одамлар мендан Амелия Эрҳартнинг ҳаёти ва замони, унинг сўнгги, ҳалокатли парвози ҳақида сўрашди. Шу сабабли, у билан боғлиқ барча маълумотларни, айниқса, ҳукуматда сақланаётган ҳужжатларни очиш ва оммага тақдим этиш имкониятини кўриб чиқяпман”, – деб ёзди Трамп.
Президент Эрҳартнинг йўқолишини “миллионлаб одамларнинг тасаввурини забт этган воқеа” сифатида таърифлади. Унга кўра, ҳужжатлар нафақат сўнгги парвозга, балки учувчининг бутун ҳаётига оид янги фактларни ҳам очиб бериши мумкин.
Маълумки, Амелия Эрҳарт 1937 йилда бортнавигатор Фред Нунан билан Lockheed L-10E Electra самолётида дунё бўйлаб парвоз қилишга бел боғлаган эди. Маршрутнинг асосий қисми муваффақиятли ўтган, аммо 2 июль куни экипаж Тинч океанидаги Хауленд оролига етиб бора олмаган ва бедарак йўқолган. Самолёт айнан ўша ерда ёнилғи қуйиши режалаштирилган эди.
Ўшанда президент Франклин Рузвельт қидирув ишларига 4 миллион доллар ажратган ва юзлаб самолёт ҳамда кемаларни жалб қилган. Бироқ на Эрҳарт, на унинг навигатори топилган. Фақат кейинчалик океан тубидан самолёт қолдиқлари аниқлангани хабар қилинган.
Йўқолишнинг сабаблари ҳанузгача турли тахминларга йўл очмоқда: океанга мажбурий қўниш ва ҳалокатга учраш, япон ҳарбийлари томонидан асирга олиниш, ёки ҳатто “бошқа исм остида яшаш” каби фантастик версиялар ҳам мавжуд.
Амелия Эрҳарт (1897–1937) ўз даврининг рамзий шахсларидан бири эди. У 1932 йилда Атлантика океанини ёлғиз парвоз қилиб кесиб ўтган биринчи аёл сифатида тарихга кирди. Бу жасорати унга жаҳон миқёсида катта шуҳрат ва авиатсияда “айоллар даври”нинг бошланиши сифатида катта обрў келтирган.
Трампнинг қарори эса нафақат тарихий сирларни очишга, балки жамиятда узоқ йиллар давомида муҳокама қилинган саволларга жавоб беришга ҳам умид уйғотмоқда.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
