Qrimda qamalgan o‘zbekistonlik siyosatchi endi elchi: Nariman Jalil Turkiyaga tayinlandi

Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy farmoni bilan Nariman Jalil Ukraina Respublikasining Turkiya Respublikasidagi favqulodda va muxtor elchisi etib tayinlandi. Bu haqda rasmiy farmon matnida ma’lum qilindi.

“Nariman Enverovich Jalilov Ukraina Respublikasining Turkiya Respublikasidagi favqulodda va muxtor elchisi lavozimiga tayinlansin”, — deyiladi hujjatda.

Bu tayinlov orqali Ukraina nafaqat diplomatik yo‘nalishdagi pozitsiyasini mustahkamlamoqda, balki Qrim masalasidagi o‘z qarashlariga yana bir bor e’tibor qaratayotgani ko‘rinadi. Nariman Jalilning elchi sifatida yuborilishi — uning shaxsiy tajribasi, faoliyati va duch kelgan sinovlari bilan yanada ahamiyatli ko‘rinish olmoqda.

U kim va qanday yo‘lni bosib o‘tgan?

Nariman Jalil — qrim-tatar millatidan bo‘lgan siyosiy faol, jurnalist va inson huquqlari himoyachisi. U 1980 yil 27 aprel kuni O‘zbekistonda, aniqrog‘i, Navoiy shahrida tug‘ilgan. 1989 yili oilasi bilan vatani Qrimga qaytgan.

U Odessa Milliy universitetida siyosatshunoslik yo‘nalishini tamomlagan. Karyerasini “Avdet” gazetasida jurnalist sifatida boshlagan, keyinchalik ATR telekanalida ishlagan. Shuningdek, Simferopoldagi xalqaro maktabda tarix va huquq fanlaridan dars bergan.

Siyosatdagi faol yo‘lni Jalil 2013 yili boshladi. O‘shanda u Qrim-tatar xalqining vakillik organi — Mejlis rahbari birinchi o‘rinbosari lavozimiga tayinlangan.

Qrimda qolish — boshqa yo‘lni tanlamaslik

2014 yili Qrim Rossiya tomonidan bosib olinganidan so‘ng, ko‘pchilik faollar yarimorolni tark etgan bo‘lsa-da, Jalil qolishni tanladi. U faol ravishda qrim-tatarlar va mahalliy ukrainaliklarning huquqlarini himoya qilish bilan shug‘ullandi. Huquqbuzarlik holatlarini hujjatlashtirish, siyosiy asosdagi sud ishlarida ishtirok etish — uning ishining bir qismiga aylandi.

Biroq bu faollik unga osonga tushmadi. 2021 yili Qrim platformasi sammitida qatnashganidan so‘ng, Rossiya xavfsizlik organlari tomonidan “diversiya”da ayblanib hibsga olindi. Siyosiy motivlar asosida o‘tkazilgan sudda unga 17 yillik qat’iy rejimdagi qamoq jazosi tayinlangan edi.

Elchilikkacha bo‘lgan sinovli yo‘l

2024 yil iyunida Ukraina va Rossiya o‘rtasida bo‘lib o‘tgan mahbuslar almashinuvi natijasida Nariman Jalil ozodlikka chiqdi va Kiyevga qaytdi. Uning endi Anqaraga elchi sifatida yuborilishi — Turkiya bilan munosabatlar qanchalik muhim ekanini yana bir bor tasdiqlaydi.

Turkiya — Ukraina uchun strategik ahamiyatga ega davlatlardan biri bo‘lib, Qrim masalasida ham Qrim-tatarlar haq-huquqlarini qo‘llab-quvvatlab kelmoqda. Shu sabab, Jalilning aynan shu mamlakatga elchi qilib tayinlanishi tasodif emas.

Nuqta yoki yangi sahifa?

Qamoqdan elchilikkacha — bu tayinlov nafaqat shaxsiy yutuq, balki Ukraina siyosiy qatlamining prinsipial pozitsiyasini aks ettiradi. Nariman Jalil endi faqat siyosiy faol emas, balki Ukrainaning xalqaro maydondagi rasmiy vakili sifatida faoliyat yuritadi.

Zamin.uz tahririyati mazkur siyosiy sinovlar va diplomatik tayanchlar haqidagi yangiliklarni kuzatishda davom etadi. Siz bu tayinlovni qanday baholaysiz: Turkiyada elchi bo‘lish — Jalil uchun diplomatiyadagi yangi bobmi, yoxud siyosiy kurashning davomi? “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!