Сирия астанасы Дамасктағы сот биылғы жылдың қыркүйегінде елдің бұрынғы басшысы Башар Асадқа қатысты ресми түрде ұстау бұйрығын берді. Бұл туралы жергілікті және халықаралық БАҚ хабар таратты.
Айыптаулар 2011 жылы Сирияның Даръа облысында басталып, кейіннен бүкіл елді қамтыған қанды қақтығыстармен байланысты. Сол жылдың көктемінде болған наразылықтарды күшпен басу жүздеген бейбіт тұрғынның қазасына алып келіп, әрі қарай Сирияны он жылдаған азап пен қанды соғысқа әкелген еді.
Сирияның Сана ақпарат агенттігінің жазуынша, құрбан болғандардың отбасы мен жақындары сотқа ресми талап арызымен жүгінген. Асад қасақана адам өлтіру, тұрғындарды азаптау және заңсыз түрде бостандықтан айыруда айыпталуда.
Сирия Жоғарғы соты хабарлауынша, бұл ұстау бұйрығы Интерпол арқылы Асадты халықаралық іздеуге беруге мүмкіндік тудырады. Бұл оған қатысты іс қозғау үрдісінің одан әрі маңызды кезеңге өткенін білдіреді.
Еске сала кету керек, 2011 жылы Даръадағы наразылықтар басында тек бейбіт талаптармен шыққанына қарамастан, армияның брондалған техникамен кіруі және қауіпсіздік күштерінің оқ атуы жүздеген адамның қаза табуына себеп болған. Сол оқиғалар кейіннен кең ауқымды азаматтық соғысқа жол ашқан еді.
Асад 2000 жылдан 2024 жылғы желтоқсанға дейін Сирияны басқарған, бірақ өткен жылдың желтоқсан айында көтерілісшілер билікке келген соң Ресейге қашып өткен. Ол және отбасы Мәскеуден саяси баспана алған.
Франция соттары да оның атына қатысты бірнеше рет шешім шығарған. Мысалы, 2013 жылы химиялық қару қолдануға байланысты іс шеңберінде бұйрық берілген, бірақ сол кезде Асадтың президент ретіндегі құрықталмау бабы себепті шешім күшін жойған болатын. Тек 2025 жылғы қаңтарда, Асад биліктен кеткеннен кейін, Францияда да оған адамзатқа қарсы қылмыстар бойынша ұстау бұйрығы шығарылды.
Сонымен қатар, халықаралық құқық қорғаушы ұйымдар жылдар бойы Асад режиміне қарсы қорқынышты айыптаулар жасаған. «Седная» түрмесі мысалында, 2011–2018 жылдар аралығында азаптаулар, медициналық көмек көрсетпеу және аштық салдарынан 30 мыңнан астам тұтқын қаза тапқаны тіркелген.
Украина президенті Владимир Зеленский де бұл жаңалыққа пікір білдірді. Оның сөздеріне қарағанда, Асад «өткен жылдан бері Мәскеуде жасырын жүр және түрлі қылмыстық құрылымдармен байланыста». Зеленский «жазасыздық астанасында әлемнің ең ірі қылмыскерлерінің паналанып жатқаны тарихи ирония» екенін атап өтті.
Осылайша, Сирияны төрттен астам онжылдық басқарған Башар Асад тарихи жауапкершілік сатысына жақындап келеді. Оған тағылған айыптаулар адам құқықтары және халықаралық әділет үшін маңызды сынақ болып қала береді деп күтілуде.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
