Мысыр қайтадан тарих пен құпияларға толы заманның есігін ашты. Жиырма жылдық үздіксіз қалпына келтіру және ғылыми жұмыстардан кейін, перғауын Аменхотеп III-тің қабірі алғаш рет туристер үшін ресми түрде ашылды, деп хабарлады Associated Press.
Ежелгі тарих пен заманауи ғылымды біріктірген бұл жоба Мысырдың ең әйгілі аймақтарының бірі — Луксор маңындағы Патшалар аңғарында жүзеге асырылды. Қабір аңғардың батыс бөлігінде орналасқан және ол тек перғауынның негізгі жерлеу бөлмесін ғана емес, сонымен қатар оның екі жары — патшайым Тий мен Ситамунға арналған бөлмелерді де қамтиды.
Жиырма жылға созылған қалпына келтіру жұмыстарын жапон ғалымдары басшылық еткен халықаралық мамандар тобы жүргізді. Олар қабырға суреттерін мұқият тазалап, құлау қаупі бар бағандарды бекітіп, мыңжылдық фрескаларды қалпына келтірді. Ең қызығы — зерттеушілер перғауын мен оның әйелдерінің қабырғалардағы бейнелерін алғашқы қалпына өте ұқсас түрде қайта жаңғыртты.
Мысыр Ежелгі ескерткіштер жоғарғы кеңесінің бас хатшысы Мұхаммед Исмаилдің айтуынша, бұл қабір тек архитектуралық емес, мәдени мұра тұрғысынан да ерекше маңызға ие. «Бұл тек Аменхотеп III дәуірін ғана емес, сол заманның дүниетанымы мен өнерін де ашып береді», — деді ол.
Аменхотеп III, сондай-ақ «Ұлы Аменхотеп» атымен танымал, б.з.д. 1390–1350 жылдары Мысырды басқарған. Оның билігі Мысыр тарихындағы бейбітшілік пен өркендеудің шыңына жеткен «алтын ғасыр» деп есептеледі. Сондықтан ғалымдар бұл қабірді жай ғана жерлеу орны емес, тұтас бір өркениеттің нышаны деп санайды.
Қалпына келтіру кезінде мамандар ғасырлар бойы шаң мен ылғалдың астында қалған өрнекті қабырғалардан жаңа бөлшектерді ашты. Әсіресе перғауынның рухани сапары мен құдайлық күштермен кездесуі бейнеленген көріністер тарихшыларды таңғалдырды.
Қазір қабір туристер үшін арнайы жолдар мен жарықтандыру жүйелерімен жабдықталған. Қонақтар қабырғалардағы түстер үйлесімінен ғана емес, үш жарым мың жылдық тарихпен бетпе-бет келгеннен де ерекше әсер алады.
Туризм саласының өкілдері бұл ашылуды «Мысырдың жаңа қайта өрлеу рәсімі» деп атап отыр. Олардың айтуынша, Аменхотеп III қабірінің көпшілікке ұсынылуы ел экономикасы мен мәдени беделіне жаңа серпін береді.
Осылайша, мыңдаған жылдар бойы құпия қараңғылықта жатқан перғауын қабірі енді жарық пен білімге толды. Енді ол тек тарихшылар үшін емес, бүкіл адамзат үшін ашық — уақыт пен мәдениет тоғысқан киелі мекен ретінде.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
