Қырғызстан Президенті әкімшілігі ел Конституциясына өлім жазасын қайта енгізуді қарастыратын заң жобасын қоғам талқылауына шығарды, деп хабарлады Kabar.kg.
Құжаттың басты мақсаты — әйелдер мен балаларды зорлау және кісі өлтіру сияқты ауыр қылмыстардан қорғауды күшейту. Инициаторлардың айтуынша, елде мұндай қылмыстардың көбеюі кінәлілер үшін “жазаның нақты шегін” белгілеуді қажет етеді.
«Әйелдер мен балаларға қатыгездікпен зорлық-зомбылық жасаған кез келген адам қоғамнан толықтай оқшауланып, ең қатал жаза — өлім жазасына тартылуы тиіс уақыт келді», — делінген жоба мәтінінде.
Қазіргі таңда Қырғызстанда өлім жазасы Конституцияның 25-бабының 1-тармағына сәйкес тыйым салынған. Жаңа жоба 2010 жылы ел қосылған “Өлім жазасын жою туралы БҰҰ-ның Екінші факультативтік хаттамасын” да жоюды көздейді.
Түсіндірме хатта өлім жазасы тек ең ауыр қылмыстар үшін, қылмыс жасалған сәтте қолданыста болған заңдарға сәйкес және уәкілетті соттың соңғы үкімі негізінде қолданылуы мүмкін деп көрсетілген. Бұл процесс халықаралық құқық пен Геноцидтің алдын алу жөніндегі конвенция талаптарына қайшы болмауы тиіс.
Президент Садыр Жапаров бұл бастаманы қазан айының басында ұсынған болатын. Ол балаларды зорлаған немесе әйелдерді зорлап, өлтірген адамдар үшін өлім жазасын енгізуді ұсынды. Бұл шешім 2008 жылы туған қызды Ыстықкөл маңында зорлап, өлтіру ісінен кейін қабылданды.
Күдікті адам қазірдің өзінде ұсталды. 4 қазанда Жапаров “өлім жазасы туралы заң жобасы бүкілхалықтық дауыс беруге шығарылуы мүмкін” деп мәлімдеді.
Қырғызстанда өлім жазасының орындалуы 1998 жылы мораторий жарияланғаннан кейін тоқтатылып, 2007 жылы өмір бойы бас бостандығынан айыру жазасымен толық алмастырылды. 2010 жылы ел өлім жазасын қайтармау жөніндегі халықаралық хаттаманы ратификациялады.
Жаңа бастама қолдау тапса, өлім жазасын қайта енгізу үшін Конституцияға өзгерістер енгізіп, референдум өткізу қажет болады.
Сарапшылардың пікірінше, бұл бастама қоғамда үлкен пікірталас тудырады — біреулер оны әділет деп санаса, басқалары оны адамгершілік қағидаттарына қайшы деп есептейді.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
