Экономика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты Клаудия Голдиннің жаңа зерттеуіне сәйкес, дүниежүзінде туу деңгейінің төмендеуі әйелдердің тәуелсіздігімен байланысты. Зерттеуде қазіргі таңда көптеген әйелдер өмірін жұбайының немесе мемлекеттің көмегінсіз құрып жатқаны және бұл үдерістің демографиялық көрсеткіштерге тікелей әсер ететіні айтылған.
Ғалымның айтуынша, әйелдердің білім алу, кәсіп таңдау және репродуктивті бақылау мүмкіндіктерін кеңінен пайдалана бастауы туу көрсеткішін төмендеткен. Бұрынғыдай экономикалық өсім халық санының артуына әкелмейді — мысалы, Швеция мен АҚШ-та туу деңгейі Грекия мен Оңтүстік Кореяға қарағанда жоғары.
Қазір әлем елдерінің жартысынан көбінде туу коэффициенті 2,1 деңгейінен төмен, бұл халықтың табиғи жаңару деңгейіне жетпейді. Таңғаларлығы, осы елдерде Жер халқының шамамен үштен екі бөлігі өмір сүреді.
Голдиннің айтуынша, мәселенің басты себебі — ерлер мен әйелдер арасындағы үй шаруасы мен бала тәрбиесіне қатысты күтулердің сәйкессіздігі. Әйелдер теңдікті қалайды, алайда қоғамда әлі де дәстүрлі рөлдерге ұмтылыс күшті. Бұл жағдай әсіресе Жапония, Корея, Италия және Испания сияқты тез индустрияланған елдерде айқын байқалады.
Зерттеуде АҚШ-та мұндай өзгерістердің 1970-жылдары басталғаны айтылған. Мысалы, 1950 жылы туған және университет дипломы бар әйелдер арасында орташа бала саны 1,64-ке дейін азайған.
Автордың пікірінше, бұл үрдістің түпкі себебі — “құрылымдық кедергілерде”: егер мемлекет балаларды тәрбиелеуге жеткілікті қолдау көрсетпесе, әйелдер отбасын құрудың орнына тәуелсіз өмірді таңдайды. Ал мұндай қолдау бар болса, әйелдер еңбек нарығында белсендірек болып, отбасында тұрақтылық пен теңдікті нығайтады.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
