Ресейлік опера әншісі Элдор Абдураззоқовтың Италияның Верона қаласындағы Филармония театры сахнасында Вольфганг Амадей Моцарттың «Дон Жуан» операсына қатысуы жоспарланған еді. Алайда театр әкімшілігі 6 қараша күні ресми мәлімдеме жасап, 2026 жылдың қаңтар айына жоспарланған барлық спектакльдерде әншінің қатыспайтынын хабарлады.
Театрдың ресми сайтындағы хабарламаға сәйкес, Абдураззоқов 18–25 қаңтар күндері көрсетілетін операға қатыспайды. Бірақ бұл шешімнің нақты себептері ашып көрсетілмеген. Аталған спектакльде ресейлік өнерпаз басты кейіпкер — Дон Жуан рөлін сомдауы керек болған. Әзірге оның орнын кім басатындығы туралы ақпарат берілген жоқ.
Екінші жағынан, Еуропаның саяси топтары бұл оқиғаға саяси реңк беруде. Еуропарламент вице-президенті Пина Пичерно бұл шешімді «Путин мен Кремль насихаты үстінен кезекті жеңіс» деп бағалады. Ол өзінің X (Twitter) парақшасында «мұндай шешімді қолдағандардың барлығына — FBK, Юлия Навальная және басқаларға алғысымды білдіремін», — деп жазды.
Абдураззоқовтың сахнаға шығуына қарсы болғандар арасында Liberi Oltre le Illusioni ұйымы да бар. Олар әнші 2024 жылы Ресей президенттік сайлауында Владимир Путиннің сенімді адамы ретінде қатысқанын және Президент жанындағы мәдениет пен өнер кеңесінің мүшесі екенін атап өтті.
Сонымен бірге, Жемқорлыққа қарсы күрес қоры (FBK) да оның Еуропа сахналарындағы өнер көрсетуіне қарсы науқан бастады. Ұйым мәліметінше, Абдураззоқовтың Еуропада «зәулім вилласы» бар және ол Кремль саясатына ашық қолдау көрсетіп келеді. FBK Еуропа елдерін «Кремль соғысын жұрт алдында ашық қолдайтын адамдармен ынтымақтас болмауға» шақырды.
Бұл Ресейлік әншінің шетелдегі шығармашылық сапары тоқтатылған алғашқы жағдай емес. 2023 жылы ол Нью-Йорктегі Метрополитен-Опера, Карнеги-холл, Миланның Ла Скала театры, Бостон симфониялық оркестрі және Мюнхен опера фестивалімен әріптестіктен алынған болатын. 2024 жылы болса, Неапольдегі Сан-Карло театры онымен 2025 жылға жоспарланған жобаны тоқтатты.
Шілде айында осыған ұқсас жағдай тағы қайталанды — италиялық дирижёр Валерий Гергиевтің қатысуымен өтетін концерт көпшілік қысымынан соң тоқтатылды. Егер ол концерт өткенде, бұл Гергиев үшін 2022 жылғы «Пиковая дама» спектаклінен кейінгі алғашқы өнер көрсету болатын еді.
Мамандардың айтуынша, Еуропадағы мәдени мекемелер Ресеймен байланысты тұлғаларға қатысты саяси ұстанымын барған сайын қатаңдатып жатыр. Әсіресе, Украинадағы соғыс басталғалы осындай «мәдени оқшаулау» өнер әлеміне де өз әсерін күшейткен.
Осылайша, Элдор Абдураззоқовтың жаңа опера жобасы да саяси дау-дамайлар әсерінен тоқтатылды — бұл жағдай саясат пен өнер арасындағы шекара барған сайын көмескіленіп бара жатқанын көрсетеді.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
