Әлем бойынша ірі мегаполистер түрлі климаттық жағдайларда өмір сүреді. Кейбір қалаларда жыл бойы ыстық және ылғалды ауа райы басым болса, басқаларында құрғақшылық немесе суықтық үстемдік етеді. Жақында дайындалған инфографика осы айырмашылықтарды айқын көрсете отырып, ірі қалаларды температура мен жауын-шашын көрсеткіштері бойынша төрт негізгі климаттық топқа бөлді.
Инфографиканың авторлары талдауға әлемнің 74 ірі қаласын енгізген. Climate-Data.org дереккөзі негізінде әрбір қаланың орташа жылдық температурасы және жыл бойы жауатын жауын-шашын мөлшері есептелген. Нәтижесінде қалалар климаттық ерекшеліктеріне қарай нақты жүйеленген.
Диаграмма төрт негізгі бөлімнен тұрады: құрғақ және ыстық, ылғалды және ыстық, құрғақ және суық, сондай-ақ ылғалды және суық. Тігінен орналасқан ось қаланың орташа жылдық температурасын көрсетсе, көлденең ось жылдық жауын-шашын көлемін көрсетеді. Осы арқылы әрбір мегаполистің климаттағы “орнын” нақты көруге болады.
Талдау нәтижесіне сәйкес, ірі қалалар арасында ең аз саны “ылғалды және суық” тобына кірген. Бұл квадранттағы ең суық мегаполис ретінде Исландияның астанасы Рейкьявик тіркелген. Онда жыл бойы температура төмен, жауын-шашын мөлшері салыстырмалы жоғары болады.
“Құрғақ және суық” санатында орташа температурасы ең төмен қала ретінде Мәскеу көрсетілген. Қызықты жайт, Еуропа қалаларының көпшілігі дәл осы климаттық топқа жатады. Бұл аймақта қыстар салқын, жаздар жиі құрғақ өтеді.
Инфографикада Ташкент төменгі сол жақ бөлікте — “құрғақ және суық (DRY-COLD)” квадрантында орналасқан. Ол “ыстық–салқын” шекара сызығынан сәл төмен орналасқаны себепті, астанамыздың орташа жылдық температурасы шамамен 13–14°C шамасында екені көрінеді. Жауын-шашын мөлшері жылына орташа 50–55 сантиметрді, яғни шамамен 540 миллиметрді құрайды.
Бұл орналасу Ташкент климатының құрғақ континенттік ерекшелікке ие екенін аңғартады. Жаз мезгілі әдетте ыстық әрі жауын-шашын аз болса, қыс мезгілі салқын немесе суық болады. Жауын-шашынның “ылғалды” қалаларға қарағанда төмен деңгейде болуы Ташкентті “құрғақ” жағында, ал орташа жылдық температураның жоғары болмауы “суық” бөлігінде топтастырған.
АҚШ қалалары диаграмманың негізінен құрғақ бөлігінде орналасқан, олардың арасында салқын және жылы квадранттарда таралған. Құрғақ аумақтардағы ең ыстық мегаполис ретінде Судан елордасы Хартум көрсетілген. Бұл қалада орташа жылдық температура шамамен 30°C-қа жетеді.
Аталған инфографика қалалардың климаттық жағдайын салыстыру, жаһандық климат айырмашылықтарын түсіну және болашақта қалалық ортаның қалай қалыптасатынын ұғыну үшін маңызды дереккөзі ретінде бағалануда.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
«Меҳмон» тобындағы келушілер бұл жарияланымға пікір қалдыра алмайды.
