Юрак-қон томир касалликлари: Яширин хавф ва соғлик учун ҳаётий рецепт

Сўнгги йилларда инсоният саломатлиги учун энг катта таҳдид юрак-қон томир касалликлари бўлиб қолмоқда. Бутун дунёда миллионлаб инсонлар ҳар йили юрак хуружи ёки инсульт оқибатида эрта ҳаётдан кўз юмаётгани, бу хавфдан ҳеч ким суғурталанмаганини яна бир бор исботлади. Баъзан беморлар юрак ёки қон томирларидаги муаммоларни охирги паллагача сезмайдилар – айнан шу яширинлик инсон саломатлигига энг катта хавф солади.

Табиблар таъкидлашига кўра, бу касалликларнинг аксариятининг илдизи атеросклерозда ётади. Бу – қон томирларининг ички деворида “ёмон” холестерин қатламлари йиғилиб, тўсиқ ҳосил қилиши ва муҳим органларга кислород етиб боришини чеклаб қўядиган ҳолат. Вақт ўтиши билан атеросклероз томирларни бутунлай ёпиб қўйиб, юрак хуружи ёки инсультга олиб келиши мумкин.

Нима учун холестерин хавфли ва у қай йўл билан йиғилади?

Қон таркибида икки хил холестерин бўлади: паст зичликдаги липопротеинлар (“ёмон” холестерин) ва юқори зичликдаги липопротеинлар (“яхши” холестерин). Агар “ёмон” холестерин миқдори юқори бўлиб, “яхши” холестерин кам бўлса, қон томирлари тезроқ тиқилиб қолади. Асосий хавф омиллари сифатида ирсий мойиллик, нотўғри овқатланиш, ҳаракатсизлик, чекиш, спиртли ичимликлар ва стресс айтилади. Шунингдек, диабет, семизлик, гипертония ҳам қўшимча хавфни оширади.

Қизиғи шундаки, холестерин юқори бўлган одамларда бу муаммо йиллар давомида белгисиз кечади, чунки гиперхолестеринемия кўпинча симптомсиз бўлади. Одамлар фақат оғир асоратлар — юрак хуружи ёки инсультдан сўнггина муаммо борлигини биладилар. Статистикага кўра, юрак хуружига учраган беморларнинг ярмига яқин қисми бу хасталик мавжудлигидан аввал хабардор бўлмаган.

Соғлом ҳаёт – ҳаётий зарурат

Шифокорлар 20 ёшдан бошлаб ҳар 4–6 йилда, 40 ёшдан кейин эса ҳар йили липид профили таҳлилини тавсия этишади. Агар хавф омиллари бор бўлса, кўпроқ назорат керак бўлади. Липид таҳлили умумий холестерин, “ёмон” ва “яхши” холестерин, триглицеридлар ва атерогенлик индексини ўз ичига олади.

Агар таҳлил натижаларида хавф аниқланса, биринчи қадам сифатида овқатланиш рационини тўғрилаш (ўсимлик ёғи, Омега-3, антиоксидантлар), жисмоний фаолликни ошириш, зарарли одатлардан воз кечиш ва шифокор ёзган дори воситаларини қабул қилиш тавсия этилади. Замонавий дори-дармонлар холестеринни самарали камайтиришга ёрдам беради ва кўп ҳолатларда юрак-қон томир касалликларининг олдини олади.

Яширин душманга қарши асосий чоралар

Атеросклерознинг олдини олиш учун доимий жисмоний фаоллик, вазнни назорат қилиш, тўғри овқатланиш, ёғ ва туз истеъмолини чеклаш, стрессни бошқариш ва чекишдан воз кечиш керак. Бу энг оддий, лекин ҳаётни асрашга қодир чоралардир.

Хулоса: Юракни асраш – ҳаётни асраш

Юрак-қон томир касалликлари ёш, жинс, ҳаётий одат танламаслиги билан айни вақтдаги энг катта хавфлардан бири бўлиб қолмоқда. Соғлом ҳаёт тарзи ва мунтазам назорат ҳар бир инсон учун ҳаёт сифатини кафолатлайди. Саломатлик учун масъулиятни ўз қўлингизга олинг – юрагингиз учун бу энг муҳим сармоя! «Замин»ни Telegram’да ўқинг!