700 mil yo‘l va bir do‘st: Eshak bilan sayohat

Sayohat – bu shunchaki jismoniy harakat emas, balki qalb va tafakkur uchun ham katta sinov. Mana shunday chuqur falsafiy ma’noga ega yurishni amalga oshirgan odam haqida gapirmoqchimiz. U Britaniyani boshidan oxirigacha birga yurgan yagona sherigi – yeshak bilan bosib o‘tdi.

Men har doim ruhimdagi sayohat ruhini yo‘qotmaganman. Bolaligimda, har bir yozgi ta’tilda ota-onam meni va singlimni uydan chiqarib yuborishardi va "faqat ovqat yeyishga qaytinglar" derdilar. Bu odat menga erkinlikni singdirdi. Londondagi Hakni ko‘chalarida yugurib, charchagan holda qaytib kelish mening bolalik xotiralarimning ajralmas qismiga aylangan.

Keyinchalik, 20 yoshlarning oxirida Amerika qit’asini piyoda yurib, tabiat bag‘rida tunlar o‘tkazib, avtostop bilan kesib o‘tdim. Bu tajriba menga dunyoga boshqacha nigoh bilan qarashni o‘rgatdi.

Liverpulda fotohaqiqchilik faoliyatini boshlaganman va bir necha yillik munosabatlarga kirishdim. Ammo bu munosabatlar tugaganida, ruhan yemirildim. Shunday og‘ir vaqtda, hayotimdagi haqiqiy manoni – sayohatni qayta kashf etdim.

2016 yil yozida men o‘zimni qayta topish uchun navbatdagi murakkab yo‘lga otlandim. O‘zbekiston, Tojikiston va Qirg‘iziston orqali 1,600 km masofani asosan piyoda bosib o‘tdim. Bu menga tabiat bilan yaxlitlik hissini berdi. Tezliksiz, shoshilmasdan safar qilish – bu odamlar bilan chin dildan muloqot qilish imkoniyati ekanligini angladim.

Biroq bu hislarni Britaniyada qayta boshdan kechirish qiyin bo‘ldi. Chet ellarda mening "chet ellik"ligim odamlarni qiziqtirardi, Britaniyada esa 43 yoshli oq tanli erkak sifatida yuzlar orasida yo‘qolib ketardim. Tanij niyatda bo‘lmaganlar bilan gap boshlash men uchun oson emas edi. Shu bois, navbatdagi besh oylik Britaniyani kesib o‘tish safarim uchun menga odamlarni qiziqtira oladigan, ularning diqqatini tortuvchi sherik kerakligini tushundim – paket hayvoni, ya’ni yeshak.

Shunday qilib, men Alvud Donkis (Alwood Donkeys) nomli mahalliy fermada Martin deb ism qo‘ygan yeshakni topdim. Uning tabiati ham go‘yo meni tanlaganday tuyulardi: u ham boshqalardan alohida yurardi, yalg‘izlikni xush ko‘rardi. Yetti oy davomida u bilan birga mashq qilib, kecha-kunduz ishlash orqali o‘zaro ishonchni mustahkamladik.

Yo‘limizni Keyp Rat (Shimoliy Shotlandiya) dagi mayakdan boshlab, Dorsetdagi boshqa bir mayakda yakunladik. Bu deyarli 700 millik, ya’ni 1,100 kmga yaqin yo‘l edi. Ammo tez orada tushundimki, Viral ko‘chalarida yeshak bilan sayr qilish sizni Shotlandiyaning g‘arbiy tog‘li hududlariga tayyorlamaydi. U yerdagi tog‘lik, botqoq, chaquvchi hashoratlarga to‘la muhit insonni ham, hayvonni ham sinovga soladi.

Birinchi olti hafta men uchun qiyinchilik, ikkilanish va hatto ko‘z yoshlarga to‘lgan paytlar bo‘ldi. Bir kuni Martinni botqoqdan o‘tkazishga urindim, ammo u oyoqlarini shishtak qilib, harkatlanishdan bosh tortdi. Men unga xafalandim, keyin o‘zimni aybdor his qildim.

Biroq yo‘l davomida hamma joyda odamlarning yuzida tabassum paydo bo‘lardi. Martinni ko‘rgan har bir kishi xursand bo‘lar, so‘zga kelardi. Ular bizga choy, kofe, taomlar, hamdardlik va lager quradigan joylar taklif qilishardi. Biror marta ham rad javob olmadim. Martin bilan yo‘l yurish mening insoniylikka bo‘lgan ishonchimni qayta tikladi.

Qiziqarlisi, qachon-ki men Martinning ehtiyojlarini o‘zimnikidan ustun qo‘yib, yo‘lni uning kayfiyatiga qarab rejalashtirdim – safar shunchalik qiziq va oromli bo‘lib qoldi. Har bir kun oxirida u meni bag‘rimga bosh qo‘yar, boshi og‘irlashar, go‘yo menga ishonch bildirib, dam olardi. Bu aloqani so‘z bilan ifodalash qiyin.

Yo‘l tugagandan so‘ng men Martinni to‘liq sotib oldim. Hanuz o‘sha fermada yashaydi, men esa uning xarajatlarini to‘lab turaman. Har oy kamida ikki marta borib ko‘raman. Biz birga yana Liverpuldan Blekpulgacha yurdik va endi butun oy davom etadigan Shotlandiya yurishini rejalashtiryapmiz.

Men nafaqat butun Britaniyani piyoda bosib o‘tdim, balki 15 yoshli yeshak Martin bilan abadiy do‘stlik asos soldim. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!