Surxondaryoda kobra va bo‘g‘ma ilonlar ozodlikka chiqdi

Surxondaryo viloyatida O‘zbekistonning noyob va kamyob jonivorlari bo‘lgan ilonlar — O‘rta Osiyo kobrasi hamda Sharq bo‘g‘ma iloni yana tabiiy muhitiga qaytarildi. Ushbu muhim va diqqatga sazovor tadbir Ekologiya boshqarmasi, Milliy gvardiya viloyat bo‘limi va Fanlar akademiyasi Zoologiya instituti mutaxassislarining hamkorligida amalga oshirildi.

Ta’kidlanishicha, jami 23 bosh ilon — 6 ta O‘rta Osiyo kobrasi va 17 ta sharq bo‘g‘ma iloni maxsus belgilab olingan hududlarga — "Surxon" davlat qo‘riqxonasining Kampirtepa, Sherjon va Sholkon uchastkalarga ehtiyotkorlik bilan joylashtirildi, deb xabar berdi Ekologiya.uz.

Bu ilonlar o‘zining ekologik ahamiyati, tarkibiy biotizimdagi o‘rni va faoliyati tufayli alohida muhofazaga muhtoj hisoblanadi. O‘rta Osiyo kobrasi va Sharq bo‘g‘ma iloni nafaqat O‘zbekiston Qizil kitobiga, balki xalqaro darajada ham CITES'ning II ilovasiga kiritilgan. Bu esa ularning yo‘qolib ketish xavfi yuqori ekanligini anglatadi.

O‘rta Osiyo kobrasi ayrim manzillarda butunlay yo‘qolib ketgani qayd etilgan. Qolgan hududlarda esa juda kam uchraydi va monitoring natijalariga ko‘ra, populyatsiyasi barqaror emas. Sharq bo‘g‘ma iloni bo‘yicha esa aniq statistik ma’lumotlar mavjud emas, ammo mutaxassislar bu tur ham yuqori xavf ostida ekanini ta’kidlashmoqda.

Mazkur ilonlar avvalroq Ekologiya va iqlim o‘zgarishi vazirligi nazoratidagi inspektorlar tomonidan o‘tkazilgan tekshiruvlar vaqtida noqonuniy tarzda fuqarolar tomonidan saqlanayotgan holda aniqlangan. Ular qo‘lga olinib, qonun talablari asosida musodara qilingan va Toshkent hayvonot bog‘iga vaqtincha saqlash uchun yuborilgan edi.

Bu paytda ilonlarning sog‘lig‘i, fiziologik holati va tabiatga qaytarishga tayyorligi Zoologiya instituti olimlari tomonidan sinchiklab o‘rganildi. Tegishli tadqiqotlar va biologik tekshiruvlardan so‘ng, ularning tabiatda yashashga layoqatli ekanligi to‘g‘risida ilmiy xulosa berildi. Ana shundan so‘ng, ularni qayta tabiiy muhitga joylashtirish qaror qilindi.

Ekologlar ushbu tadbirning ahamiyatini yuqori baholab, bunday tashabbuslar faqat mamlakat bioinson xavfsizligini ta’minlash uchun emas, balki butun ekotizimning muvozanatini saqlashda ham muhim rol o‘ynashini ta’kidlashmoqda.

Shuningdek, bu holat yurtdoshlarimizga yana bir bor eslatadi: Qizil kitobga kiritilgan jonivorlarni noqonuniy saqlash, sotish, ko‘paytish yoki ulardan foydalanish jinoiy javobgarlikka sabab bo‘ladi. Mazkur qonunbuzarliklar uchun ma’muriy va hatto jinoiy jazo choralari mavjud.

Tabiatga qaytarilgan mazkur ilonlar endi o‘z mo‘jizaviy, ammo himoyaga muhtoj hayotlarini yangidan boshladi. Ular ozodlikda, o‘z tabiiy muhitida hayot kechirish imkoniyatiga ega bo‘ldi. Bu nafaqat ular uchun, balki butun tabiat uchun katta yutuqdir.

“Surxon” davlat qo‘riqxonasi mutasaddilari esa ushbu joylashtirilgan hududlarda ilonlarning moslashuvi va yashash jarayonlarini muntazam monitoring qilish, zarur hollarda qo‘shimcha yordam ko‘rsatish va o‘rganish ishlarini yo‘lga qo‘yishni rejalashtirgan.

Bunday chora-tadbirlar mamlakatimizda biologik xilma-xillikni saqlash, ekologik madaniyatni oshirish va tabiat boyliklarini keyingi avlodlarga butun holda yetkazish maqsadida amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli ishlar doirasiga kiradi.

Har bir shaxs uchun xulosa qilish vaqti keldi: har qanday jonzot — ular ichida ilon ham bor — tabiatning ajralmas qismi, uni noqonuniy saqlash esa tabiatga xiyonatdir. Tirik mavjudotlarni hurmat qilish — o‘z kelajagimizni himoya qilish demakdir. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!