Toshkent viloyatida yana bir hujjatsiz mulkni o‘zlashtirish holati qayd etildi. Bu galgi voqea Qibray tumanida yuz berdi va jinoyatchilarning faoliyati jamoatchilikda qattiq muhokamalarga sabab bo‘ldi.
Bosh prokuraturaning rasmiy ma’lumotiga ko‘ra, avval ham firibgarlik jinoyati uchun sudlangan ikki fuqaro mahalliy faol dehqonga tegishli qoramollarni noqonuniy yo‘l bilan sotishni rejalashtirgan. Ular qurbonning nomidan harakat qilib, 131 bosh qoramolni sotishga kelishib oladi.
Boshlang‘ich bosqichda ular mol egasiga ishonch uyg‘otish maqsadida 50 bosh qoramol uchun 1 milliard so‘mni rasmiy to‘laydilar. Ammo shundan so‘ng, mol egasining ruxsatisiz qolgan 37 bosh qoramolni o‘zboshimchalik bilan boshqa shaxslarga sotib yuboradi.
Rasmiy baholarga ko‘ra, ayni shu sotilgan 37 bosh qoramolning umumiy bozor qiymati 814 million so‘mga teng bo‘lgan. Bu esa shunday xulosaga kelishga asos beradi — jinoyatchilar mulkning katta qismini hech qanday rasmiy asossiz, faqat aldov va ishonchni suiiste’mol qilish orqali o‘zlashtirishga muvaffaq bo‘lishgan.
Ushbu holat yuzasidan O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 168-moddasi (Firibgarlik) bo‘yicha jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan. Hozirda tergov organlari tomonidan barcha huquqiy choralar ko‘rilmoqda.
Jinoyatchilarning shaxslari, ularning oldingi jinoyat faoliyati va bu safar qanday yo‘l bilan ishonch qozonganliklari batafsil o‘rganilmoqda. Har bir harakati hujjatlar orqali tekshirib, mol egasi bilan munosabatlar hujjatlashtirilganmi-yo‘qmi, aniqlanmoqda.
Bu voqea yana bir bor hushyorlik va huquqiy savodxonlikning ahamiyatini ko‘rsatdi. Zero, firibgarlar ko‘p hollarda to‘g‘ri va hujjatlashtirilmagan kelishuvlardan foydalanib, mol egalari niyatidan foydalanadi.
Har bir mulkdor, xususan qishloq xo‘jaligida faoliyat yuritayotganlar, mol-mulklariga bog‘liq har qanday kelishuvni faqat notarial va huquqiy himoyalangan shaklda rasmiylashtirishlari lozim. Chunki og‘zaki kelishuvlar kelajakda katta muammolarga sabab bo‘lishi mumkin.
Fuqarolar bu kabi xatolardan saqlanish uchun mutaxassis maslahatiga tayanishlari, mol-mulk bilan bog‘liq har qanday ishda hushyor bo‘lishlari talab etiladi. Firibgarlar ko‘pincha “ishonch”ga tayandi. Ular avval moliyaviy foyda ko‘rsatadi, keyin esa ruxsatsiz faoliyatga o‘tadi.
Ayni paytda tergov harakatlari davom etmoqda. Guvohlar so‘roq qilinmoqda, molni sotib olgan shaxslar aniqlanmoqda, u yerda qanday shartlarda oldi-sotdi amalga oshirilgani o‘rganilmoqda.
Bosh prokuratura ushbu holat yuzasidan barcha fuqarolarga murojaat qilib, mol-mulk bilan bog‘liq bitimlarda ehtiyotkorlik, hujjatlilik va ishonchsizlikka asoslangan kelishuvlarga yo‘l qo‘ymaslikka chaqirmoqda.
Shuni alohida ta’kidlash kerakki, jinoyatchi fuqarolar avval ham shunga o‘xshash jinoyatlar uchun javobgarlikka tortilgan bo‘lib, bu gal ham ularning faoliyati qayta sud muhokamasiga olib chiqilishi mumkin.
Jinoyat kodeksiga muvofiq, mol-mulkni firibgarlik orqali o‘zlashtirish katta miqdorda bo‘lsa, jinoyatchi bir necha yil ozodlikdan mahrum etilishi mumkin.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
