4-lavha. O‘zbekiston hududida davlatchilik taraqqiyotining tarixi
Jonajon mamlakatimiz hududida shahar-davlatlar hamda markaziy boshqaruv tizimi va unga bo‘ysungan hududlarga ega ko‘plab davlatlar bo‘lganligini tarix darsliklaridan yaxshi bilamiz.
Qadimgi qabilalarning davlatchilik boshqaruv shakliga o‘tishida yangi-yangi ixtirolarning kashf etilishi muhim rol o‘ynagan. Masalan, bronza davrida ajdodlarimiz kulolchilik charxi va g‘ildirakni kashf etganlar. Shu tariqa sodda harakatlantirish vositalari ham vujudga kelgan.
Mil. avv. IX–VIII asrlarda O‘zbekiston hududida ilk temir asriga o‘tish boshlangan. Mil. avv. VII–VI asrlarda bu yerda qadimgi yirik davlatlar mavjud bo‘lgan. Shaharlarda hunarmandchilik, savdo-sotiq taraqqiy etgan. Qadimgi Sharq mamlakatlari bilan madaniy aloqalar o‘rnatilgan.
Qadimgi davrda O‘zbekiston hududida davlatchilik taraqqiyoti — mahalliy aholining yuqori darajada rivojlangan ziroatchiligiga (dehqonchiligiga) asoslangan edi.
Mil. avv. VII–VI asrlarda Surxondaryo, Qashqadaryo, Zarafshon vohalari va O‘zbekistonga chegaradosh viloyatlar Baqtriya davlati ta’siri ostida bo‘lgan.
Hunarmandchilik va savdoning rivojlanishi natijasida mil. avv. VII–VI asrlarda qadimgi shaharlar rivojlangan. Ular mustahkam mudofaa devorlari bilan o‘ralgan bo‘lib, hunarmandchilik va savdo markazlari edi.
Qiziltepa, Uzunqir, Yerqo‘rg‘on va Afrosiyob o‘rnida Baqtriya va Sug‘dning markaziy shaharlari joylashgan. Bu shaharlar O‘zbekiston hududida eng qadimgilari bo‘lib, ularning yoshi 2700 yildan kam emas.
Qadimshunoslar Afrosiyob (Samarqand), Yerqo‘rg‘on va Uzunqir (Qashqadaryo vodiysi), Ko‘zaliqir (Xorazm), Qiziltepa (Surxondaryo) kabi qadimiy shaharlarni o‘rganishgan.
Aziz o‘quvchi! Biz o‘z tarixini bilgan xalq kelajakka ishonch bilan nazar tashlashiga ishonamiz. Vatanimiz tarixini, eng avval, maktab darsliklaridan, so‘ngra turli tarixiy ma’lumotlar mujassam bo‘lgan kitob, internet nashlari orqali o‘rganing.
Bularning orasida yurtimizda faoliyat yuritayotgan tarix muzeylariga tashrif buyurishni ham unutmang! Faqat shundan keyingina tarixiy filmlar, xoh u hujjatli, xoh badiiy bo‘lsin, sizga tushunarli va qiziqarli bo‘ladi.
Unutmang, Tarixni bilish, Vatanni sevish — milliy iftixorning dastlabki belgilaridan.
O‘zbekiston Respublikasi Mustaqilligining 26 yillik shodyonalari barchangizga muborak bo‘lsin!
Manba: Qalampir.uz “Zamin” yangiliklarini “Youtube”da kuzatib boring
Ctrl
Enter
Xato topdIngizmi?
Iborani ajratib Ctrl+Enter tugmasini bosingMavzuga oid yangiliklar
KXDR yetakchisi dronlarni ommaviy ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yishni buyurdi
Erdo‘g‘on Turkiya Isroil bilan aloqalarini uzganini ma’lum qildi
NATO bosh kotibi Ukrainaning frontdagi ahvoli yomonlashganini tan oldi
Yaxshi pishgan va mazali anor tanlashga yordam beradigan tavsiyalar
Pashinyan Armanistonning Mustaqillik deklaratsiyani eng katta muammo va fojia deb atadi
Blinken Isroildan uchta muammoni hal etishni talab qildi
Har qanday katta yoshdagi kishi yetuk emas
Kreml Ukraina bo‘yicha muzokarada shartlar qo‘yishga urinmoqda
