Organizmga oqsil yetishmayotganligining 6 alomati

^{Foto: Getty Images}
Protein (oqsil) nafaqat sportchilar, balki hamma uchun kerakli modda. Hatto maksimal darajada kam harakat qiladigan odam ham tana vaznining har bir kilogrammi uchun, taxminan, 1,3 gramm proteinga muhtoj. Ya’ni siz 55 kilogramm vaznga ega bo‘lsangiz, kuniga 71,5 gramm oqsil kerak bo‘ladi. Bundan tashqari, har kuni tana proteinni sarflab tugatishi mumkin emas: yog‘lar va uglevodlardan farqli o‘laroq, oqsillar tanada to‘planmaydi. Organizmga protein yetishmasligining bir nechta belgilari haqida quyida bilib oling.

Kayfiyatning yo‘qligi
Protein yaxshi kayfiyat uchun mas’ul bo‘lgan serotonin sintezi uchun zarurdir. Serotonin yetishmovchiligining oqibatlari esa achinarli: kayfiyat tushadi, atrofdagilar g‘ashingizga tegadi, ularning beozor so‘zlari ham faqat qon bilan yuvilishi mumkin bo‘lgan haqorat kabi ko‘rinadi. Kechasi uyqusizlik va kunduzi uyquchanlik kuzatiladi.

Terining xiralashishi
Oqsil yetishmasligi, o‘z navbatida, kollagen yetishmovchiligini keltirib chiqaradi, chunki u ham oqsillarga tegishli. Bu teri tonusining pasayishiga, kichik ajinlar paydo bo‘lishiga, terining quruq va xira rangga kirishiga olib keladi.

Tiklanishning sekinlashishi
Oqsil hujayralar uchun asosiy qurilish materialidir, agar u juda oz bo‘lsa, shikastlangan to‘qimalarni «ta’mirlash» uchun ancha ko‘proq vaqt talab etiladi. Agar tirnalgan joylar bir necha hafta davomida bitmasa va tirnash xususiyati yo‘qolmasa, eng yaxshi parvarishlarga qaramay, protein yetishmasligidan shubha qilish uchun asos bor.

Tez-tez shishish
Kunduz kuni poyabzal va uzuklar qiynoq berayotgandek tuyuladi, ertalab esa ko‘zguda ko‘zlarining osti shishgan odamni ko‘rasiz. Proteinlar suv-tuz almashinuvida bevosita ishtirok etadi. Ularsiz bu jarayon susayishni boshlaydi, bu esa shish bilan ifodalanadi.

Zaif sochlar va tirnoqlar
Tirnoq va sochni tashkil etuvchi keratin ham oqsil hisoblanadi. Agar protein yetarli bo‘lmasa, sochlar xiralashadi, uchlari mo‘rtlashadi, tirnoqlar esa sinadi — hech qanday shellak buni yashira olmaydi.

^{Foto: Getty Images}
Umumiy zaiflik
Protein mushak hujayralariga ham zarur, shuning uchun bodibildingchilar protein kokteylini juda yaxshi ko‘radi. Yetarli miqdorda protein bo‘lmasa, mushak to‘qimalari qisqaradi va hatto kichik harakatlar sizni charchatishini sezasiz: qisqa yurishdan keyin ham mushaklar og‘riydi yoki hali yotoqdan turmagan bo‘lsangiz ham, charchaganingizni his qilasiz.

Nima qilish kerak?
Ishni terapevtga borishdan boshlang. Ba’zida kerakli miqdordagi proteinni iste’mol qilamiz, lekin u shunchaki so‘rilmaydi. Buning sababi oshqozon-ichak trakti kasalliklari, xususan, qizilo‘ngach yoki yarali kolitning torayishi bo‘lishi mumkin. Ba’zan esa (juda kamdan kam hollarda) oqsil yetishmovchiligi tana uni juda tez parchalab tashlaganligi sababli yuzaga keladi va oqsil parchalanishi to‘qimalarni tiklashdan ko‘ra ko‘proq intensiv ravishda sodir bo‘ladi.

Keyingi qadam diyetangizni qayta ko‘rib chiqishdir. Vegetarianlar, juda qattiq diyetada bo‘lgan qizlar, shuningdek, kaloriyalar, oqsillar, yog‘lar va uglevodlar muvozanatiga rioya qilmaydiganlar organizmida protein yetishmovchiligi xavfi mavjud. Proteinga boy bo‘lmagan diyeta protein yetishmasligining asosiy sababidir. Menyu shunday tuzilgan bo‘lishi kerakki, hatto ro‘za tutish yoki parhez paytida ham siz barcha kerakli oziq moddalarni yetarli miqdorda olishingiz lozim. “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring