Организмга оқсил етишмаётганлигининг 6 аломати

^{Фото: Getty Images}
Протеин (оқсил) нафақат спортчилар, балки ҳамма учун керакли модда. Ҳатто максимал даражада кам ҳаракат қиладиган одам ҳам тана вазнининг ҳар бир килограмми учун, тахминан, 1,3 грамм протеинга муҳтож. Яъни сиз 55 килограмм вазнга эга бўлсангиз, кунига 71,5 грамм оқсил керак бўлади. Бундан ташқари, ҳар куни тана протеинни сарфлаб тугатиши мумкин эмас: ёғлар ва углеводлардан фарқли ўлароқ, оқсиллар танада тўпланмайди. Организмга протеин етишмаслигининг бир нечта белгилари ҳақида қуйида билиб олинг.

Кайфиятнинг йўқлиги
Протеин яхши кайфият учун масъул бўлган серотонин синтези учун зарурдир. Серотонин етишмовчилигининг оқибатлари эса ачинарли: кайфият тушади, атрофдагилар ғашингизга тегади, уларнинг беозор сўзлари ҳам фақат қон билан ювилиши мумкин бўлган ҳақорат каби кўринади. Кечаси уйқусизлик ва кундузи уйқучанлик кузатилади.

Терининг хиралашиши
Оқсил етишмаслиги, ўз навбатида, коллаген етишмовчилигини келтириб чиқаради, чунки у ҳам оқсилларга тегишли. Бу тери тонусининг пасайишига, кичик ажинлар пайдо бўлишига, терининг қуруқ ва хира рангга киришига олиб келади.

Тикланишнинг секинлашиши
Оқсил ҳужайралар учун асосий қурилиш материалидир, агар у жуда оз бўлса, шикастланган тўқималарни «таъмирлаш» учун анча кўпроқ вақт талаб этилади. Агар тирналган жойлар бир неча ҳафта давомида битмаса ва тирнаш хусусияти йўқолмаса, энг яхши парваришларга қарамай, протеин етишмаслигидан шубҳа қилиш учун асос бор.

Тез-тез шишиш
Кундуз куни пойабзал ва узуклар қийноқ бераётгандек туюлади, эрталаб эса кўзгуда кўзларининг ости шишган одамни кўрасиз. Протеинлар сув-туз алмашинувида бевосита иштирок этади. Уларсиз бу жараён сусайишни бошлайди, бу эса шиш билан ифодаланади.

Заиф сочлар ва тирноқлар
Тирноқ ва сочни ташкил этувчи кератин ҳам оқсил ҳисобланади. Агар протеин етарли бўлмаса, сочлар хиралашади, учлари мўртлашади, тирноқлар эса синади — ҳеч қандай шеллак буни яшира олмайди.

^{Фото: Getty Images}
Умумий заифлик
Протеин мушак ҳужайраларига ҳам зарур, шунинг учун бодибилдингчилар протеин коктейлини жуда яхши кўради. Етарли миқдорда протеин бўлмаса, мушак тўқималари қисқаради ва ҳатто кичик ҳаракатлар сизни чарчатишини сезасиз: қисқа юришдан кейин ҳам мушаклар оғрийди ёки ҳали ётоқдан турмаган бўлсангиз ҳам, чарчаганингизни ҳис қиласиз.

Нима қилиш керак?
Ишни терапевтга боришдан бошланг. Баъзида керакли миқдордаги протеинни истеъмол қиламиз, лекин у шунчаки сўрилмайди. Бунинг сабаби ошқозон-ичак тракти касалликлари, хусусан, қизилўнгач ёки ярали колитнинг торайиши бўлиши мумкин. Баъзан эса (жуда камдан кам ҳолларда) оқсил етишмовчилиги тана уни жуда тез парчалаб ташлаганлиги сабабли юзага келади ва оқсил парчаланиши тўқималарни тиклашдан кўра кўпроқ интенсив равишда содир бўлади.

Кейинги қадам диетангизни қайта кўриб чиқишдир. Вегетарианлар, жуда қаттиқ диетада бўлган қизлар, шунингдек, калориялар, оқсиллар, ёғлар ва углеводлар мувозанатига риоя қилмайдиганлар организмида протеин етишмовчилиги хавфи мавжуд. Протеинга бой бўлмаган диета протеин етишмаслигининг асосий сабабидир. Меню шундай тузилган бўлиши керакки, ҳатто рўза тутиш ёки парҳез пайтида ҳам сиз барча керакли озиқ моддаларни етарли миқдорда олишингиз лозим. “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг