Озарбойжон президенти Илҳом Алиев Украинага инсонпарварлик кўмаги ажратиш ҳақида муҳим қарор қабул қилди. Давлат раҳбарининг фармойишига биноан, Украина учун 2 миллион доллар йўналтирилади. Президент матбуот хизматининг маълумот беришича, ушбу маблағлар Озарбойжонда ишлаб чиқарилган замонавий электр ускуналарини харид қилиш ва уларни Украина ҳудудига етказиб бериш учун сарфланади.
Бу қарор 10 август куни Алиев ва Украина президенти Володимир Зеленский ўртасида бўлиб ўтган телефон орқали мулоқотдан сўнг эълон қилинди. Суҳбат чоғида икки давлат раҳбарлари қатор масалаларни муҳокама қилдилар, жумладан, Россиянинг Украина ҳудудидаги SOCAR нефт базасига амалга оширган «мақсадли ҳаво ҳужумлари»ни кескин қораладилар.
Гап шундан иборатки, Озарбойжоннинг Украинада жойлашган бошқа объектлари ва Украинага Озарбойжон газини етказиб турувчи стратегик аҳамиятга эга компрессор станцияси ҳам зарба остида қолган. Зеленский ўз баёнотида Россиянинг Украина энергетика инфратузилмасига йўналтирилган ҳужумлари ҳақида Озарбойжон раҳбарини хабардор қилганини таъкидлади. Унга кўра, бу ҳаракатлар нафақат Украина, балки бутун Европанинг энергия мустақиллигини таъминлайдиган йўлларни тўсишга қаратилган мақсадли уринишдир.
Шунингдек, Зеленский суҳбат давомида Алиевни АҚШ президенти Доналд Трамп ёрдамида эришилган Боку ва Ереван ўртасидаги келишувлар муносабати билан самимий табриклади.
Маълумот учун, 6 августга ўтар кечаси Россия қўшинлари Одесса вилоятида жойлашган ва Озарбойжон газини Украина ҳамда Европага етказиш йўлидаги муҳим компрессор станциясига ҳаво зарбаси бергани ҳақида Украина энергетика вазирлиги хабар тарқатди. Бу ҳужумдан бир неча кун олдин, июль ойи охирида Украина биринчи марта Транс-Болқон йўлаги орқали (Украина, Молдова, Руминия, Болгария ва Туркия ҳудудларидан ўтадиган магистрал газ қувури) Озарбойжон газини қабул қилган эди. 8 августга ўтар кечаси эса Россия дронлари Одесса вилоятидаги SOCAR нефт базасига зарба берди.
Москва ва Боку муносабатларидаги совуқлашув фонида Украина ва Озарбойжон алоқалари сезиларли даражада яқинлашмоқда. Бу кескинликнинг илдизларидан бири — 2024 йил декабрида содир бўлган фожиали воқеа: Azerbaijan Airlines йўловчи самолёти Грозний осмонида Россия ҳаво мудофаа тизими томонидан уриб туширилган эди. Алиев бу воқеа учун Москвадан айбни тан олишни ва жабрланганлар оилаларига товон тўлашни талаб қилди, аммо Россия бу талабни рад этди.
Июн ойи охирида эса икки давлат ўртасида дипломатик можаро янада авж олди. Екатеринбург шаҳрида 20 йил олдин содир бўлган қотиллик иши туфайли Озарбойжон диаспораси вакилларидан бир нечта шахс оммавий равишда ҳибсга олинди. Тергов жараёнида икки фигурант — ака-ука Ҳусейн ва Зияддин Сафаров ҳалок бўлди. Боку ўтказган экспертиза уларнинг ўлимини кўплаб тан жароҳатлари ортидан келиб чиққан оғир посттравматик шок сабаб бўлганини кўрсатди.
Озарбойжон бу воқеага жавоб сифатида Бокуда наркотик моддалар контрабандаси ва кибержиноятларда гумон қилинган 10 дан ортиқ россиялик фуқарони қўлга олди. Тергов пайтида улар калтаклангани ҳақида ҳам маълумотлар тарқалди.
Айни пайтда, Озарбойжоннинг Украинага кўрсатаётган ёрдами ва Россиянинг ҳужумларига нисбатан кескин позицияси халқаро майдонда катта эътибор қозонмоқда. Мутасаддиларнинг таъкидлашича, бу нафақат икки давлат ўртасидаги ҳамкорликни, балки Украина учун стратегик энергия хавфсизлиги йўлидаги шерикликни ҳам кучайтиради.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
