Ozarboyjon prezidenti Ilhom Aliyev Ukrainaga insonparvarlik ko‘magi ajratish haqida muhim qaror qabul qildi. Davlat rahbarining farmoyishiga binoan, Ukraina uchun 2 million dollar yo‘naltiriladi. Prezident matbuot xizmatining ma’lumot berishicha, ushbu mablag‘lar Ozarboyjonda ishlab chiqarilgan zamonaviy elektr uskunalarini xarid qilish va ularni Ukraina hududiga yetkazib berish uchun sarflanadi.
Bu qaror 10 avgust kuni Aliyev va Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy o‘rtasida bo‘lib o‘tgan telefon orqali muloqotdan so‘ng e’lon qilindi. Suhbat chog‘ida ikki davlat rahbarlari qator masalalarni muhokama qildilar, jumladan, Rossiyaning Ukraina hududidagi SOCAR neft bazasiga amalga oshirgan «maqsadli havo hujumlari»ni keskin qoraladilar.
Gap shundan iboratki, Ozarboyjonning Ukrainada joylashgan boshqa obyektlari va Ukrainaga Ozarboyjon gazini yetkazib turuvchi strategik ahamiyatga ega kompressor stansiyasi ham zarba ostida qolgan. Zelenskiy o‘z bayonotida Rossiyaning Ukraina energetika infratuzilmasiga yo‘naltirilgan hujumlari haqida Ozarboyjon rahbarini xabardor qilganini ta’kidladi. Unga ko‘ra, bu harakatlar nafaqat Ukraina, balki butun Yevropaning energiya mustaqilligini ta’minlaydigan yo‘llarni to‘sishga qaratilgan maqsadli urinishdir.
Shuningdek, Zelenskiy suhbat davomida Aliyevni AQSH prezidenti Donald Tramp yordamida erishilgan Boku va Yerevan o‘rtasidagi kelishuvlar munosabati bilan samimiy tabrikladi.
Ma’lumot uchun, 6 avgustga o‘tar kechasi Rossiya qo‘shinlari Odessa viloyatida joylashgan va Ozarboyjon gazini Ukraina hamda Yevropaga yetkazish yo‘lidagi muhim kompressor stansiyasiga havo zarbasi bergani haqida Ukraina energetika vazirligi xabar tarqatdi. Bu hujumdan bir necha kun oldin, iyul oyi oxirida Ukraina birinchi marta Trans-Bolqon yo‘lagi orqali (Ukraina, Moldova, Ruminiya, Bolgariya va Turkiya hududlaridan o‘tadigan magistral gaz quvuri) Ozarboyjon gazini qabul qilgan edi. 8 avgustga o‘tar kechasi esa Rossiya dronlari Odessa viloyatidagi SOCAR neft bazasiga zarba berdi.
Moskva va Boku munosabatlaridagi sovuqlashuv fonida Ukraina va Ozarboyjon aloqalari sezilarli darajada yaqinlashmoqda. Bu keskinlikning ildizlaridan biri — 2024 yil dekabrida sodir bo‘lgan fojiali voqea: Azerbaijan Airlines yo‘lovchi samolyoti Grozniy osmonida Rossiya havo mudofaa tizimi tomonidan urib tushirilgan edi. Aliyev bu voqea uchun Moskvadan aybni tan olishni va jabrlanganlar oilalariga tovon to‘lashni talab qildi, ammo Rossiya bu talabni rad etdi.
Iyun oyi oxirida esa ikki davlat o‘rtasida diplomatik mojaro yanada avj oldi. Yekaterinburg shahrida 20 yil oldin sodir bo‘lgan qotillik ishi tufayli Ozarboyjon diasporasi vakillaridan bir nechta shaxs ommaviy ravishda hibsga olindi. Tergov jarayonida ikki figurant — aka-uka Huseyn va Ziyaddin Safarov halok bo‘ldi. Boku o‘tkazgan ekspertiza ularning o‘limini ko‘plab tan jarohatlari ortidan kelib chiqqan og‘ir posttravmatik shok sabab bo‘lganini ko‘rsatdi.
Ozarboyjon bu voqeaga javob sifatida Bokuda narkotik moddalar kontrabandasi va kiberjinoyatlarda gumon qilingan 10 dan ortiq rossiyalik fuqaroni qo‘lga oldi. Tergov paytida ular kaltaklangani haqida ham ma’lumotlar tarqaldi.
Ayni paytda, Ozarboyjonning Ukrainaga ko‘rsatayotgan yordami va Rossiyaning hujumlariga nisbatan keskin pozitsiyasi xalqaro maydonda katta e’tibor qozonmoqda. Mutasaddilarning ta’kidlashicha, bu nafaqat ikki davlat o‘rtasidagi hamkorlikni, balki Ukraina uchun strategik energiya xavfsizligi yo‘lidagi sheriklikni ham kuchaytiradi.
