«Аваза» миллий туризм зонасида Президент Шавкат Мирзиёев, Туркман халқининг миллий етакчиси, Халқ Маслаҳати Раиси Гурбангули Бердимуҳамедов ва Озарбайжон Республикаси Президенти Илҳом Алиевнинг уч томонлама учрашуви бўлиб ўтди. Суҳбат давомида қўшнилик руҳи ва амалий ҳамкорликни устувор қийматга айлантириш масаласи алоҳида урғу билан тилга олинди.
Савдо-иқтисодиёт, транспорт-коммуникация, энергетика ва гуманитар соҳалардаги кўп қиррали ҳамкорликни ривожлантириш масалалари кўриб чиқилди. Янгиланган кун тартиби доирасида қўшма лойиҳаларни тезкор амалга ошириш, инвестиция муҳитини яхшилаш ва бизнес учун баробар шароитлар яратиш йўллари муҳокама этилди.
Давлатимиз раҳбари сўзининг аввалида Гурбангули Бердимуҳамедовни август ойи бошида БМТнинг Денгизга чиқиш имкони бўлмаган ривожланаётган мамлакатлар бўйича учинчи конференцияси муваффақиятли ўтказилгани билан яна бир бор самимий табриклади. Шунингдек, минтақавий барқарорлик нуқтаи назаридан муҳим қадам сифатида, Ўзбекистон Президенти Озарбайжон етакчиси Илҳом Алиевни яқинда Вашингтон шаҳрида Арманистон билан тинчлик декларацияси имзолангани билан ҳам дилдан қутлади.
Давлатимиз раҳбари кўп қиррали ҳамкорликни кенгайтириш бўйича қатор аниқ таклифларни билдирди. Уч давлатнинг улкан транзит салоҳиятини тўлиқ ишга солиш муҳимлиги қайд этилди, логистика занжирларини қисқартириш, харажатларни тушириш ва вақтни тежашга хизмат қиладиган механизмлар таклиф этилди.
Амалдаги ва истиқболли йўлакларнинг туташуви Хитойни мамлакатларимиз ҳудудлари орқали Жанубий Осиё, Яқин Шарқ ва Европа билан боғлайдиган барқарор ва самарали трансқитъавий йўналишни шакллантириш имконини беришига ишонч билдирилди. Ҳозирги кунда Хитой-Ўзбекистон темир йўли қурилиши бошлангани, шунингдек, яқинда Покистон ва Афғонистон билан Трансафғон йўлагини қуриш лойиҳаси бўйича меморандум имзолангaни қайд этилди.
Янги юк оқимлари, энг аввало, Озарбайжон, Туркманистон ва Ўзбекистон инфратузилмасидан самарали фойдаланишни таъминлаши таъкидланди. Ўрта маршрутни, шу жумладан Зангезур йўлагини ривожлантириш борасидаги режалар ҳам қўллаб-қувватланди, бу ташаббуслар транзит вақтларини қисқартиришга хизмат қилиши айтилди.
Энг муҳим масалаларни биргаликда экспертлар даражасида ишлаб чиқишга киришиш таклиф қилинди. Бу — ўтказувчанлик қобилиятини кенгайтириш, шу жумладан Туркманбоши ва Боку портларида замонавий логистика инфратузилмасини яратиш, келишилган тариф сиёсатини юритиш, тартиб-таомилларни рақамлаштириш ва юклар назоратини таъминлаш каби йўналишларни ўз ичига олади.
Ўзбекистон асосий бозорларга бизнес учун энг қисқа ва манфаатли чиқишни таъминлаш мақсадида юк ташиш тарифларини ўзаро асосда пасайтиришга тайёрлиги билдирилди. Бундан ташқари, саъй-ҳаракатларни бирлаштириш логистика инфратузилмасини ривожлантиришда иштирок этиши мумкин бўлган донор давлатлар ва халқаро ташкилотлар билан прагматик ҳамкорликни йўлга қўйиш имконини бериши таъкидланди.
Шу билан бирга, Ўзбекистон Каспий денгизи орқали юкларни ташиш учун ўз паром қувватларини яратишдан манфаатдорлиги билдирилди. Бу қадам маршрут барқарорлигини ошириш, йиғма юкларнинг узлуксиз ҳаракатини таъминлаш ва портлардаги навбатларни қисқартиришга хизмат қилиши айтилди.
Энергетика хавфсизлигини таъминлаш мақсадида кооперацияни чуқурлаштириш ва энергия ресурсларини учинчи мамлакатларга экспорт қилиш йўлакларини ривожлантириш зарурлиги қайд этилди. Бу борада Европага «яшил» энергия етказиб беришни ташкил этиш лойиҳаси истиқболли экани таъкидланди, қайта тикланувчи манбаларга оид қўшма қувватларни ошириш таклиф этилди.
Анъанавий углеводородлар борасида Каспий шельфида геология-қидирув ишларини олиб бориш ва конларни ўзлаштириш соҳасида ҳамкорлик истиқболларини ўрганиш таклиф этилди. Бунда экологик стандартларга риоя қилиш ва илғор технологиялардан фойдаланиш муҳим экани қайд этилди.
Товар айирбошлашни ва саноат кооперацияси кўламини тубдан ошириш яна бир устувор йўналиш сифатида қайд этилди. Таъкидланганидек, сўнгги йилларда Ўзбекистоннинг Туркманистон ва Озарбайжон билан ўзаро савдо ҳажми 2 баробарга ошган, товар айирбошлаш таркибида саноат маҳсулотларининг улуши 40 фоизга етгани қайд этилди.
Барқарор савдо-логистика занжирларини ривожлантириш, улгуржи-тақсимот марказларини ташкил этиш ва йирик савдо тармоқларига чиқиш, фитосанитария ва карантин талабларини унификация қилиш, маҳсулотларни рақамли маркировкалашни жорий қилиш, қўшма электрон платформаларни ишга тушириш ва товар-хомашё биржалари кооперациясини кенгайтиришни назарда тутадиган комплекс ҳаракатлар режасини биргаликда тайёрлаш таклиф қилинди.
Савдо-саноат палаталари шафелигида кўргазма-ярмарка тадбирлари ва ишбилармонлик учрашувларини ўтказиш орқали уч мамлакат ҳудудларини ушбу жараёнларга фаол жалб қилиш таклиф этилди. Бизнес делегациялар алмашинувини йўлга қўйиш, стартап ва инновация лойиҳалари учун қўшма акселерация дастурларини ишлаб чиқиш фикри билдирилди.
Гуманитар алоқаларни кенгайтириш доирасида мамлакатларимиз ва учинчи давлатлардан сайёҳлар оқимини кўпайтириш, халқларимизнинг бой маданий мероси муштараклиги, анъана ва урф-одатлари яқинлигини намойиш этиш имконини берадиган туризм ва маданий алмашинувларнинг уч томонлама дастурини қабул қилиш таклиф қилинди. Таълим, спорт ва ёшлар алмашинуви лойиҳалари ҳам қўшма дастурнинг таркибий қисми сифатида кўрилди.
Якунда давлатимиз раҳбари илгари сурилган ташаббуслар ва эришилган келишувларни амалга ошириш учун «йўл харитаси»ни тайёрлаш, шунингдек, асосий йўналишлар бўйича вазирларнинг қўшма учрашувлари механизмини ишга туширишни таклиф қилди. Томонлар бу таклифларни қўллаб-қувватлаб, амалий ҳаракатлар режасини яқин фурсатда бошлаш истагини билдиришди.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
