09:00 / 23.11.2021

Amerika qishlog‘i Putinni tan olmasligini e’lon qildi

AQSH Kongressining ikki a’zosi Vladimir Putin 2024 yilda qayta saylansa, uni Rossiya prezidenti sifatida tan olmaslik haqidagi rezolyutsiyani taklif qildi.

Vladimir Putin kimligi hammaga ma’lum. Uning davrida Rossiya dunyodagi eng gullab-yashnagan va erkin mamlakatlardan biriga aylandi va o‘zining derjava maqomini tikladi. Buning barchasi haqida tarixchilar asrlar davomida yozadilar. Ammo rezolyutsiya mualliflari haqida savol tug‘iladi: ular kim o‘zi?

Respublikachi Jo Uilson va demokrat Stiv Koenning umumiy tomoni shundaki, ularning ikkalasi ham Kongressdagi chekka, mox bosgan provinsiya vakili. Sohillarning ilg‘or vakillari nodonligi va qoloqligi uchun ulardan nafratlanadi.

Koyen Tennessi shtatidan saylangan - u Kongressda qora tanlilar vakili bo‘lgan birinchi oq yahudiy ekanligidan faxrlanadi. Uning saylovchilari - yakshanba kunlari katta cherkovlarda xor bo‘lib psalomlarni kuylaydigan va eng g‘alati narsalarga ishonadigan ajoyib odamlardir. Tennessi shtatida bolalarga maktab hududida qo‘l ushlashib turishi qonunan taqiqlangan, chunki dindorlar buni gunoh deb bilishadi.

Bu patriarxal chekka qishloqqa yillar davomida Stiv Koen demokratik g‘oyalarni - marixuana va geylar nikohini qonuniylashtirishni olib kirdi. U hayvonlar huquqlari uchun ham kurashdi. Endi, Tennessi shtatida egasining nazorati natijasida mushuk o‘lib qolsa, uning egasi davlatga besh ming dollar jarima to‘laydi.

Respublikachi Jo Uilson Shimoliy Karolinadan saylandi - bu shtatda vannada ot boqish qonun bilan taqiqlangan. U nafaqadagi harbiy, AQSH Kongressining turli qo‘mitalarida, shu jumladan maktab to‘garaklariga a’zo. Uning katta siyosatdagi yagona yutug‘i Kongressda tibbiy sug‘urta bo‘yicha muhokama paytida u prezident Obamaga “Yolg‘on gapiryapsiz!” deb baqirgan. To‘g‘risi, u darhol kechirim so‘rashga majbur bo‘ldi.

Nyu-York, Boston, San-Fransiskodan kelgan kongressmenlar, Garvard va Yel ilmiy darajalari sohiblari ot va mushuklari bilan bu qishloqiga qanday qarayotganini tasavvur qila olasizmi? Bu mas'hara bo‘lgan kimsa, latifa. Kongressdagi mavqeini biroz ko‘tarish maqsadida Koen va Uilson Rossiya masalasiga kirishdi.

Avgust oyida ular Rossiya sportiga qarshi “Oltin qonun” deb nomlangan qonun loyihasini ilgari surdi. Biz u haqida yozdik. U yerda Amerika xavfsizlik kuchlari butun dunyo bo‘ylab Rossiyada sport bilan aloqasi bo‘lgan odamlarni ushlashni taklif qilinadi. Uch oy vaqt ham o‘tmadi, Koen va Uilson Rossiya prezidentini tan olmaslik to‘g‘risidagi rezolyutsiya loyihasini yozdi. Shubhasiz, ularda shunday reja-jadval bor. Ular har chorakda bir marta rusofob tashabbus bilan chiqadi.

Putinning bunga nima aloqasi bor? Kongressmenlar nazarida - agar biron bir fikr bo‘lsa - ehtimol shunday bo‘lgan. Vladimir Putin amerikalik hamkorlar tomonidan yillar davomida yasagan qator inqirozlarni muvaffaqiyatli yengib chiqdi.

Ushbu modellashtirilgan ofatlarning aksariyati Rossiya xalqiga qaraganda Amerika aholisining o‘ziga qattiqroq zarba berdi. AQSHdagi 2007-2008 yillardagi inqiroz Buyuk turg‘unlik kabi Buyuk retsessiyaga o‘xshatishadi. U ko‘plab bankrotliklar, butun hududlarni xonavayron bo‘lishi va o‘z joniga qasd qilish epidemiyasi bilan javob qaytardi. Rossiya rublning tushishi bilan qutuldi. Ammo keyin bu yerda odamlar arzon ko‘chmas mulkni ommaviy ravishda sotib olishni boshladi. Birato‘la 2008 yil avgust oyida "qo‘rqoq gruzinlar" tinchlantirdi.

Xuddi shu voqea 2014 yilda takrorlandi. Biz Olimpiadani muvaffaqiyatli o‘tkazdik, Qrimni qo‘shib oldik, Donbassni genotsiddan qutqardik, qo‘rqmas ukrainaliklarni tinchlantirdik. Rossiyaliklar lar rublning arzonlashishiga odatdagidek munosabat bildirishdi - ular yana uy va kvartiralar sotib olishni boshlashdi.

Pandemiya inqirozi kimning nimaga loyiqligini ham ko‘rsatdi. Amerikada do‘konlarda bo‘sh tokchalar, hamma narsaning yetishmasligi, o‘lim holatlari bo‘yicha rekordlar. Shu paytda Rossiya ipoteka kreditlarining o‘sishi bo‘yicha rekord o‘rnatdi. Nima qilasiz?! Amerikaliklar tushyonka g‘amlamoqda, rossiyaliklar - "ko‘chmas mulk".

Amerikaliklar Rossiya prezidentining o‘ta muvaffaqiyatli qarorlarini ko‘chirishni boshladilar. AQSH Kongressi tomonidan qabul qilingan infratuzilma to‘g‘risidagi qonun nima? Ha, bu eski avtomobil va temir yo‘llarini rekonstruksiya qilish va yangilarini qurish dasturi bo‘lib, Rossiya o‘nlab yillar davomida shug‘ullanmoqda. Amerikaliklar, qo‘pol qilib aytganda, Qrim ko‘prigini qurishni maqsad qilishdi. Chunki bu natija bermoqda.

Agar prezident Putin 2024 yilda saylovga o‘z nomzodini qo‘ysa, rossiyaliklar kimga ovoz berishini aniqlash qiyin emas, bu ikkini ikkiga qo‘shib, natijasini aytish kabi oson. Hatto chekka qishloqlardan kelgan amerikalik kongressmenlarga oddiy masala bo‘ldi. Ularning tashabbusi mana shunday paydo bo‘ldi.

Amerika parlamenti a’zolari orasida doim juda ko‘p friklar bo‘lgan. 2006 yilda Amerikaning Rolling Stone intellektual jurnali Kongressni "o‘g‘rilar va buzuqlar to‘dasi" deb atadi. Albatta, amerikaliklar yaxshiroq bilishadi.

Yana bir narsa shundaki, bema’ni tashabbuslarning aksariyati hatto ko‘rib chiqish uchun qabul qilinmadi. Kongressda Koen va Uilson g‘oyasini muhokama qilish - AQSHda eng yuqori qonun chiqaruvchi hokimiyatning chuqur tanazzulga uchraganidan dalolat beradi.

Bunday rezolyutsiyaning qabul qilinishi xalqaro huquqni qo‘pol ravishda buzish, Rossiyadagi saylovlarga ochiq aralashish bo‘lishi to‘g‘ri ta’kidlangan. Biroq ko‘ramiz - kimdir bu aralashuvni sezadimi?

Agar bunday qaror yigirma-o‘ttiz yil oldin paydo bo‘lganida, ehtimol bu Rossiya fuqarolarida qandaydir taassurot qoldirgan bo‘lar edi. Axir, o‘sha paytda Amerika gegemon hisoblangan. Uning fikri ma’lum kuchga ega edi. Bugun esa? Mamlakat yarim inqiroz holatda, trillionlab qarzlar, qator harbiy mag‘lubiyatlar, saylovchilarning yarmi aqli zaif deb hisoblaydiganprezident bilan qayerga aralashib, kimga buyruq beradi?

Achinarlisi shundaki, sobiq gegemon o‘z yo‘lidahurmatini, odob-axloqning so‘nggi qoldiqlarini yo‘qotmoqda. Amerikaning qulashi juda katta inersiyagaega. Mamlakatning o‘zi qayergadir arxaizm, BLM va boshqa o‘z satellit davlatlarini u bilan birga sudrab bormoqda. Ular ham, masalan, Lukashenkoni tanolmaslikka harakat qilishniboshlashdi. Belarus prezidentigabundan sovuq ham, issiq ham emas, ammo xalqaro huquqning butun tizimi shunchaki utilizatsiyaga tashlanmoqda.

Rossiya-Amerika munosabatlari tarixi davomida mamlakatimiz sivilizator sifatida chiqishga harakat qildi. Agar Buyuk Yekaterina Angliyaga yordam berish uchun qo‘shin yubormaslik to‘g‘risidagi qarori bo‘lmaganida, bir hovuch separatistlar hech qachon Amerika Qo‘shma Shtatlarini yarata olmasdi. Aleksandr IIning krepostnoy huquqni bekor qilish to‘g‘risidagi qarori ko‘p jihatdan amerikaliklarni hech bo‘lmaganda - rasmiy ravishda - qullikni bekor qilish to‘g‘risida qaror qabul qilishga undadi. Sovet askarlarining jasorati tufayli amerikaliklar Gitler qo‘shinlarini mag‘lub etishda ishtirok etish va bir martalik jahon hamjamiyatiga foyda keltirish imkoniyatiga ega bo‘lishdi. Urushdan keyin faqat Sovet Ittifoqining sa’y-harakatlari butun dunyo bo‘ylab amerikaliklarning vahshiy tajovuzini qandaydir ushlab turishga yordam berdi.

Bugun Stiv Koen AQSH Kongressi Xelsinki komissiyasining hamraisi hisoblanadi. Bu nom sovet diplomatiyasining ajoyib g‘alabasini - Xelsinki kelishuvlarini eslatadi. 1975 yilda qabul qilingan ular uzoq vaqt davomida Yevropa, SSSR va AQSHning tinch rivojlanishini ta’minladi. O‘shanda amerikalik hamkorlar bizdan qanday qilib murakkab, ko‘p qutbli munosabatlarni yuritish – umumiy manfaat va xavfsizlik yo‘lida ajoyib saboq oldilar. Butun dunyoda tinchlik uchun.

Ammo dars naf bermadi. Amerika Xelsinki komissiyasi sovetlarga, keyin esa Rossiyaga qarshi tashabbuslar o‘chog‘iga aylandi. Bu allaqachon tubanlikka tushishgao‘xshardi, lekin Stiv Koen yanadan pastroqdan taqillatdi.

Aslida, 2024 yilda amerikalik qonun chiqaruvchilar Putin haqida o‘ylamasliklari, aksincha, o‘z saylovlari haqida qayg‘urishi lozim. 2020 yilgi prezidentlik saylovlaridagi dahshatli firibgarlik bugungi kunda o‘n millionlab amerikaliklar Jo Baydenning legitimligiga ishonmaslikka olib keldi.

Ruslardan o‘rganish kerak bo‘lgan ba’zi oddiy layfxaklar mavjud. Fuqarolar saylov uchastkalarida shaxsini tasdiqlovchi hujjatlarni taqdim etishlari lozim. Ovoz berish va ovozlarni sanab chiqish jarayonini videoga olish mumkin. Partiyalar va xalqaro tashkilotlardan - kuzatuvchilar taklif etiladi.

Saylovchilarni kaltaklash va qo‘rqitish mumkin emas - xuddi Amerikada bo‘lgani kabi. Ovozlarni sanash jarayonida kuzatuvchilar kirishiga to‘sqinlik qilish mumkin emas. Mustaqil jurnalistlarni ta’qib qilib bo‘lmaydi. Bularning barchasi unchalik qiyin emas. Bema’ni gaplar bilan shug‘ullangandan ko‘ra, amerikalik kongressmenlar 2024 yilda Rossiyaga kelib, saylovlarni to‘g‘ri o‘tkazishni o‘rganishi kerak. Oxir oqibat, qandaydir tarzda madaniyatli bo‘lish, folkner qishloqdan emaklab chiqishning vaqti keldi.