Tillar dillarni tutashtirsa - dunyo yaqinlashadi. YUNESKO Bosh konferensiyasining 43-sessiyasi tarkibiga kirgan Samarqand davlat chet tillar instituti talabalari va o‘qituvchilari aynan shuni isbotladi.
Bu yil kuzda Samarqand dunyoning o‘nlab tillari - ingliz va fransuz tilidan tortib arab, xitoy va rus tillarigacha so‘zlashuvchi shaharga aylandi. Ammo asosiy til, ehtimol, o‘zaro tushunish tili bo‘ldi. 194 mamlakatdan kelgan ko‘p sonli delegatlar va mehmonlar orasida SamDCHTIning to‘rt yuzdan ortiq ko‘ngillilari va tarjimonlari - tillarni bilish do‘stlik, hurmat va hamkorlik vositasiga aylangan yoshlar ishladi.
Ular delegatsiyalarni aeroportda kutib olishdi, mehmonlarga hamrohlik qilishdi, majlislar zallarida, forumlarda, davra suhbatlarida, madaniy kechalarda yordam berishdi. Tinglashdi, tarjima qilishdi, tabassum qilishdi, tushuntirishdi, ba’zida shunchaki kerakli zalni topishga yordam berishdi - lekin bularning barchasini katta vazifa hissi bilan qilishdi. Chunki shu kunlarda ularning har biri O‘zbekistonning yuzi edi.
"Biz o‘zimizni shunchaki tarjimon emas, balki madaniyatlar o‘rtasidagi vositachi sifatida his qildik," - deydi ko‘ngillilardan biri Karimova Diyora, roman-german tillari fakultetining birinchi kurs talabasi. "Bu shunchaki amaliyot emas. Bu shunday hayotki, unda har bir so‘zning ma’nosi bor."
YUNESKO shunchaki tashkilot emas. Bu dunyoni kuch bilan emas, balki o‘zaro tushunish, ta’lim, madaniyat bilan qurish mumkinligi haqidagi g‘oyadir. SamDCHTI talabalari bu g‘oyani nafaqat ma’ruzalarda o‘rganadilar, balki jonli ravishda amalga oshiradilar. Zero, til o‘rganish quruq grammatika yoki imtihon emas. Bu boshqa odamni eshitish, uning ohanglarini tushunish, farqlarni boylik sifatida qabul qilish qobiliyatidir.
Samarqandlik yigit afrikalik delegatning nutqini tarjima qilsa, rus filologiyasi fakultetidagi qiz fransuz jurnalistiga yordam bersa, bu shunchaki muloqot emas. Bu mamlakatlar o‘rtasida ishonchning tug‘ilishidir. YUNESKO missiyasining mohiyati ham shunda: odamlar ongida tinchlik o‘rnatish.
Bugungi kunda tillarni bilish hashamat emas, balki zaruratga aylanmoqda, ayniqsa, chegaralar tobora shartli bo‘lib borayotgan dunyoda. Chet tillarini o‘rganish nafaqat martaba, balki onglilik, boshqa madaniyatlarni hurmat qilish yo‘lidir. Shu sababli, SamDCHTIning bunday keng ko‘lamli konferensiyada ishtirok etishi nafaqat tadbirni tashkil etishga, balki xalqaro muloqot g‘oyasining rivojlanishiga ham hissa qo‘shadi.
Institut xodimlarining ta’kidlashicha: bunday tashabbuslar talabalarga bilimning amaliy qiymatini anglashga yordam beradi. Tarjima, ko‘ngillilik, madaniyatlararo muloqot - bularning barchasi haqiqiy ta’lim jarayonining bir qismiga aylanadi, bu yerda til o‘quv predmeti bo‘lishdan to‘xtaydi va ko‘prikka aylanadi.
Asrlar davomida karvon yo‘llari tutashgan Samarqand shahri yana sivilizatsiyalar tutashuvining ramziga aylanmoqda. Ilgari bu yerda savdogarlar va donishmandlar uchrashgan bo‘lsa, endi dunyoga tushunish ovozini olib kelayotgan yosh tilshunoslar, o‘qituvchilar va ko‘ngillilar uchrashmoqda.
SamDCHTI roman-german filologiyasi dekani U.U. Sattarov ta’kidlaganidek: "Talabalarimiz tarjima qilganda, ular shunchaki boshqa tilda gapirishmaydi. Ular "o‘zinikilar" va "begonalar" bo‘lmagan makonni yaratadilar. Faqat bir-birini tushunishni istaydigan odamlar bor."
Ehtimol, YUNESKO orzu qilgan haqiqiy dunyo aynan shunday so‘zlar, tabassumlar va imo-ishoralardan boshlanar.
Mualliflar:
Axmedova Parvina Abdumannonovna,
volontyor, tarjimon va SamDCHTI o‘qituvchisi
Ergasheva Dilnoza Tohirovna,
SamDCHTI o‘qituvchisi
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
