O‘zbekiston mehnat bozori Markaziy Osiyoda eng yaxshi natijalardan birini ko‘rsatdi. So‘nggi uch yil ichida mamlakatda 723 mingdan ortiq yangi ish o‘rni yaratilib, ishsizlik darajasi 4,1 foiz punktga pasaydi.
Ish haqlari esa dollar hisobida 39 foizga oshdi. Ammo «Ekspert RA» agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, iqtisodiyot hali ham mehnatga layoqatli aholi o‘sishini to‘liq qamrab ololmayapti, shuningdek, migrantlar jo‘natmalariga yuqori darajada bog‘liqlik saqlanib qolmoqda.
2022–2024 yillar davomida yangi ish o‘rinlarining asosiy qismi xizmat ko‘rsatish sohasiga to‘g‘ri keldi. Xususan, «boshqa xizmatlar» yo‘nalishida 900 mingga yaqin ishchi, ta’lim sohasida 100 ming, sog‘liqni saqlashda esa 44 ming ishchi o‘rni yaratildi.
Shu bilan birga, qishloq xo‘jaligi, sanoat va transport-logistika sohalarida 300 mingdan ortiq ish o‘rni qisqardi. «O‘zbekiston iqtisodiyoti qishloq xo‘jaligiga asoslangan tuzilmasidan xizmatlarga yo‘naltirilgan tizimga o‘tmoqda.
Ammo bu jarayon hali ham bandlikni rasmiylashtirishning keng qamrovli o‘sishi bilan birga emas», — deyiladi agentlik tadqiqotida. Dollar hisobida o‘rtacha oylik ish haqi 39 foizga oshdi.
Moliyaviy sohada eng yuqori daromadlar qayd etilgan — o‘rtacha 1265 AQSh dollari, IT va aloqa sohasida esa 1151 dollar. O‘sish sur’atlari bo‘yicha ko‘chmas mulk operatsiyalari (yiliga +19,2%), IT (+18,3%) va transport-logistika sohalari (+13,5%) yetakchilik qilmoqda.
O‘zbekiston Markaziy Osiyoda ishsizlik darajasini eng katta miqdorda pasaytirgan mamlakat bo‘ldi — uch yil ichida 4,1 foiz punktga kamaydi. Ammo demografik o‘sishni ishchi kuchi o‘sishiga aylantirish koeffitsiyenti atigi 0,14 ni tashkil etdi.
Har 10 nafar yangi mehnatga layoqatli fuqaroning faqat biri rasmiy ish topmoqda. Erkaklar va ayollar iqtisodiy faolligi o‘rtasidagi tafovut 33,9 foiz punktni tashkil etib, bu mintaqadagi eng yuqori ko‘rsatkichlardan biridir.
2024 yilda migrantlar tomonidan yuboriladigan pul o‘tkazmalari O‘zbekiston YAIMining 14,4 foizini tashkil etdi, shundan 77 foizi Rossiyadan keladi. Ikki yil ichida ushbu o‘tkazmalar hajmi 68 foizga oshgan bo‘lsa-da, Rossiya iqtisodiyotidagi sekinlashuv va migratsiya qonunchiligidagi o‘zgarishlar bu daromadlar kamayish xavfini yuzaga keltirmoqda.
Hukumat mehnat bozorini rasmiylashtirish va yangi imkoniyatlar yaratish bo‘yicha keng ko‘lamli choralarni amalga oshirmoqda. Ammo mehnat bozori ko‘rsatkichlari yaxshilanayotganiga qaramay, tarkibiy muammolar saqlanib qolmoqda.
Bandlik o‘sishi demografik o‘sishdan ortda qolmoqda, norasmiy ishlash ulushi yuqori bo‘lib qolmoqda, iqtisodiyot esa tashqi ishchi kuchi bozoriga qaramligini saqlamoqda. «O‘zbekiston uchun asosiy muammo — demografik dividendni ichki o‘sish manbaiga aylantirishdir.
Bu nafaqat ish o‘rinlari, balki yuqori qo‘shilgan qiymatga ega ish o‘rinlarini yaratishni talab qiladi», — deyiladi «Ekspert RA» hisobotida.
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
