Son günlerde Özbekistan döviz piyasasında önemli değişiklikler gözlemleniyor. Merkez Bankası tarafından 19 Haziran'da açıklanan resmi kura göre, ABD doları üst üste üçüncü işlem gününde düşüş göstererek 12.618,6 so‘ma geriledi. Bu oran, 7 Ağustos 2024’ten bu yana kaydedilen en düşük seviyedir.
Doların so‘ma karşı değer kaybı günlük işlemlere de yansımaktadır. Özellikle, 18 Haziran işlem sonuçlarına göre dolar 49,5 so‘m daha ucuzlayarak önceki kur olan 12.760,2 so‘mdan 12.618,6 so‘ma düşmüştür. Genel olarak, son üç gün içinde dolar 141,6 so‘m (yani %1,1) oranında değer kaybetmiştir.
Bu gösterge, son 10 ayda ilk kez doların bu kadar düştüğünü ifade etmektedir. Önceki en düşük seviye 7 Ağustos 2024’te kaydedilmişti; o dönemde resmi kur 12.615,9 so‘m idi.
Döviz piyasasındaki bu tür değişimlerin arkasında birkaç ekonomik faktör olduğu tahmin edilmektedir. Uzmanlara göre, so‘mun güçlenmesinin nedeni bazı olumlu ekonomik gelişmelerdir. Özellikle:
1. Yurtdışından gelen para transferleri artmaktadır;
2. Doğrudan yabancı yatırımların hacmi yükselmektedir;
3. Özbekistan’ın ana ticaret ortaklarının para birimlerinin istikrar kazanması gözlemlenmektedir;
4. Dünya piyasasında altın fiyatlarının artması ihracatı olumlu yönde etkilemektedir.
Bu etkenler ışığında so‘mun güçlenmesi doğal bir süreç olarak değerlendirilmektedir. Diğer yandan, bu durum ulusal ekonomideki makroekonomik istikrarın arttığını göstermektedir.
So‘mun bu şekilde güçlenmesi, 2024 yılı başından bu yana ilk kez kaydedilmiştir. İstatistik verilere göre, yıl başından bu yana ulusal para birimi ABD dolarına karşı %2,2 oranında değer kazanmıştır. Oysa geçen yılın aynı döneminde (2024 yılı bu zamanında) so‘m %2,2 oranında değer kaybetmişti, yani bu tamamen ters bir eğilimdir.
Bankalararası döviz piyasasında da doların göreli değer kaybı gözlemlenmektedir. 18 Haziran itibarıyla bazı ticari bankalar doları 12.710 so‘mdan, diğer üç banka ise 12.720 so‘mdan satın almaktadır. Bu durum, halkın dolar alım ve satımındaki davranışlarını da değiştirebilir.
Döviz piyasasındaki istikrar, yatırımcıların ve halkın güvenini artırır. So‘mun güçlü seyretmesi, ithalat maliyetlerinin düşmesi, enflasyonun kontrol altına alınması ve mal ve hizmet fiyatlarının istikrar kazanması gibi olumlu sonuçlar doğurur. Bu da ekonomik büyüme hızlarına olumlu katkı sağlar.
Uzmanlar, önümüzdeki günlerde doların nasıl hareket edeceğini tahmin ederken temkinli bir yaklaşım benimsemektedir. Dış piyasa koşulları, ABD Merkez Bankası’nın kararları, ham madde fiyatları ve diğer jeoekonomik faktörler, doların Özbekistan’daki değerini doğrudan etkilemeye devam etmektedir.
Telegram’da «Zamin»i takip edin!
Ctrl
Enter
Bir Hata mı buldunuz?
İfadeyi seçin ve Ctrl+Enter tuşuna basın 
