Yozning eng qizg‘in kunlarida odamlar chanqoqni bosish uchun turli tetiklashtiruvchi ichimliklarga murojaat qilishadi. Ular orasida sevimli qahva ham doimo e’tibor markazida. Ammo issiq ob-havoda qahva iste’mol qilish organizm uchun qanchalik foydali? Bu borada shifokor endokrinolog Darya Xaykina o‘ziga xos tushuncha berdi.
Ekspert ta’kidlashicha, qahva yoz faslida hatto sovuq holda ichilganda ham tanadagi terlash jarayonini sezilarli darajada kuchaytiradi. Mutaxassis bu jarayonda ichimlikning harorati unchalik ahamiyatga ega emasligini alohida urg‘uladi.
Qahva tarkibidagi kofein asab tizimini faollashtirib, yurak urishini jadallashtiradi hamda teri yuzasiga qon oqimini kuchaytiradi. Bu o‘zgarishlar organizmning ichki harorati oshishiga sabab bo‘ladi. Organizm esa o‘zini himoya qilish uchun sovitish mexanizmlarini ishga tushiradi va bu natijada ter ajralishi yanada faollashadi.
Kofein, ayni paytda, adrenalin ishlab chiqarilishini ham kuchaytiradi. Bu esa nafas olish tezligining oshishi, qon bosimining ko‘tarilishi va moddalar almashinuvi sur’atining yuksalishiga olib keladi. Issiq kunlarda bunday fiziologik o‘zgarishlar organizmga ortiqcha yuklamalar yuzaga keltiradi va holsizlikka sabab bo‘lishi mumkin.
Shu bilan birga, qahva buyraklar faoliyatini rag‘batlantirib, suyuqlikning tezroq chiqib ketishiga olib keladi. Bu ham organizmdagi terlash jarayonini yanada kuchaytiruvchi omil sifatida ko‘riladi. Shu sababdan shifokorlar qahvani asosan salqinroq vaqtlarda — masalan, kechqurun iste’mol qilishni va har bir finjon qahvadan so‘ng, albatta, bir stakan suv ichishni tavsiya etishadi. Bu esa yoz faslida suvsizlanishning oldini olishda muhim ahamiyatga ega.
Yakunda ta’kidlash kerak: qahva tetiklashtiruvchi va kayfiyatni ko‘taruvchi ichimlik bo‘lsa-da, yozgi issiqda uni mo‘tadil iste’mol qilish, surunkali chanqoqni suv bilan qondirish va organizmdagi suyuqlik balansiga e’tibor qaratish eng to‘g‘ri yo‘l bo‘ladi. Sog‘lig‘ingizni asraydigan oddiy odatlar esa, yoz faslini yanada yoqimli va xavfsiz o‘tkazishga yordam beradi.
