AQSH prezidenti Donald Tramp dushanbaga o‘tar kechasi, 27 oktyabr kuni Air Force One samolyoti bortidagi jurnalistlar bilan suhbatda Ukrainadagi urush haqida keskin bayonot berdi, deb xabar berdi Dw.com. Uning fikricha, janglar nihoyatga yetkazilishi shart va bu ishni faqat Vladimir Putin amalga oshirishi mumkin.
“Urush, aslida, bir haftada tugashi kerak edi, ammo to‘rtinchi yildirki, davom etyapti. Endi u odamlar hayotini saqlash haqida o‘ylashi lozim, raketa sinash bilan emas”, — dedi Tramp. Prezident so‘zlariga ko‘ra, Moskva o‘z strategiyasini qayta ko‘rib chiqishi va qurol bilan kurashni emas, diplomatiyani tanlashi vaqti kelgan.
Tramp, shuningdek, Rossiya tomonining tahdidlariga javoban AQSH harbiy kuchlari doimiy ravishda tayyor holatda ekanini eslatib o‘tdi. “Rossiya yaxshi biladi: dunyodagi eng kuchli yadroviy suvosti kemalaridan biri ularning qirg‘oqlari yaqinida. Demak, raketa 8 ming mil parvoz qilishi shart emas. Biz hech kim bilan o‘yin o‘ynamayapmiz”, — dedi u. Prezidentning bu so‘zlari Oq uyning Rossiya bilan munosabatlarda muvozanatni saqlashga intilyayotganini ko‘rsatdi.
Bu orada Moskva ham o‘z pozitsiyasini bildirdi. Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov Vladimir Putinning Ukraina bo‘yicha AQSHning “konseptual takliflarini” amaliy ko‘rib chiqishga tayyor ekanini ma’lum qildi. Uning so‘zlariga ko‘ra, ikki davlat takliflar ustida ishlash uchun vaqtinchalik tanaffus olgan. Bu qadam muzokaralar uchun ehtimoliy diplomatik yo‘l ochishi mumkinligini anglatadi.
Shu bilan bir vaqtda, Kreml saytida Putin ishtirokidagi strategik kuchlar mashg‘uloti haqidagi xabar e’lon qilindi. Prezident ma’lum qilishicha, yadroviy qurol tizimlarining uchta yo‘nalishida jangovor parvozlar amalga oshirilgan va sinovlar davomida yangi turdagi qurol — “Burevestnik” qanotli raketa — sinab ko‘rilgan. Putin uni “noyob ishlanma” deb atadi va bu qurolning qo‘llanish imkoniyatlari o‘rganilayotganini ta’kidladi.
Rossiya Bosh shtabi rahbari Valeriy Gerasimovning ma’lum qilishicha, “Burevestnik” 21-oktyabr kuni sinovdan o‘tkazilgan va 14 000 kilometr masofani bosib o‘tgan. Uning aytishicha, raketa taxminan 15 soat havoda bo‘lgan va “istalgan nuqtadagi yuqori darajada himoyalangan obyektga aniq zarba berish qobiliyati”ga ega.
Shu bilan birga, bu ma’lumotlar hozircha mustaqil manbalar tomonidan tasdiqlanmagan. G‘arb harbiy tahlilchilari tomonidan ham rasmiy izoh berilmagan. NATOda “Skyfall” deb ataluvchi “Burevestnik” loyihasi o‘n yildan ortiq vaqtdan beri ishlab chiqilmoqda. Uning dvigatelida kichik yadroviy reaktor o‘rnatilgani va nazariy jihatdan bir necha kun davomida havoda qolishi mumkinligi aytilgan.
Nuclear Threat Initiative (NTI) tashkilotining 2019 yilgi hisobotiga ko‘ra, “Skyfall” Yer sharini past balandlikda aylanib uchish, havo mudofaa tizimlarini aylanib o‘tish va nishonga yashirincha zarba berish imkoniyatiga ega deb baholangan.
Shunday bir paytda, Trampning “urushni tugatish kerak” degan chaqiriqlari dunyo jamoatchiligi diqqatini yana Ukraina atrofidagi mojaroga qaratdi. Rossiyaning yadroviy sinovlari esa global xavfsizlik bo‘yicha yangi muhokamalarni boshlatdi.
Shu tariqa, Vashington va Moskva o‘rtasidagi siyosiy tortishuvlar yangi bosqichga o‘tmoqda. Bir tomon tinchlikni talab qilsa, ikkinchi tomon harbiy kuch orqali bosimni saqlab turishga urinmoqda. Lekin dunyo hamjamiyatining asosiy umidi — diplomatiya g‘alaba qilishi va qurol emas, muloqot ustuvor bo‘lishida qolmoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
