Horezm bölgesinde kamuoyu, suçla itham edilip daha sonra mahkeme tarafından aklanan bir vatandaşın 207 gün boyunca yasal dayanak olmadan ceza infaz kurumunda tutulmasıyla sarsıldı. Hukuk sistemindeki bu kadar ciddi bir hata, bir kişinin özgürlüğünü elinden almış ve yaşamına ve onuruna zarar vermiştir. İlginçtir ki, ona karşı uygulanan tutuklama önleminin kaldırılmasına ve aklanmasının ardından salınmasına dair hiçbir açık talimat verilmemiş, aklandığını ne kendisi ne de yakınları bilmiyordu. Bu olay sadece insan haklarının değil, mahkeme-hukuk sistemindeki sorumluluğun ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koydu.
Ceza davasının başlaması: ağır suçlama ve tutuklama
Rustam Hojaniyozov ve üç kişi, Ekim 2023'te yağ ürünlerini çalma suçlamasıyla suçlandı ve tutuklama tedbiri uygulandı. Dava Urgenç şehir mahkemesine taşındı. 29 Mart 2024'te mahkeme, Hojaniyozov’u Özbekistan Cumhuriyeti Ceza Kanunu’nun 169. maddesi 3. fıkra “a” bendi gereği (tehlikeli veya tekrarlayan suçlu tarafından işlenen hırsızlık) suçlu buldu ve 3 yıl hapis cezasına çarptırdı.
Temyiz süreci: karar onaylandı
Dava, Horezm bölge mahkemesinde temyiz edildi ve 3 Mayıs 2024'te ilk derece mahkemenin kararı değişmeden bırakıldı.
Gerçek soruşturma makamında ortaya çıktı
Daha sonra dava soruşturma makamı tarafından tekrar incelendi ve 22 Temmuz 2024'te verilen kararda Hojaniyozov’a isnat edilen suçlamalarla ilgili ceza unsuru bulunmadığı, aklandığı ve bu kısmın kapatıldığı açıkça belirtildi.
Ancak… bu karar, infaz tedbirinin kaldırılmasına ve serbest bırakılmasına dair açık bir hüküm içermiyordu. Belgedeki bu boşluk nedeniyle Hojaniyozov, haksız yere 207 gün boyunca tutuklu kaldı.
Mahkeme hata yaptı. Ama bedeli yalnızca bir kişinin omzunda kaldı
Bir kişinin aklandıktan sonra özgürlüğünden mahrum bırakılması hukuk devleti ilkelerine aykırıdır. En trajik olanı ise kararın Hojaniyozov’un itirazına dair kısmında “reddedildi” ibaresi yer almasıdır; bu, kendisinin ve ailesinin aklandığını bilmesini engellemiştir. Ne avukatı ne ailesi ne de cezaevindeki yetkililer bu karardan haberdar edilmemiştir.
Yargıçlar sorumlu tutuldu mu?
Yüksek Mahkeme Plenumu Basın Servisi’ne göre, olayla ilgili idari soruşturma yapıldı ve soruşturma makamındaki yargıçların hatalı davrandığı resmî olarak doğrulandı. Davayı inceleyen 3 yargıca “uyarı” (hayfsan) disiplin cezası verildi. Duruşmaya başkanlık eden yargıç Ulugbek Bakdurdiyev, 23 Haziran 2025 tarihli Cumhurbaşkanı kararıyla kendi isteği üzerine Horezm Bölge Ceza Mahkemesi Başkan Yardımcılığı görevinden alındı.
Herkes kanun önünde eşit mi — pratikte değil mi?
Bu tür durumlar, yargı kararlarında dikkatsizlik, bilgi alışverişi problemleri ve zayıf kontrol mekanizmalarını gösteriyor. Hojaniyozov gibi yüzlerce insan, “kağıt üzerindeki adaletten” haberleri olmadan cezaevinde değerli günlerini geçirmek zorunda kalıyor.
Üst düzey bir yargıç için sadece disiplin cezası uygulanması kamuoyunda ek sorular doğuruyor. Bir insanın özgürlüğü bu kadar mı değersiz?
Sonuç: mahkeme hata yaparsa, özgürlük nereye gider?
Her mahkeme kararı, özellikle özgürlükle ilgili olanlar, sonuçları dikkatle düşünülerek eksiksiz ve kusursuz alınmalıdır. Bir insanın hayatındaki her saniye geri getirilemez bir hazinedir. Bu tür hataları önlemek için tamamen otomatik, şeffaf ve doğru sistemler uygulanmalıdır. Aksi halde “aklandı ama hapiste kaldı” vakaları tekrarlanabilir.
Telegram’da «Zamin»i takip edin!
Ctrl
Enter
Bir Hata mı buldunuz?
İfadeyi seçin ve Ctrl+Enter tuşuna basın İlgili haberler
