Neden az önce düşündüğümüz şeyi unutuyoruz?

^{Fotoğraf: Getty Images}
Her insan böyle bir durumu yaşamıştır: Odaya girdiğinde neden girdiğini unutur ya da bir şey söylemek isterken ne söyleyeceğini unutabilir. İnsan beyni genellikle sayısız düşünce ve hareketi dengede tutar, ancak bazen “donmuş gibi” hissedilir, diye yazıyor Live Science.

Boston’daki Kuzeydoğu Üniversitesi psikoloji profesörü Susanna Jennings’in vurguladığı gibi, hafıza çeşitli bilişsel süreçlerle bağlantılı bileşenlerin bir toplamıdır. Unutulmamalıdır ki, hafızanın iki türü vardır — uzun süreli ve çalışma hafızası:

uzun süreli hafızalar — uzun bir süre boyunca (birkaç saatten tüm hayat boyu kadar) saklanan bilgi, deneyim ve becerileri içeren geniş bir kategori;
çalışma hafızası ise zihnimizde sadece birkaç saniye veya dakika saklanan bilgilerdir.

Aslında, çalışma hafızası “bilinçli düşünme defteri” gibidir. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü nörobiyoloji profesörü Earl Miller’ın vurguladığı gibi, herhangi yeni bilgi parçası, içsel diyalog veya duyu organları aracılığıyla alınan bilgiler çalışma hafızasından geçer. Bilim insanlarına göre, çalışma hafızasının bazı özellikleri neden bazı şeyleri unuttuğumuzu açıklayabilir.

Miller’a göre, bu iki faktöre bağlıdır:

birincisi, çalışma hafızasının kapasitesi sınırlıdır;
ikincisi, beyin yeni bilgilere yer açmak için önemsiz olanları çalışma hafızasından hızla siler.

İnsan beyni çoklu görevleri aynı anda yapmaya uyum sağlamadığı için, pratikte farklı düşünceleri farklı yönlere yaymak zorunda kalır, çünkü çalışma hafızamız farklı fikirler arasında atlar. Bu da dikkat ve odaklanma gerektirir ve prefrontal korteks tarafından kontrol edilir. Prefrontal korteks karmaşık öğrenme, karar verme ve düşünme ile ilgili bir alandır.

Basitçe söylemek gerekirse, eğer dikkatimizi bu düşüncelerden birine verirsek ya da yeni bir şeye dalarsak, beynimiz önceki düşüncelerin izini kaybeder. İşte bu yüzden birkaç dakika önce düşündüğümüz şeyleri unutuyoruz.

Araştırmalar, beynimizin uykusuz kaldığında veya alkol ve uyuşturucu etkisi altındayken, özellikle “çalışma hafızasından çıkmaya” eğilimli olduğunu gösteriyor. Miller’ın belirttiğine göre, bunun nedenlerinden biri insanın yaşı olabilir, çünkü çalışma hafızası fonksiyonu 20 yaşında en yüksek seviyeye ulaşır ve orta yaşlarda azalmaya başlar.

Odaya neden girdiğimizi veya ne söylemek istediğimizi nasıl hatırlayabiliriz?

Bilim insanları aynı anda çok fazla iş yapmamayı öneriyor, çünkü bu unutma riskini artırır.

Ayrıca, eğer düşünceniz aklınızdan çıkmışsa, zihinsel olarak geriye dönüp durumu yeniden canlandırmaya çalışın — bu, unuttuğunuz şeyleri hatırlamanıza yardımcı olabilir.