Qandli diabet haqida tibbiyot inkor etadigan xato fikrlar

Bugungi kunda qand kasalligi eng koʻp uchraydigan va davolanishi uzoq davom etadigan kasalliklardan biri boʻlib qolmoqda. Shirinliklarni koʻp iste'mol qilishning ushbu kasallikka ta'siri bormi? Ozgʻin insonlar ham diabetga chalinishi mumkinmi? Quyida qand kasalligi haqida aholi orasida keng tarqalgan yanglish fikrlarni koʻrib chiqamiz.

^{Foto: Shutterstock}
1-yanglish fikr: Qand kasalligida butun umr davomida insulin ineksiyalarini olish kerak

Qandli diabetning ikki turi mavjud. 1-toifada immunitet insulin ishlab chiqaradigan oshqozon osti bezi hujayralarini yoʻq qiladi. Ushbu gormonning normal ishlab chiqarilmasligi oqibatida organizmda uglevod almashinuvi buziladi. Qondagi glyukoza darajasi xavfli darajaga koʻtariladi. Bunday hollarda teri ostiga insulin ineksiyalari qilinadi. Kasallik bolalikdan rivojlanadi va uning yuzaga kelish sabablari hozircha noma'lum.

2-toifa qand kasalligida insulin ishlab chiqariladi, ammo tana hujayralari unga javob berishni toʻxtatadi. Natijada glyukoza qon tarkibida qolib ketadi. Davolanish uchun toʻgʻri ovqatlanish, muntazam jismoniy faoliyat va ortiqcha vaznni yoʻqotish lozim boʻladi. Ushbu kasallikda insulin buyurilishi mumkin, ammo barcha holatlar individualdir. Buning uchun qon va glyukoza tahlili olinadi va kerakli dorilar buyuriladi.

2-yanglish fikr: Shirinliklarni muntazam iste'mol qilish qand kasalligiga olib keladi

Semirish, jismoniy faollikning etishmasligi va irsiyat kabi omillar 2-toifali qand kasalligiga chalinish xavfini oshiradi. Ammo shirinliklarni ortiqcha miqdorda iste'mol qilish aynan diabetni keltirib chiqarmaydi. Bunday ovqatlanish tartibi uglevod va yogʻlarga boy boshqa mahsulotlar kabi ortiqcha vaznga olib kelishi mumkin.

Notoʻgʻri turmush tarzi har qanday yoshda, hatto bolalikda ham kasallik keltirib chiqaradi. Shuning uchun toʻgʻri ovqatlanish tartibini yoshlikdan odatga aylantirish kerak. Ortiqcha ovqatlanish oshqozon osti bezi va butun ovqat hazm qilish tizimiga ogʻir yuk boʻladi.

3-yanglish fikr: Ozgʻin insonlar qand kasalligiga chalinmaydi

^{Foto: Lifehacker.ru}
Semirib ketish 2-toifa diabet rivojlanishining asosiy omili hisoblanadi. Bundan tashqari, kasallikka yosh bilan bogʻliq oʻzgarishlar, turmush tarzining buzilishi kabilar ham sabab boʻladi.

2-toifali qand kasalligi dastlabki bosqichlarda sezilmaydi. Uni oʻz vaqtida aniqlash uchun muntazam tibbiy koʻrikdan oʻtish, 40 yoshdan boshlab xolesterin va glyukoza miqdorini tekshirish kerak. Kasallikning keyingi bosqichlarda ba'zan koʻz, yurak va buyraklarga zarar etadi. Shuning uchun qand kasalligi nafaqat endokrinolog, balki kardiolog tomonidan ham aniqlanadi.

4-yanglish fikr: Ota-onadan biri qandli diabet bilan kasallangan boʻlsa, xastalik bolaga ham oʻtadi

2-toifa diabet haqiqatda irsiy jihatdan oʻtishi mumkin, ammo koʻp narsa insonning turmush tarziga bogʻliq. Agar ortiqcha vazn yuzaga kelmasa, muntazam ravishda sport bilan shugʻullanilsa va har yili profilaktik tekshiruvlardan oʻtilsa, kasallikka chalinish xavfi bir necha bor kamaydi.

5-yanglish fikr: Qand kasalligidan aziyat chekadigan ayollarga farzand koʻrish mumkin emas

^{Foto: Lifehacker.ru}
Diabet kasalligida homilador boʻlish taqiqlanmaydi, shunchaki ushbu jiddiy masalaga alohida tayyorgarlik koʻriladi. Farzand koʻrishni rejalashtirishdan 2-3 oy oldin ginekolog va endokrinologga murojaat qilish tavsiya etiladi. Shifokorlar kerakli tahlillarni buyuradi, natijalar asosida tavsiyalar va dori-darmonlar yoziladi.

Homilador boʻlishdan avval qandli diabet bilan ogʻrigan ota-onalar parhez tutishi, sogʻlom turmush tarziga rioya qilishi yoki insulin ineksiyalari orqali glyukozaga toʻlgan gemoglobin darajasini kamaytirishlari kerak.

Bundan tashqari, hatto sogʻlom ayollarda ham homiladorlik davrida gestatsion diabet rivojlanish holatlari kuzatiladi, bu esa qondagi glyukoza darajasini oshirib yuboradi. Bunday holat homilaning rivojlanishiga salbiy ta'sir qiladi. Shuning uchun homiladorlikda oʻz vaqtida skriningdan oʻtib turish zarur.

6-yanglish fikr: Qand kasalligini xalq tabobati yordamida davolash mumkin

Diabet surunkali va yuqumli boʻlmagan xastaliklar guruhiga kiradi. Uni toʻliq davolashning iloji yoʻq, lekin boshlangʻich davrida tashxis qoʻyish, parhez va dori-darmonlarni toʻgʻri tanlash orqali jiddiy asoratlarning oldini olish mumkin.

7-yanglish fikr: Barcha bemorlar jismoniy harakatni cheklashi kerak

^{Foto: Lifehacker.ru}
Sport mashqlari 1-toifa qand kasalligiga chalingan odamlarda giperglikemiya yoki gipoglikemiyani keltirib chiqarish ehtimoli bor. Biror mashgʻulot bilan shugʻullanishni boshlashdan avval va keyin glyukoza darajasini nazorat qilish kerak. Faqat parhezga rioya qiladigan 2-toifali xasta insonlargina bunday xavfga duch kelmaydilar. Aksincha, jismoniy mashqlar ular uchun foydalidir. Chunki kamharakat turmush tarzi semizlikka olib keladi.

Agar bemor 1- yoki 2-toifa qand kasalligiga yaqin orada chalingan boʻlsa, u har qanday jismoniy faoliyat bilan shugʻullanishi mumkin. “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring