Қирғизистон президенти Садир Жапаров 2023 йил сентябр ойи охирида аёллар ва болаларга нисбатан содир этилган даҳшатли жиноятлар учун қайтадан ўлим жазосини жорий этишни таклиф қилди. Бу қарор мамлакатдаги охирги содир этилган даҳшатли жиноятлардан сўнг берилган.
Оила аъзоларини зўрлаш ва ўлдиришга қарши қатағон
Президент Жапаров ҳукуматга, айниқса, болалар, қизлар ва аёлларга нисбатан қилинган зўрлик ва қотилликларнинг қайтарилмаслиги учун қонунларни кучайтириш вазифасини топширган. Қўлга олинган ҳужжатга кўра, болаларга қарши зўрлик ёки аёлларни зўрлаб ўлдиришнинг ҳар бир ҳолатига ўлим жазосини жорий этиш назарда тутилган.
Асқат Алагозов, давлат раҳбарининг матбуот котиби, бу қарорнинг тажрибасига изоҳ берар экан, 17 ёшли қизнинг зўрланиб, кейин ўлдирилган ҳолатига алоҳида ишора қилди. Унинг айтишича, жиноятда гумонланувчи шахс Бишкекда қўлга олинган ва бу ҳолатни президент ўз назоратига олган.
Қонунчиликдаги ўзгаришлар
Қирғизистонда ўлим жазоси 1998 йилда мораторийга олинган, аммо 2007 йилда тўлиқ бекор қилинган эди. Бундан сўнг, ўлим жазоси ўрнига умрбод қамоқ жазоси белгиланган. Шунга қарамасдан, судлар ҳалигача ўлим жазосини қўллашни давом эттирган. 2010 йилда эса Қирғизистон халқаро мажбуриятларга амал қилиш учун ўлим жазосини таъқиқловчи протоколни ратификация қилган.
Агар ўлим жазосини қайтариш ҳақидаги қарор қабул қилинса, мамлакат Конституциясини ўзгартириш ва референдум ўтказиш талаб этилади.
Шарт ва омиллар
Жапаровнинг кўрсатмасига кўра, у болалар ва аёлларга қарши содир этилган жиноятларнинг натижасиз қолмаслигини таъкидлади. Жиноятчиларни қаттиқ жазолаш, жамиятдаги одил судлов ва адолатни таъминлаш учун қўшимча чоралар қўлланиши зарур.
Хулоса
Қирғизистондаги мазкур ташаббус жамиятни шиддат билан мураккаб ва таърифлашган жиноятларга қарши туришга олиб боради. Агар ўлим жазоси жорий этиладиган бўлса, бу Қирғизистон тарихида катта ўзгаришларга олиб келиши мумкин. Бу қарорнинг юксак суд ва халқаро сиёсат билан боғлиқ муаммоларни юзага келтириши эҳтимоли ҳам мавжуд.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
