Eron osmonida qizil bayroq: xalq qasosni talab qilmoqda

Yaqin Sharqdagi vaziyat tobora keskinlashib borayotgan bir paytda, Erondagi muqaddas Qum shahrida joylashgan Jamkaron masjidi osmonida rangparastlikning noodatiy ramzi — to‘q qizil bayroq ko‘tarildi. Bu voqea nafaqat Eron ichida, balki xalqaro jamoatchilikda ham jiddiy siyosiy va ma’naviy mazmunga ega ishora sifatida qabul qilindi.

Qizil bayroq nima anglatadi?

Jamkaron jome masjidi gumbazi ustida hilpirayotgan qizil bayroq qon, qasos, g‘azab va qurbonlik ramzi sifatida talqin etiladi. Tasnim agentligi xabar berishicha, bu ramziy harakat Isroil tomonidan Eronga qaratilgan halokatli havo hujumlariga javob sifatida namoyon bo‘ldi. Xabarda ta’kidlanishicha: «Masjid gumbazi ustidagi qizil bayroq qon to‘kilishi ramzi bo‘lib, xalq shafqatsiz qasos olishni talab qilmoqda».

Qadim an’ana, yangi tahdid

Eronda qizil bayroq ko‘tarilishi chuqur ma’naviy va tarixiy ildizlarga ega. Bu an’ana asosan mazlumlar qoni to‘kilganida, hali qasos olinmaganini bildirish uchun amalga oshiriladi. Qizil bayroq urush e’loni emas, balki urushga tayyorlik va intiqom tahdidi sifatida qabul qilinadi. Uning rangi — to‘q qizil — Islom tarixida qurbonlik va jangovar ruhning ramzi hisoblanadi.

Sulaymoniy xotirasi va o‘xshash parallellar

Mazkur ramziy harakat Eron jamoatchiligida yana bir voqeani eslatdi — 2020 yil 4 yanvar kuni AQSH tomonidan Iroqda general Qosim Sulaymoniy nishonga olingach, xuddi shu Jamkaron masjidida qizil bayroq ko‘tarilgan edi. Bu harakat butun mamlakat bo‘ylab keng noroziliklar to‘lqinini keltirib chiqargan va “qasos olish” shiori keng tarqalgan edi. Bugungi vaziyat ana o‘sha lahzalarni eslatmoqda.

Qasos talabi kuchaymoqda

Ayni paytda, Eron jamoatchiligi va rasmiylari orasida Isroilga nisbatan qat’iy javob qaytarish chaqiriqlari ortib bormoqda. Masjid ustiga bayroq ko‘tarilishi nafaqat diniy ramz, balki xalqning kayfiyati, g‘azabi va intiqomiga ishora sifatida qabul qilinmoqda. Bu kabi harakatlar, o‘z navbatida, mintaqadagi harbiy va siyosiy vaziyatni yanada kuchaytirishi mumkin.

Xulosa: tinchlik urug‘imi yo urush shami?

Qizil bayroq ko‘tarilishi — bu ramziy harakat bo‘lishi mumkin, lekin uning ortida turgan his-tuyg‘ular, talab va chaqiriqlar haqiqiy. Urush tahdidi osmondagi bayroqdek ayon, tinchlik esa sukutga burkangan. Mintaqadagi har bir harakat esa, xalqaro munosabatlar geografiyasida yangi burilishlar yaratishi mumkin.