Son yıllarda dünya genelinde birçok şehir sakinlerinin ciddi endişeye kapıldığı problemlerden biri — fare sayısının keskin şekilde artması. ABD, Birleşik Krallık, Kanada, Hollanda ve diğer gelişmiş ülkelerin şehirlerinde bu durum giderek daha çok görülüyor, yerel ve uluslararası yayınlar bildiriyor.
Uzmanlar bu tehlikeli eğilimin nedenlerini farklı şekilde açıklıyor. Bunlar arasında şehir çöplerinin zamanında toplanmasındaki sorunlar, eskimiş kanalizasyon sistemleri, fast food kültürünün artması ve ayrıca küresel iklim değişikliği ile kış mevsiminin yumuşak geçmesi gibi faktörlerin olduğu belirtiliyor.
Birleşik Krallık haşere kontrol derneği (BPCA) tarafından verilen bilgilere göre, son beş yıl içinde üye şirketlerin fareleri yok etmeye yönelik başvuruları önemli ölçüde artmış. Örneğin, İngiltere'nin güneyinde faaliyet gösteren Cleankill şirketi son iki yıl içinde bu tür başvuruların %20 arttığını kaydetmiş.
Durum ABD ve Kanada'da da ciddi bir hal almış. Science Advances dergisinde yayımlanan bilimsel araştırmada, son 20 yıl içinde bazı şehirlerde farelerin aktifliğinin artışı kaydedilmiş. Özellikle Washington'da %400, San Francisco'da %300, New York'ta %160, Toronto şehrinde ise %180 oranında artış tespit edilmiş.
Bilim insanları, farelerin doğaları gereği çok verimli hayvanlar olduğunu vurguluyor. Bir dişi yıl boyunca altı kuşak bırakabilir ve her birinde on ikiye kadar yavru doğurabilir. Eğer kontrolsüz kalırlarsa, sadece iki fare bir yılda binin üzerinde yavru doğurabilir ihtimali barizdir.
Aynı zamanda, farelerin “neofobi” — yani yeni şeylerden çekinip korkma durumu, onları yok etme sürecini daha da zorlaştırıyor. Zehri önce küçük miktarlarda denemeleri ve sonra dikkatli şekilde tüketmeleri onları geleneksel yöntemlerle yok etme imkânını azaltıyor. Ayrıca, bazı farelerde bazı kimyasal maddelere karşı bağışıklık kazandıran genetik mutasyonların da görüldüğü belirtiliyor.
Bu sebeple haşere kontrol hizmetleri uzun vadede etkili olan modern preparatları kullanmaya geçip yeni stratejiler geliştiriyor. Ancak uzmanlar bu tür önlemlerin etkisinin de sınırlı olduğunu vurguluyor.
Uzmanların uyarısına göre, fareler sadece şehir altyapısına zarar vermekle kalmıyor, aynı zamanda insan sağlığı için de büyük tehlike oluşturuyor. Leptospiroz, hantavirüs gibi ağır hastalıkları yayabilir ve çeşitli enfeksiyon kaynakları olabilirler.
“Zamin”i Telegram'da okuyun!
