2025 yılına ilişkin güncellenen veriler, dünya ekonomisinde ciddi bir eğilimi göstermekte: Birçok ülke, ekonomik imkanlarının çok üzerinde borç ile yaşamaktadır. Devlet borcunun Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’ya (GSYİH) oranı, bir ekonominin ne kadar istikrarlı veya risk altında olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
Uzmanlar, bu göstergenin devletin bütçe politikası, dış mali bağımlılık seviyesi ve ekonomik modelin etkinliğini değerlendirmek için kullanılabileceğini belirtiyor.
Borç seviyesi en yüksek olan ülkeler
2025 yılında bazı ülkelerde devlet borcunun GSYİH'nın iki katını, hatta fazlasını aştığı kaydedildi:
- Japonya — %230
- Sudan — %222
- Singapur — %176
- Venezuela — %164
- Lübnan — %164
- İtalya — %137
- ABD — %125
- Fransa — %117
Bu listede hem gelişmiş ülkeler hem de ekonomik krizle boğuşan ülkeler görmek mümkün. Özellikle Japonya, uzun yıllardır yüksek borç politikasıyla yaşamını sürdürürken, Venezuela ve Lübnan’daki durum, ekonomik istikrarsızlık ile yakından ilgili.
Özbekistan’da durum nasıl?
Kıyaslama yapmak gerekirse, Özbekistan’da devlet borcunun GSYİH’ya oranı sadece %33’tür. Bu oran, uluslararası standartlara göre güvenli bir seviye olarak kabul edilmekte ve ülkenin mali politikasının temkinli bir şekilde yürütüldüğünü göstermektedir.
Bölgesel farklılıklar büyük
Bölgesel açıdan analiz edildiğinde de ciddi farklılıklar gözlemlenmektedir. En yüksek ortalama devlet borcu oranı Kuzey Amerika’ya aittir — yaklaşık %120. En düşük oran ise %43 civarında olmak üzere Orta Doğu ülkelerinde kaydedilmiştir.
Bu rakamlar, devletlerin ekonomik modelleri, bütçe disiplini, petrol ve kaynaklara bağımlılık dereceleri ile sosyal harcama politikalarının ne kadar farklı olduğunu net bir şekilde ortaya koymaktadır.
Sonuç
2025 yılı tablosu, dünyada devlet borcu meselesinin giderek daha önemli hale geldiğini göstermektedir. Bazı ülkeler, borç aracılığıyla ekonomik büyümeyi desteklerken, diğerleri için bu ciddi bir risk kaynağıdır. Özbekistan ise şu anda bu alanda nispeten istikrarlı bir konumda yer almaktadır — esas sınav ise henüz ileride.
Меҳмон grubundaki ziyaretçiler bu yayına yorum yapamaz.
