Suriye’de siyasi sahne yeniden canlandı — ülkenin geçici devlet başkanı Ahmed eş-Şaraa 15 Ekim’de Moskova’ya resmi bir ziyarette bulundu. Reuters’a göre bu ziyaret, Moskova ile Şam arasındaki ilişkilere yeni bir boyut kazandırabilir.
Görüşme sırasında Şaraa, Vladimir Putin’e eski rejim döneminde imzalanan tüm anlaşmaların geçerliliğini koruyacağını ve Rusya’nın Tartus ile Hmeymim’deki askeri üslerini terk etme konusunun gündeme gelmeyeceğini söyledi. Bu iki üs, Rusya’nın Orta Doğu’daki stratejik noktaları ve Afrika’daki operasyonları için önemli lojistik merkezleri olarak görülüyor.
Ancak kaynaklar, kapalı kapılar ardında Şaraa’nın 2024’te devrildikten sonra Rusya’ya kaçan diktatör Beşar Esad’ın iadesini talep ettiğini bildirdi. Suriye’de Esad hakkında resmî tutuklama emri de çıkarılmış durumda. Kremlin ise bu konuyla ilgili açıklama yapmayarak, “Bu bağlamda paylaşacak bir şeyimiz yok,” dedi.
Esad bir zamanlar Moskova’nın en önemli müttefiki idi. Rusya, 2011’de başlayan iç savaş sırasında onun iktidarda kalmasına yardımcı olmuştu. 2024’ün Aralık ayında Rusya, Esad’a siyasi faaliyetlerini durdurma şartıyla sığınma hakkı verdi.
Esad ailesi şu anda Moskova-City’de yaşıyor ve Die Zeit gazetesine göre 18 daireye sahip. Ailenin Suriye’den en az 250 milyon dolar nakit parayı Rus bankalarına aktardığı belirtiliyor. Beşar’ın eşi Esma ve çocukları — Hafız, Zeyn ve Kerim — de Rusya’da yaşıyor. Hafız, Moskova Devlet Üniversitesi’nden mezun oldu ve babasının devrilmesinden kısa süre önce doktora tezini savundu.
Beşar’ın kardeşi Mahir Esad da Moskova’da yaşıyor. Daha önce Suriye Ordusu’nun seçkin 4. Zırhlı Tümenine komuta etmişti. Daha sonra Orta Doğu’da yaygın olan uyuşturucu captagonun üretim ve dağıtımını yöneten devlet narkokartelinin başı olarak anıldı.
Die Zeit’e göre, Beşar Esad zamanının çoğunu video oyunları oynayarak geçiriyor, Mahir ise Four Seasons otelinde kalıyor ve zamanını nargile içerek değerlendiriyor.
The New York Times’a göre, Esad rejiminin çökmesinden sonra yaklaşık 1.200 eski Suriyeli subay, çoğunlukla Alevi mezhebine mensup kişiler, Rusya’ya sığındı. Aralarında Savunma Bakanı Ali Ayub, yardımcısı Ali Abbas ve Askerî İstihbarat Başkanı Kemal el-Hassan da bulunuyor.
Bu kişiler, şehirlerin bombalanması ve kimyasal silah kullanımı gibi savaş suçlarıyla suçlanıyor. Eski Ulusal Güvenlik Bürosu başkanları Ali Mamluk ve Kifo Malham da Rusya’da yaşıyor.
Mahir Esad ve diğer subaylar, 2012’de Dera şehrinde gerçekleşen ve beş gün içinde 700’den fazla sivilin öldüğü katliamdan da sorumlu tutuluyor.
Moskova’da yaşayan bir diğer önemli isim ise Suheyl el-Hassan. O, Esad ordusunun özel kuvvetlerine komuta etmiş ve İdlib ile Halep’teki kimyasal saldırılarla ilişkilendirilmiştir.
Uzmanlara göre, Rusya şu anda Suriye’nin yeni liderliğiyle ilişkilerini düzeltmeye çalışıyor, ancak Esad rejiminin bıraktığı miras ülkenin geleceği için ağır bir siyasi yük olmaya devam ediyor.
“Zamin”i Telegram'da okuyun!
