Özbekistan Cumhuriyeti Halk Bahşısı, “El-yurt Hürmeti” nişanı sahibi Boltaev Şoberdi Boltaeviç bugün 81 yaşında vefat etti. Usta bahşı hakkında gelen acı haberi işitip, onun yaratısı, okulu ve halkçı üslubu hakkında bir kez daha hayır sözler söylenmekte. Onun hayat yolu, sanatî hatıralarımıza mühürlenmiş sözlü epik geleneği sürdürmesi ve genç nesle ulaştırmasıyla hatırlanacaktır.
Şoberdi bahşı Boltaev 1993 yılında Özbekistan Cumhurbaşkanı’nın Fahri Beratı ile taltif edildi, 2002 yılında “Özbekistan Halk Bahşısı” unvanını aldı, 2007 yılında ise “El-yurt Hürmeti” nişanına layık görüldü. Bu ödüller, onun sanata kattığı paha biçilmez katkıya, sahnedeki mütevazı çehresine ve kalpleri uyandıran ezgi-destanlarına verilmiş yerinde bir değerdir.
Usta bahşının repertuvarı geniş kapsamlıydı: “Alpomış”, “Altın kovoq”, “Ollanazar Olçinbek”, “Kuntugmış”, “Suluvhon”, “Sanam gavhari”, “Malla savdogar”, “Oyparça” gibi destanlar onun icrasında yeni bir nefes aldı. Bununla birlikte “Dömbiram”, “Mehmondir”, “Tilar”, “Nima kerak”, “Bilmadi”, “Oypari” gibi termeler de onun yolunda canlı ezgilerin sürekliliğini anlatır. Bunların her biri, sahneye çıkar çıkmaz seyircileri rivayetler dünyasına götürür, kahramanların sûreti, nidalar ve karşılaştırmalarla uyumlaşırdı.
Şoberdi bahşı Boltaev 1999 yılından itibaren Özbekistan Yazarlar Birliği üyesi olarak yaratıya, metin ile müziğin uyumuna hizmet etti. 2002 yılında “Oyparça” adlı termesi “Tafakkur” yayınevinde basılmışsa, 2019 yılında “Malla savdogar” adlı destanı “Akademiya” yayınevi tarafından okurlara sunuldu. Bu yayınlar, bahşılık okulunun mirasını yazılı kaynağa aktarmada önemli bir aşama oldu.
Sesine ahenkli dutar (dombıra) sedası, sahnedeki huzur ve söze duyduğu hürmet, geleneksel icra ortamını zenginleştirdi. Şoberdi bahşı Boltaev talebelere de cömert bir usta idi: destan söyleme sanatını, kahramanların ruhunu, ezgi ile idraki nasıl uyumlaştırmak gerektiğini uygulamada öğretti. İşte bu sebepten onun okulu bugün de devam etmektedir, termeler ve destanlar ise yeni nesil icracıların omuzlarına geçmektedir.
Elveda, ulu bahşı. Onun ismi, sözü ve ezgisi halkın hafızasında saklanacaktır. Şoberdi bahşı Boltaev’in yaratısı, rivayetlerimizde ve ruhumuzdaki engin gönüllülük, yiğitlik ve sevgi hakkındaki ezgileri sürdürerek gelecek nesiller için de yol feneri olarak kalacaktır.
Telegram’da «Zamin»i takip edin!
