Зеленскийнинг Страсбургдаги тарихий нутқи: Украина учун адолат йўлида янги босқич бошланмоқда

Украина президенти Володимир Зеленский ўз лавозимини эгаллаганидан буён илк бор Страсбург шаҳрига ташриф буюрди ва бу ташриф Европа сиёсий саҳнасида улкан аҳамиятга эга воқеа сифатида қайд этилди. Бу сафарнинг муҳим жиҳати – Украина ва Европа Кенгаши ўртасида Киевга қарши тажовуз жинояти бўйича Махсус трибунал яратиш ҳақидаги келишувни имзолашдир. Бу тарихий ҳужжат Украина мустақиллиги ва Европа хавфсизлиги учун адолат йўлида янги саҳифа очди.

Зеленскийнинг ташрифи юқори даражада ташкил этилди ва Европа Кенгаши биноси олдида уни 46 давлат элчилари, Европа Иттифоқи вакиллари ҳамда Европа сиёсий элитаси катта ҳурмат ва эътибор билан кутиб олди. Бир соатга яқин кечиккан автокортеж, шунга қарамасдан, катта меҳмон учун тўлиқ тайёрлик ва сабр билан кутиб турган кўплаб расмийларнинг, оммавий ахборот воситалари ва фуқаролик жамияти вакилларининг эътибор марказида бўлди.

Мазкур ташриф доирасида Зеленский Европа Кенгаши бош котиби Ален Берсе билан учрашиб, Вазирлар қўмитаси мажлислар залида махсус битимни имзолади. Берсенинг таъкидлашича, бу келишувнинг келгусидаги мақсади — ушбу трибунал фаолиятини кенгайтириш ва кўпроқ давлатларнинг адолатли судлов жараёнида иштирок этишига эришишдир. Шу йўл билан Украинадаги уруш жиноятларига алоқадор шахсларни жавобгарликка тортишда жаҳон ҳамжамиятининг ўзаро ҳамкорлиги янада мустаҳкамланади.

Зеленский Европа Кенгаши Парламент Ассамблеяси (ЕКПА) аъзолари олдидаги нутқида Россиянинг ҳарбий тажовузи бошланганидан буён Европа сиёсий майдонида Украинага 30 дан ортиқ резолюция қабул қилинганини ва Европа Кенгаши биринчи бўлиб Россияни аъзоликдан чиқарганини алоҳида таъкидлади. Унинг таъбирича, бу қарорлар Украина мустақиллигини ҳимоя қилишда халқаро ҳамжамиятнинг бирдамлиги ва қатъиятини яққол намоён қилди.

Ассамблея раҳбари Теодорос Русопулос Зеленскийни сессиялар залида қарсаклар билан кутиб олди: “Жаноб Президент, уйга хуш келибсиз!” Бу самимий муносабат президент ва Украина халқи учун улкан қўллаб-қувватлаш рамзи бўлди.

Президент ўз нутқида адолатга эришиш йўлидаги муаммо ва вазифаларга тўхталди. У махсус трибунал фаолияти фақат расмий яратилиш билан чекланиб қолмаслиги, балки ҳақиқий айблов ва ҳукмлар чиқаришда самарали ишлашини таъкидлади. Зеленский айрим Европа сиёсий доирасида “адолат эмас, қурол ва технологияларга эътибор бериш керак” деб ҳисоблайдиган скептикларга мурожаат қилди. Унинг фикрича, ҳарбий ёрдам ва Россияга қарши қўлланилаётган санкциялар албатта муҳим, бироқ узоқ муддатли барқарор тинчлик учун жавобгарлик ва жазо муқаррар бўлиши лозим.

Украина президенти ЕКПАдаги ҳар бир сиёсий гуруҳ вакилларининг саволларига ҳам атрофлича жавоб берди. Германиялик Франк Швабе “Украинанинг тикланиш жараёнини қандай тезлаштириш мумкин?” деган саволга, Зеленский Европа давлатларининг хусусий компаниялари ва йирик бизнес тузилмаларини Украинада янги иш ўринлари яратиш, инвестиция киритиш ва инфратузилмани тиклашда фаол қатнашишга чақирди. “Урушдан кейин сармоя киритиш ҳам муҳим, лекин бугун бошлаган бизнес Украина ғалабасига ишонганини англатади”, деди у.

Британиялик Кристофер Чоупнинг Европа мамлакатлари Киевга яна қандай ёрдам кўрсатиши мумкинлиги ҳақидаги саволига эса Зеленский: “Бизга ҳарбий ёрдам зарур, лекин Россиянинг иқтисодиётини заифлаштириш учун қўшимча санкциялар, айниқса банк сектори ва энергетика соҳасига қаратилган чоралар жуда муҳим”, дея жавоб берди.

Ассамблея савол-жавоблари сўнгида Испаниялик Лаура Кастел “Киев қандай тинчлик келишувини қабул қилади ва уруш қандай тугайди?” деган муҳим савол билан чиқди. Зеленский унга ҳам принципиал жавоб қайтарди: Украина ҳеч қачон ультиматум шаклидаги келишувни қабул қилмайди ва мустақилликни ҳеч нарсага алмаштирмайди. “Озодлик — биз учун энг қимматли бойлик ва мустақилликни сотмаганимиз учун биз уруш бошиданоқ буни намоён қилдик”, дея ишонч билан қайд этди Украина раҳбари.

Зеленскийнинг бу тарихий ташрифи ва нутқи Европа сиёсий тарихида муҳим саҳифа сифатида қолади. Унинг асосий мезони — Украина халқи ва бутун Европанинг хавфсизлиги учун адолат, эркинлик ва тинчлик йўлида ҳамкорлик қилишдир.

Ташриф якунланганидан сўнг Зеленский ЕКПА раҳбарининг таклиф этган қаҳвасини рад этиб, Европа Кенгаши биносини қўл бериб кўришиш ва мухлислар билан бир неча селфилардан сўнг тарк этди.

Zamin.uz таҳририятидан:
Европа майдонида Украина учун бошланган адолат йўли бугун дунё ҳамжамияти олдида катта масъулият ва синовлар туғдиради. Зеленскийнинг қўрқмас ва принципиал позицияси Украина халқига ишонч ва умид бахш этади. Халқаро майдондаги ҳар бир сиёсий қадам тинчлик ва барқарорлик йўлидаги муҳим пойдеворга айланади. Янги янгиликлардан хабардор бўлиб туринг ва Zamin.uz сайтида энг муҳим воқеаларни кузатиб боринг. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!