ABD'de silah ticaretinin kontrolü hakkında yasa kabul edildi

^{Foto: Getty Images}
ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisi, silah dolaşımı kontrolü hakkında 80 sayfalık yasa tasarısını onayladı, diye yazıyor Meduza. Tasarıyı 65 senatör, bunların arasında genellikle bu alanda kontrolün artırılmasına karşı çıkan Cumhuriyetçi Parti’den 15 temsilci destekledi. Temsilciler Meclisi’nde yasa tasarısını destekleyen 234 kişi (bunların arasında 14 Cumhuriyetçi) oy verdi, 193 kişi karşı çıktı. Şimdi imzalanmak üzere başkana yönlendirilecek.

Yasa tasarısı, Mayıs ayında ABD’de iki kez toplu katliam yaşanmasının ardından hazırlandı. Buffalo’daki süpermarkette ve Uvalde’deki ilkokulda gerçekleşen silahlı saldırılarda 31 kişi hayatını kaybetti, bunların yarısından fazlası ilkokul öğrencileriydi.

Senatodaki oylamadan sonra ABD Başkanı Joe Biden şöyle dedi: “Bugün, 28 yıllık hareketsizlikten sonra, her iki partiden Kongre üyeleri ülke genelindeki ailelerin çağrılarına kulak vererek, toplumumuzda ateşli silah kullanılarak işlenen şiddete karşı mücadeleye yönelik yasa tasarısını kabul etmek için bir araya geldi. Uvalde ve Buffalo’daki aileler, önceki çok sayıda trajik olay harekete geçmeyi gerektirdi. Ve bugün biz harekete geçiyoruz.”

Yeni yasa tasarısı, okulların korunmasına yönelik finansmanı artırmayı, ruh sağlığı kontrolü ve intihar önleme programlarına büyük kaynaklar ayırmayı ve diğer kriz durumlarında destek hizmetlerine ek harcamalar yapılmasını öngörüyor. Ayrıca, silah satın almak isteyen 18-21 yaş arasındaki kişilere daha kapsamlı kontroller getirilmesi planlanıyor. Özel silah satışları üzerindeki denetim önemli ölçüde artırılacak.

Ayrıca, kendisi ve çevresi için tehlike oluşturan kişilerin silah kullanımı kısıtlanması öneriliyor; özellikle aile içi şiddet nedeniyle mahkum olan kişilere ateşli silah satın alma imkanı veren zayıflıklar giderilecek. Ayrıca, potansiyel tehlikeli kişilere silah kullanımını kısıtlamaya ve kriz durumlarında yardım programlarını geliştirmeye yönelik kendi yasalarını hazırlamaları için eyalet bütçelerine büyük kaynak ayrılması planlanıyor.

“Yıllar boyunca aşırı sağcılar Kongre’ye, yasaya uyan Amerikalıların anayasal haklarına değişiklik yaparak toplu katliam sorununu çözebilecekleri yalanını sattılar. Bu yasa tasarısı bunun böyle olmadığını kanıtlıyor. Meslektaşlarımız sağduyuya dayalı kapsamlı bir paket hazırladı, bu paket korkunç olayların olasılığını azaltıyor ve aynı zamanda vatandaşların İkinci Değişiklik (1791’de yürürlüğe giren ABD Anayasası’na ek, vatandaşların silah bulundurma ve taşıma hakkını garanti eder) ile belirlenen anayasal haklarını ihlal etmiyor”, dedi Cumhuriyetçi senatör Mitch McConnell.

Yeni yasa tasarısı katı kısıtlamalar getirmiyor — buna rağmen, Amerikan toplumunda tartışılması, yıllar boyunca silah dolaşımı alanında daha sıkı kontrol getirilmesini savunan Demokrat Parti’nin zaferi olarak değerlendiriliyor.

Amerikan medyası, bundan önceki, önem açısından benzer olan yasanın 1994’te kabul edildiğini belirtiyor. O zaman silah üreticilerine vatandaşların kullanımı için büyük kapasiteli mermiler ve saldırı (taarruz) silahı kategorisine giren otomatik ateşli silahların bazı türlerini üretmek yasaklanmıştı. Yasak on yıl sürdü, ancak 2004’te süresi doldu ve Cumhuriyetçi Parti’nin direnişi nedeniyle uzatılamadı. Günümüzde sadece yedi eyalette ve Kolombiya Bölgesi’nde saldırı silahı yasaklanmış durumda.

ABD, gelişmiş ülkeler arasında ateşli silah nedeniyle ölüm oranı en yüksek ülke olmaya devam ediyor. 2022’de yaklaşık 21 bin kişi hayatını kaybetti, bunların 9 binden fazlası cinayet sonucu, yaklaşık 12 bini ise intihar etti. Gun Violence Archive adlı kar amacı gütmeyen kuruluşun verilerine göre, yılbaşından bu yana ülkede 280 toplu katliam gerçekleşti.

ABD Demokrat Partisi ve anket sonuçlarına göre ülke nüfusunun büyük çoğunluğu silah dolaşımı kontrolü hakkındaki mevcut yasaların güçlendirilmesini destekliyor. Bu tür önlemlere karşı olanlar (bunların arasında Amerika Ulusal Tüfek Birliği*) görüşüne göre, mevcut yasaların herhangi bir şekilde değiştirilmesi vatandaşların Anayasaya eklenen İkinci Değişiklikte belirtilen silah sahibi olma anayasal hakkının ihlali olur. Onlar her türlü tavizin yeni talepler doğuracağından ve sonunda silahın tamamen yasaklanmasına yol açacağından endişe ediyorlar.

Bu kişilerin temel argümanlarından biri, silah sahibi olmanın kısıtlanmasının pratikte çoğu toplu katliamın önüne geçemeyeceği yönünde. Çoğu zaman Amerikalı Steven Paddock örnek gösterilir; o, 2017’de ABD tarihindeki en büyük toplu katliamı gerçekleştirdi, 59 kişi hayatını kaybetti, 500’den fazla kişi yaralandı. Paddock silahı yasal olarak satın aldı — tüm kontrollerden geçti, daha önce sabıkası yoktu ve belirgin ruhsal bozuklukları bulunmuyordu.

Son yıllarda ABD’de giderek daha fazla kişi, silah kullanarak şiddet sorununu Anayasaya eklenen İkinci Değişikliği iptal ederek çözmek gerektiği görüşünü dile getiriyor.

Yüksek Mahkeme eski üyesi John Paul Stevens değişikliğin iptal edilmesini çağırdı ve bunu 18. yüzyıl kalıntısı olarak nitelendirdi. Brennan Adalet Merkezi (New York Üniversitesi Hukuk Fakültesi) araştırmacısı Walter Shapiro’ya göre, “dolaplarda, çekmecelerde ve sandıklarda” yaklaşık 400 milyon silahın bulunduğu bir toplumda mevcut sorunları hiçbir reform çözemeyecek.

“Acı gerçek şu ki, sorunun kökü İkinci Değişiklik’in kendisi. Amerika ise İkinci Değişiklik iptal edilene veya Yüksek Mahkeme onu kökten değiştirmeyene kadar bir toplu katliamdan diğerine sürüklenecek”, dedi.

*Amerika Ulusal Tüfek Birliği (NRA) — Amerika’daki en güçlü lobicilik kuruluşu olarak bilinir. Kuruluş 5 milyondan fazla üyeye sahiptir ve birçok büyük şirket tarafından desteklenmektedir. Telegram’da «Zamin»i takip edin!