İsrail saldırılarının İran'ın nükleer programına ciddi zarar verdiği söyleniyor

Ortadoğu’daki nükleer gerilim ortamında, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, İsrail’in İran’ın nükleer altyapısına gerçekleştirdiği hava saldırıları sonucu oluşan kayıplarla ilgili ciddi bir açıklama yaptı. Ona göre, Natanz şehrindeki ünlü yeraltı uranyum zenginleştirme tesisindeki yaklaşık 15 bin santrifüj ya yok edildi ya da ağır şekilde hasar gördü.

Elektrik kesintisi — merkezi faktör

Grossi’ye göre, hava saldırısı sonucunda yeraltı tesislerini besleyen elektrik ağı devre dışı kaldı ve bu merkezdeki neredeyse tüm santrifüjler çalışmayı durdurdu. Yüksek devirde çalışan bu cihazlar, elektrik kesildiğinde kritik bir duruma düşerek ya tamamen bozuldu ya da onarılamaz derecede hasar gördü.

Yüzeydeki tesis — tamamen yok edildi

Natanz’daki nükleer kompleksin yer üstü kısmı — zenginleştirme tesisi — tamamen tahrip edildi. Burası, İran’ın nükleer teknoloji açısından başlıca merkezlerinden biriydi. UAEA’nın verilerine göre, bu tesisin hasar görmesi, İran’ın nükleer programını uzun süreliğine durdurabilir.

Fordo ve İsfahan: farklı etki düzeyi

Aynı zamanda, dağ içindeki Fordo nükleer tesisinin zarar görmediği veya çok az etkilendiği belirtildi. Ancak İsfahan’daki merkeze yapılan saldırılar büyük tahribata yol açtı — uranyumu hekzaflorüre çeviren tesis, ana kimya laboratuvarı, yakıt üretim tesisi ve metalurji için inşa edilen yeni tesisler zarar gördü.

Ayrıca, uranyum stoklarının bulunduğu yeraltı depolarının zarar görmediği kaydedildi. Bu bilgiler, UAEA denetçilerinin henüz fiziksel olarak tesislere giremediği için uydu aracılığıyla elde edildi.

Nükleer silah yapımına kaç hafta kalmıştı?

İsrail istihbaratına göre, İran nükleer silah yapma eşiğindeydi ve tüm altyapı tamamen faal durumdaydı. Grossi’ye göre, saldırılar İran’ın nükleer programını birkaç yıl geciktirdi.

Sonuç: yeni bir tehdit aşaması mı?

Nükleer silaha sahip olma riski, bölgesel güvenlik ve küresel siyasi eşitsizlik daha da arttı. UAEA, durumu objektif değerlendirmek ve tam olarak anlamak için denetçilerin tesislere erişmesi gerektiğini vurguluyor. Ancak mevcut koşullarda bu hem tehlikeli hem de siyasi açıdan karmaşık bir mesele.

Yakın gelecekte, nükleer tesislerin yeniden inşası veya ortadan kaldırılması konusu uluslararası siyasette ana gündemlerden biri olacak. İsrail ve İran arasındaki çekişme tüm bölgede yeni bir gerilim aşamasının başlangıcı oldu. Telegram’da «Zamin»i takip edin!