Kaynaklar, ABD Başkanı Donald Trump’ın, Rusya lideri Vladimir Putin ile Alaska’daki görüşmesinden sonra Avrupa liderlerine Ukrayna’nın tüm Donbas bölgesinin Rusya’ya devredilmesi yönünde bir teklifle çıktığını söylüyor. Bu bilgi, The New York Times’ın kendi kaynaklarına dayanan haberlerinde aktarıldı.
Kaynaklara göre Trump, Volodimir Zelenskiy’nin Donbas’ın kalan kısmını Rusya’ya devretmeyi kabul etmesi hâlinde barış anlaşmasına daha hızlı ulaşılabileceği fikrini öne sürüyor. Bu senaryoya göre ateşkesin sağlanması ve Kiev için güvenlik garantilerinin yürürlükte olması öngörülüyor. Yetkililerin bu konuda henüz resmî bir karar açıklamadığı, bilgilerin kaynaklar aracılığıyla yayıldığı belirtiliyor.
Bilindiği üzere Trump 15 Ağustos’ta Putin ile bir görüşme yaptı. Görüşmeden sonra Volodimir Zelenskiy, AB ülkelerinin liderleri, NATO Genel Sekreteri Mark Rygge ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile telefon üzerinden görüştüğü bildirildi. Analistlere göre bu aramalar, siyasi manzarayı hızlı biçimde değerlendirme ve bir sonraki adımları uzlaşma amacı taşıyan tutarlı hamleler olarak görülüyor.
Beyaz Saray’da 18 Ağustos’ta Trump ile Zelenskiy arasında bir görüşme yapılması planlanıyor. Görüşmelerin başarıyla sonuçlanması hâlinde Donald Trump’ın 22 Ağustos gibi erken bir tarihte Rusya ve Ukrayna cumhurbaşkanlarının katılımıyla üçlü bir toplantı düzenleme isteğini dile getirdiğine dair haberler de var. Bu teklif hayata geçerse, formatın içeriği, şartları ve zamanı konusunda bir dizi teknik meselenin hızlı biçimde netleştirilmesi gerekecek.
Ancak tablo karmaşık: Donbas’ın tüm bölgesi meselesi siyasi, hukuki ve insani unsurları kapsıyor. “Toprak — barış” ilkesine ilişkin tartışmalar hem içerde hem dışarıda keskin görüşler doğurabilir. Kiev için güvenlik garantilerinin nasıl işleyeceği, bunları kimin ve hangi mekanizmalarla sağlayacağı — bu sorular şimdilik açık duruyor.
Aynı zamanda ateşkes girişimi, olaylar zincirinin en önemli halkalarından biri olarak zikrediliyor. Bu yönde pratik adımlar aşamalı olarak işletilirse, insani durum hafifleyebilir; tahliye ve yeniden inşa süreçleri için “canlı bir koridor” açılabilir. Ancak tüm bunların taraflar arasındaki güven, garantiler ve denetim mekanizmalarıyla doğrudan bağlantılı olduğu da vurgulanıyor.
Avrupa başkentlerinde ise teklifin her kelimesinin büyük bir büyüteçle okunduğu ifade ediliyor. Sonuç olarak, bir sonraki adımların ABD—AB—Ukrayna hattında ne ölçüde uzlaşıldığına ve Moskova ile diyalogda hangi “kırmızı çizgilerin” korunacağına bağlı olarak şekillenmesi bekleniyor. Şimdilik dikkat, 18 Ağustos’taki Beyaz Saray görüşmesine ve sonrasında olası üçlü formata ilişkin yapılacak resmî açıklamalara çevrilmiş durumda.
Sonuç olarak, Donbas meselesi etrafındaki “barış karşılığı toprak” formülü ciddi tartışmaları başlattı. Kaynakların dile getirdiği tekliflerin hayata geçip geçmeyeceğinden bağımsız olarak, bugünkü değerlendirmeler yarın bir karara dönüşebilir ya da yeni soruların kapısını aralayabilir. En önemli nokta — her türlü siyasi şemanın insani unsur ve güvenlik garantileriyle uyumlu olması gerektiğidir.
Telegram’da «Zamin»i takip edin!
