Gayrimenkul değeri nasıl belirleniyor? Yeni usul onaylandı

Ekonomi ve Maliye Bakanı’nın kararıyla, gayrimenkullerin kitlesel değerlemesi için açık ve bütüncül bir yöntem resmen onaylandı. Bu çerçevede ülke genelinde konut, arsa ve diğer emlak türlerinin değeri modern, otomatik ve piyasa koşullarına uygun şekilde belirlenmeye başlanacak, diye bildirdi Norma.

Yeni sistem, Tapu Kadastro Ajansı’na bağlı Ulusal Kitlesel Gayrimenkul Değerleme Merkezi tarafından uygulanacak. Bu merkez, gayrimenkul piyasasının gerçek durumunu izlemek, analiz etmek ve her bir mülkün tahmini değerini hesaplamakla görevlidir.

Yeni usule göre kitlesel değerleme şu aşamalardan oluşur:

Birincisi, devlet yetkilileri gayrimenkuller hakkında gerekli bilgileri toplar. Buna evler, binalar, arsalar hakkındaki teknik bilgiler, piyasa fiyatları ve halkın satın alma verileri dâhildir.

İkincisi, değerlendirilecek mülkler belirli özelliklerine göre gruplandırılır. Örneğin konutlar, hizmet binaları veya üretim tesisleri ayrı ayrı değerlendirilir.

Üçüncüsü, devlet, gayrimenkul piyasasındaki fiyat eğilimlerini inceler. Elektronik satış platformlarındaki ilanlar, noter onaylı sözleşmeler, ticari bankaların verdiği ipotek değerleri gibi veriler analiz edilir.

Dördüncüsü, her bir mülkün değerine etki eden faktörler ve bu faktörlerin katsayıları belirlenir. Örneğin konumu, alanı, tadilat durumu gibi kriterler dikkate alınır.

Beşincisi, bu veriler temel alınarak otomatik yöntemle değerleme sonuçları oluşturulur ve veri tabanına kaydedilir.

Kitlesel değerleme süreci aşamalı olarak uygulanacak:

- 2025–2026 yıllarında sadece Taşkent şehrinde pilot olarak;
- 2026–2027 yıllarında Nukus şehri ve vilayet merkezlerinde;
- 2027 yılından itibaren ülke genelinde tam olarak devreye alınacak.

Uzmanlara göre, bu sistem ülke genelinde adil ve şeffaf emlak fiyatlarının oluşmasına zemin hazırlayacak. Ayrıca vergi ve mülkiyet raporlarında da doğruluk ve sistemli bir yaklaşım sağlanacak.

Yeni yöntem, konut satıcıları, alıcılar ve devlet kurumları için tek, güvenilir ve otomatik bir değerleme mekanizması oluşturmayı hedefliyor. Bu sayede finansal risklerin azalması, ipotek ve vergi hesaplamalarının doğru yapılması ve sosyal adaletin sağlanması bekleniyor. Telegram’da «Zamin»i takip edin!