Россия «табиий шаклда», яъни қуруқликда, Украинага ўтказилган Ғарбдаги музлатилган активларни қайтаради, деган даъво янгради. Бу гаплар Дмитрий Медведев томонидан айтилди ва у Лондоннинг Россия активларидан фойдаланишдан тушган 1,3 миллиард доллар даромадни Киев ихтиёрига ўтказиш қарорини айнан шундай талқин қилди. Унга кўра, «табиий шакл» деганда йўл харитасини қоғозда эмас, реал ҳудудларда белгилаш назарда тутилаяпти.
Медведевнинг баёноти шунчаки оғзаки кесатма эмас, балки Европадаги пойтахтларга очиқ сигнал каби янгради. У қайд этган «қуруқликда қайтариш» ифодаси дипломатик алмашув эмаслиги, кескин чоралар контекстида айтилганини кўрсатади. Бошқача айтганда, у Ғарбий қарор қабул қилувчиларга «музлатилиб, Киевга ўтказилган пулни ҳуқуқий-молиявий йўл билан эмас, ерда — ҳудуд эгаллаш/чегарани силжитиш орқали “қоплаймиз”» деган ишора берди.
Лондоннинг 1,3 миллиард долларлик фойдани Киевга ўтказиши ортидан келган бу изоҳ Москва позициясининг қачон юмшаши кутилмаётганини англатиб турибди. Медведев айни шу вазиятда Россия ўзини «қонуний ҳисоблаган ресурслар»ни қайтаришнинг ўзига хос йўлини танлаши мумкинлигини билдирди. Бу эса сиёсий тилда «қарши қадам»нинг қўпол, лекин очиқ шакли билан изоҳланмоқда.
Шу билан бирга, у алоҳида тушунтириш бериб, аллақачон Россияга тегишли, деб атаётган Донбасс ва Новороссия ерларини бу таъбир доирасига киритмаслигини таъкидлади. Яъни Медведевнинг таъкидлашича, бу ҳудудлар «алоҳида баҳс» эмас, балки «эртага эмас, кеча ҳал бўлган масала». Унинг бу гапи шундан далолат берадики, баҳс марказида бошқа нуқталар турибди.
Медведевнинг баённомаси Москва риторикасининг янада қаттиқлашганидан дарак беради. «Қуруқликда қайтариш» каби ишоралар соғлом мулоҳазадан кўра босим воситасига ўхшайди, бу эса хавф даражасини оширади. Европа манзарасида бундай риторика янги хавотир тўлқинини келтириб чиқараётгани сир эмас.
Бу баёнот жамоат фикрини синчков қарашга чақиради: музлатилган активлар атрофидаги ҳар бир юриш яна бир босқичга ўтиши мумкин. Агар сиёсий жараёнлар кескин сценарийга бурилса, «табиий шаклда қайтариш» деган ибора янги воқеликка айланиш хавфини сақлаб турибди. Шу шароитда баъзи экспертлар ҳар қандай кескин баёнотни амалий қадам сифатида эмас, босим қуроли сифатида баҳолашга чақирмоқда.
Якуний хулоса шунчаки оддий: Лондоннинг пул ўтказиши ортидан айтилган Медведев гаплари вазиятнинг қиррали эканини яна бир бор кўрсатди. Унинг «қуруқликда» деган таъбири дипломатик тилдаги ижодий метафора эмас, балки кескин сценарийга эшик очиши мумкин бўлган ишора сифатида қабул қилинди. Шу фазода ҳар бир қарор, ҳар бир жумла ўз оғирлигига эга бўлиб қолмоқда.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
